ﺗﻔﮑﺮ ﻧﻘﺎداﻧﻪ ﭼﯿﺴﺖ؟  

ﺗﻔﮑﺮ ﻧﻘﺎداﻧﻪ و ﺗﺄﺛﯿﺮات آن در زﻧﺪﮔﯽ و ﮐﺴﺐوﮐﺎر

ﺗﻔﮑﺮ ﻧﻘﺎداﻧﻪ ﯾﮑﯽ از ﮐﻠﯿﺪﻫﺎی ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺷﻤﺎ ﺑﺮای ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺨﺸﯿﺪن ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺷﻤﺎ در ﻣﺤﻞ ﮐﺎر و زﻧﺪﮔﯽ اﺳﺖ.

«ﺗﻔﮑر ‌اﻧﺘﻘﺎدی» ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ ﻏﻨﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻃﻮل 5200 ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ. اﺻﻄﻼح “ﺗﻔﮑﺮ اﻧﺘﻘﺎدی” رﯾﺸﻪ در اواخر قرن بیستم دارد.

 ﺗﻔﮑﺮ ﻧﻘﺎداﻧﻪ  “critical thinking ” چیست؟

تفکر ﻧﻘﺎداﻧﻪ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺣﻘﺎﯾﻖ و ﻗﻀﺎوت اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻮﻋﯽ ﻫﻮش ﻫﯿﺠﺎﻧﯽ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽﺷﻮد. ﻓﺮدی ﺑﺎ ﻣﻬﺎرتﻫﺎی ﺗﻔﮑﺮ ﻧﻘﺎداﻧﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ اﯾﺠﺎب ﻣﯽﮐﻨﺪ ﺷﻔﺎف و ﻣﻨﻄﻘﯽ ﻓﮑﺮ ﮐﻨﺪ. اﯾﻦ ﺑﻪ آنﻫﺎ اﺟﺎزه ﻣﯽدﻫﺪ ﺗﺎ ﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ و ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮی را ﻣﺆﺛﺮﺗﺮ اﻧﺠﺎم دﻫﻨد.

در اﺻﻞ، ﺗﻔﮑﺮ ﻧﻘﺎداﻧﻪ ﻣﺴﺘﻠﺰم اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺧﻮد ﺑﺮای اﺳﺘﺪﻻل اﺳﺖ. ﻣﺘﻔﮑﺮان اﻧﺘﻘﺎدی ﺑﻪﺟﺎی ﭘﺬﯾﺮش واﻗﻌﯿﺖ، اﯾﺪهﻫﺎ را ﺑﻪﺷﺪت زﯾﺮ ﺳﺆال ﻣﯽﺑﺮﻧﺪ. ﻣﺘﻔﮑﺮان اﻧﺘﻘﺎدی ﺑﻪ ﺟﺎی ﺷﻬﻮد ﯾﺎ ﻏﺮﯾﺰه، ﻣﺴﺎﺋﻞ را ﺑﻪ ﻃﻮر ﺳﯿﺴﺘﻤﺎﺗﯿﮏ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ، ﺗﺤﻠﯿﻞ و ﺣﻞ ﻣﯽﮐﻨﻨد.

ﭘﺲ، ﺷﻤﺎ ﻣﯽﺗﻮاﻧﯿﺪ آﻧﭽﻪ را ﮐﻪ از ﯾﮏ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻣﯽﺑﯿﻨﯿﺪ ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﻨﯿﺪ و ﺑﯿﻨﺸﯽ ﺑﻪدﺳﺖ آورﯾﺪ ﮐﻪ ﻓﺮاﺗﺮ از آن ﭼﯿﺰی است ﮐﻪ ﺑﺮای ﻫﺮ ﮐﺴﯽ از ﺑﯿﺮون آﺷﮑﺎر اﺳﺖ.

3 وﯾﮋﮔﯽ ﺗﻔﮑﺮ اﻧﺘﻘﺎدی

ﭼﻪ ﭼﯿﺰی ﺗﻔﮑﺮ اﻧﺘﻘﺎدی را ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽﮐﻨﺪ؟ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺮ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮی ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﯽﮔﺬارد؟

1- ﺷﺮاﯾﻂ

ﻣﺘﻔﮑﺮان اﻧﺘﻘﺎدی دارای وﯾﮋﮔﯽﻫﺎی ﺧﺎﺻﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﺑﺮﺧﯽ از اﻓﺮاد دارای اﯾﻦ وﯾﮋﮔﯽﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ، در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﺑﺮﺧﯽ دﯾﮕﺮ ﺑﺎبد ﺑﻪﻃﻮر ﻓﻌﺎل آﻧ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌­­ﻬﺎ را ﺗﻮﺳﻌﻪ دﻫﻨﺪ. ﺑﺮﺧﯽ از اﯾﻦ ﺷﺮاﯾﻂ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از:

الف) ذﻫﻦ ﺑﺎز

ب) اﺣﺘﺮام ﺑﻪ ﺷﻮاﻫﺪ و اﺳﺘﺪﻻل

ج) ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ در ‌ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ دﯾﺪﮔﺎهﻫﺎ

2_ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ

ﺗﻔﮑﺮ اﻧﺘﻘﺎدی ﮔﺎﻫﯽ اوﻗﺎت ﻣﻮﺿﻮع ﺗﺸﺨﯿﺺ ﺣﻘﯿﻘﺖ از داﺳﺘﺎن اﺳﺖ. ﻫﻤﻪ ﺣﻘﺎﯾﻖ اراﺋﻪ ﺷﺪه ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺳﻄﺢ ﯾﮑﺴﺎﻧﯽ از ﺣﻘﯿﻘﺖ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﺑﺮای اﯾﻨﮑﻪ ﭼﯿﺰی ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺎور ﺗﻠﻘﯽ ﺷﻮد ﺑﺎﯾﺪ ﺷﺮاﯾﻂ ﺧﺎﺻﯽ رﻋﺎﯾﺖ ﺷﻮد و ﯾﮏ ﻣﺘﻔﮑﺮ اﻧﺘﻘﺎدی ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ آن را درک ﮐﻨﺪ.

3_ ﻓﺮاﺷﻨﺎﺧﺖ

ﻓﺮاﺷﻨﺎﺧﺖ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻓﮑﺮﮐﺮدن در ﻣﻮرد ﺗﻔﮑﺮ ﺧﻮد اﺳﺖ؛ ﯾﻌﻨﯽ ﻣﺘﻔﮑﺮان اﻧﺘﻘﺎدی ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ اﻓﮑﺎر ﺧﻮد را ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﻗﻀﺎوت ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ آﯾﺎ ﻫﻤﻪی ﺟﻮاﻧﺐ را ﺳﻨﺠﯿﺪه اﻧﺪ ﯾﺎ ﺧﯿﺮ. اﯾﻦ ﺑﻪ آنﻫﺎ ﮐﻤﮏ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﻓﺮﺿﯿﻪﻫﺎی ﺑﻬﺘﺮی اراﺋﻪ دﻫﻨﺪ.

ﻣﻬﺎرتﻫﺎی ﺗﻔﮑﺮ اﻧﺘﻘﺎدی ﭼﯿﺴﺖ؟

ﻣﻬﺎرتﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻻزم اﻧﺪ ﺑﺮای اﯾﻨﮑﻪ ﺑﺘﻮاﻧﯿﻢ اﻧﺘﻘﺎدی ﻓﮑﺮ ﮐﻨﯿﻢ، ﻣﺘﻨﻮع ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺸﺎﻫﺪه، ﺗﺤﻠﯿﻞ، ﺗﻔﺴﯿﺮ، ﺗﺄﻣﻞ، ارزﯾﺎﺑﯽ، اﺳﺘﻨﺘﺎج، ﺗﻮﺿﯿﺢ، ﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ و ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮی ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ.

ﻣﻬﺎرتﻫﺎی ﺗﻔﮑﺮ اﻧﺘﻘﺎدی ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﺎرتﻫﺎی ﺑﺎدوام در ﻣﺤﯿﻂ ﮐﺎر ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽﺷﻮد. ﺑﺴﯿﺎری از اﯾﻦﻫﺎ ﻣﻬﺎرتﻫﺎی نرمی ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ در ﻣﻮﻗﻌﯿﺖﻫﺎی دﯾﮕﺮ ﻧﯿﺰ ﻣﻔﯿﺪ ﻫﺴﺘﻨد.

ﺷﺶ ﻣﻬﺎرت ﺗﻔﮑﺮ اﻧﺘﻘﺎدی ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ

1_ ﺳﻮﮔﯿﺮیﻫﺎ

اﯾﻦ ﻣﻬﺎرت ﺗﻔﮑﺮ اﻧﺘﻘﺎدی ﺑﺮای ﻓﺮاﺷﻨﺎﺧﺖ ﻻزم اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﻮﻣﯿﻦ وﯾﮋﮔﯽ ﺗﻔﮑﺮ اﻧﺘﻘﺎدی اﺳﺖ. اﯾﻦ ﺷﺎﻣﻞ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺪاﻧﯿﺪ ﭼﻪ زﻣﺎﻧﯽ دﯾﮕﺮان ﺳﻮﮔﯿﺮی ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ دارﻧﺪ و ﭼﻪ زﻣﺎﻧﯽ ﺷﻤﺎ ﺧﻮدﺗﺎن اﯾﻦ ﺳﻮﮔﯿﺮی را دارﯾﺪ. ﺳﻮﮔﯿﺮیﻫﺎ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺮ ﻧﺤﻮه درک اﻓﺮاد از ﺣﻘﺎﯾﻖ اراﺋﻪ ﺷﺪه ﺑﻪ آنﻫﺎ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﺑﮕﺬارﻧﺪ.

2_ اﺳﺘﻨﺒﺎط

اﺳﺘﻨﺘﺎج، ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻧﺘﯿﺠﻪﮔﯿﺮی ﺑﺮ اﺳﺎس اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ دارﯾﺪ. ﺑﺪون اﺳﺘﻨﺒﺎط، زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺣﻘﺎﯾﻖ اراﺋﻪ ﺷﺪه ﺑﻪ ﺷﻤﺎ را ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﯽﮐﻨﯿﺪ، اﻧﺠﺎم اﻗﺪام ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ دﺷﻮار ﺑﺎﺷﺪ.

3_ ﺗﺤﻘﯿﻖ

ﻗﺒﻞ از اﯾﻨﮑﻪ ﺣﻘﺎﯾﻖ را ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﻨﯿﺪ و ﻧﺘﯿﺠﻪ‌‌ﮔﯿﺮی ﮐﻨﯿﺪ، ﺑﺎﯾﺪ درﯾﺎﺑﯿﺪ ﮐﻪ آن ﺣﻘﺎﯾﻖ ﭼﯿﺴﺖ. ﻣﻬﺎرتﻫﺎی ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ اﯾﻦ اﻣﮑﺎن را ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ ﺣﻘﺎﯾﻖ و ارﻗﺎم را ﮐﺸﻒ ﮐﻨﯿﺪ ﺗﺎ اﺳﺘﺪﻻل ﮐﻨﯿﺪ.

4_ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ

ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺑﺎ اﺳﺘﻨﺒﺎط و ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ. اﯾﻦ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﯾﮏ ﻣﺸﮑﻞ اﺳﺖ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﯾﻨﮑﻪ ﭼﻪ ﻋﻮاﻣﻠﯽ ﺑﺮ آن ﻣﺸﮑﻞ ﺗﺄﺛﯿﺮﮔﺬار اﺳﺖ.

5_ ﮐﻨﺠﮑﺎوی

از زﯾﺮ ﺳﻮال ﺑﺮدن ﻫﻤﻪ ﭼﯿﺰ ﻧﺘﺮﺳﯿﺪ و آﻧﭽﻪ را ﮐﻪ در ﻣﻮرد آن ﮐﻨﺠﮑﺎو ﻫﺴﺘﯿﺪ ﮐﺸﻒ ﮐﻨﯿﺪ. ﺑﻪ اﯾﻦ دﻟﯿﻞ ﮐﻪ ﮐﻨﺠﮑﺎوی ﻓﮑﺮی ﯾﮏ ﻣﻬﺎرت ارزﺷﻤﻨﺪ اﺳﺖ، ﺑﻪ‌‌ﺧﺼﻮص وﻗﺘﯽ ﺻﺤﺒﺖ از ﺗﻔﮑﺮ ﻧﻘﺎداﻧﻪ ﺑﺎﺷﺪ.

6_ ﻗﻀﺎوت

ﻫﻤﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ ﯾﮏ اﻧﺪازه ﻣﺮﺗﺒﻂ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ. ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻗﻀﺎوت اﻧﺘﻘﺎدی، ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﯿﺪ درﺑﺎره ارﺗﺒﺎط اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﮐﻪ دارﯾﺪ ﻗﻀﺎوت ﮐﻨﯿﺪ.

پس از یادگیری ﻣﻬﺎرتﻫﺎی ﺗﻔﮑﺮ ﻧﻘﺎداﻧﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﭼﻪ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽﻫﺎ را ﮐﺴﺐ ﮐﺮده ﺑﺎﺷﯿﻢ؟

اﮔﺮ اﯾﻦ ﻣﻬﺎرتﻫﺎ را ﯾﺎد ﮔﺮﻓﺘﯿﻢ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪﻃﻮر ﺧﺎص ﺑﺘﻮاﻧﯿﻢ:

1_ در ﻣﻮرد ﯾﮏ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﻪ ﺷﯿﻮه‌های ﻋﯿﻨﯽ و اﻧﺘﻘﺎدی ﻓﮑﺮ ﮐﻨﯿﻢ.

2_ دﻻﯾﻞ ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ را ﮐﻪ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﯾﮏ ﻣﻮﺿﻮع ﺧﺎص وﺟﻮد دارد، ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﮐﻨﯿﻢ.

3_ ﯾﮏ دﯾﺪﮔﺎه را ارزﯾﺎﺑﯽ ﮐﻨﯿﻢ ﺗﺎ ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﯿﻢ ﭼﻘﺪر ﻗﻮی ﯾﺎ ﻣﻌﺘﺒﺮ اﺳﺖ.

4_ ﻫﺮ ﻧﻘﻄﻪ ﺿﻌﻒ ﯾﺎ ﻣﻨﻔﯽ ﮐﻪ در ﺷﻮاﻫﺪ ﯾﺎ اﺳﺘﺪﻻل وﺟﻮد دارد را ﺑﺸﻨﺎﺳﯿﻢ.

5_ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﻢ ﮐﻪ ﭼﻪ ﭘﯿﺎﻣﺪﻫﺎﯾﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﭘﺸﺖ ﯾﮏ ﺑﯿﺎﻧﯿﻪ ﯾﺎ اﺳﺘﺪﻻل وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.

6_ ﺑﺮای اﺳﺘﺪﻻﻟﯽ ﮐﻪ ﻣﯽﺧﻮاﻫﯿﻢ اراﺋﻪ ﮐﻨﯿﻢ، اﺳﺘﺪﻻل ﺳﺎﺧﺘﺎری و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ اراﺋﻪ ﮐﻨﯿﻢ.

ﭼﺮا ﺗﻔﮑﺮ ﻧﻘﺎداﻧﻪ دارای اﻫﻤﯿﺖ اﺳﺖ؟

ﻣﻬﺎرتﻫﺎی ﺗﻔﮑﺮ ﻧﻘﺎداﻧﻪ ﺑﻪ ﭼﻨﺪ دﻟﯿﻞ ﻣﻬﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ. اﯾﻦﻫﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ در ﮐﺎر ﻣﺴﺘﻘﻞ و ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻼت اﺳﺖ. ﻫﻤﻪ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖﻫﺎ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺗﻔﮑﺮ ﻧﻘﺎداﻧﻪ ﻣﺪاوم ﻧﺪارﻧﺪ. اﻣﺎ، اﯾﻦ ﻣﻬﺎرتﻫﺎ ﻗﻄﻌﺎ ﺑﺮای ﻫﺮ ﮐﺴﯽ ﮐﻪ ﻣﯽﺧﻮاﻫﺪ ﺷﻐﻞ ﺧﻮد را ارﺗﻘﺎ دﻫﺪ، ﻣﻬﻢ اﺳﺖ و ﺣﺘﯽ راﺣﺖﺗﺮﯾﻦ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖﻫﺎ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﻪ ﺳﻄﺤﯽ از ﻣﻬﺎرتﻫﺎی ﺗﻔﮑﺮ ﻧﻘﺎداﻧﻪ ﻧﯿﺎز دارﻧﺪ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﯾﻦ ﻣﻬﺎرت روی داﺷﺘﻦ دﯾﺪ ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽﺷﻮد ﺗﺎ ﯾﮏ ﻣﻮﺿﻮع را از ﭼﻨﺪﯾﻦ زاوﯾﻪ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار دﻫﯿﺪ، ﻫﺮ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدی را ﺑﺪون ﺗﻔﮑﺮ ﻧﭙﺬﯾﺮﯾﺪ و ﯾﺎدﮔﺮﻓﺘﻦ ﻧﺤﻮهی درﺳﺖ ﻣﻄﺮحﮐﺮدن ﺳﺆال، ﺗﺄﺛﯿﺮ ﺑﻪﺳﺰاﯾﯽ دارد.

مزایای تفکر نقادانه

۱_ کلید موفقیت شغلی: تفکر نقادانه برای بسیاری از مسیرهای شغلی حیاتی است. در واقع، به گفته مجمع جهانی اقتصاد، تفکر نقادانه یکی از مطلوب‌ترین مهارت‌هایی است که در نیروی کار وجود دارد، زیرا به تجزیه و تحلیل اطلاعات، تفکر خارج از چارچوب، حل مشکلات با راه‌حل‌های نوآورانه و برنامه‌ریزی سیستماتیک کمک می‌کند.
۲_ تصمیم گیری بهتر: هیچ شکی در آن نیست که متفکران نقادانه بهترین انتخاب‌ها را انجام می‌دهند. تفکر نقادانه به ما کمک می‌کند تا با مشکلات روزمره که سر راهمان قرار می‌گیرند، برخورد کنیم و اغلب این فرآیند فکری حتی به صورت ناخودآگاه انجام می‌شود.

_ می‌تواند شمارا شاد‌تر کند: در حالی که این اغلب مورد توجه قرار نمی‌گیرد، اما ارتباط با خودتان و داشتن درک عمیق از این‌که چگونه فکر می‌کنید واقعاً می‌تواند شما را شادتر کند. تفکر نقادانه می‌تواند به شما کمک کند تا خودتان را بهتر بشناسید و به نوبه خود به شما کمک کند تا از هر نوع باور منفی یا محدود‌کننده دوری کنید و بیشتر بر نقاط قوت خود تمرکز کنید.
۴_ نظرات آگاهانه را تشکیل دهید: کمبود اطلاعاتی که از همه جهات به ما می‌رسد وجود ندارد و دقیقاً به همین دلیل است که باید از مهارت‌های تفکر نقادانه خود استفاده کنیم و خودمان تصمیم بگیریم که چه چیزی را باور کنیم. تفکر نقادانه به ما این امکان را می‌دهد که اطمینان حاصل کنیم که نظرات ما بر اساس واقعیت‌ها است و به ما کمک می‌کند تا از میان آن سر و صدای اضافی مرتب کنیم‌.
۵_ روابط را بهبود می‌بخشد: در حالی که ممکن است متقاعد شده باشید که یک متفکر نقادانه بودن برای شما مشکلاتی را در روابط ایجاد می‌کند، این واقعا نمی‌تواند کمتر صادق باشد! داشتن یک متفکر نقادانه به شما امکان می‌دهد دیدگاه دیگران را بهتر درک کنید و به شما کمک می‌کند نسبت به دیدگاه‌های مختلف ذهن بازتری داشته باشید.
۶_ به خلاقیت اجازه شکوفا‌شدن می‌دهد: متفکران نقادانه نیز متفکرانی بسیار خلاق هستند و در مورد امکانات، خود را نامحدود می‌بینند. آن‌ها دائماً به دنبال این هستند که کارها را جلوتر ببرند، که در نیروی کار بسیار مهم است.

چگونه مهارت‌های تفکر نقادانه را توسعه دهیم؟

اگر به شیوه‌ای منطقی به مشکلات برخورد کنید، می‌توانید هر روز مهارت‌های تفکر انتقادی را توسعه دهید. در اینجا چند راه وجود دارد که می‌توانید مسیر پیشرفت خود را شروع کنید:
۱_ سؤال بپرسید: در مورد همه چیز کنجکاو باشید. دیدگاهی خنثی داشته باشید و یک کنجکاوی طبیعی ایجاد کنید، بنابراین می‌توانید سؤالاتی بپرسید که درک شما را از موقعیت یا کار در دست توسعه می‌دهد. هرچه جزئیات، حقایق و اطلاعات بیشتری داشته باشید، برای تصمیم‌گیری آگاه‌تر خواهید بود.

_ گوش‌دادن فعال را تمرین کنید: از تکنیک‌های گوش‌دادن فعال که بر پایه همدلی است، استفاده کنید تا واقعاً به آنچه طرف مقابل می‌گوید گوش دهید. تفکر نقادانه، تا حدی، فرآیند شناختی خواندن موقعیت است: کلماتی که از دهان آن‌ها بیرون می‌آید، زبان بدن آن‌ها، واکنش آن‌ها به کلمات شما. سپس، ممکن است برای روشن کردن آنچه آن‌ها می‌گویند، ترجمه کنید، بنابراین هر دو موافقید که در یک صفحه هستید.
۳_ منطق و استدلال خود را توسعه دهید: این شاید یک کار انتزاعی‌تر است که نیاز به تمرین و توسعه طولانی‌مدت دارد. با این حال، به معلم مدرسه‌ای فکر کنید که کلاس درس را ارزیابی می‌کند تا تعیین کند چگونه درس را انرژی بخشد. گزینه‌هایی مانند بازی کردن، تماشای یک ویدیو یا به چالش کشیدن دانش آموزان با سیستم پاداش وجود دارد. با استفاده از منطق، ممکن است تصمیم بگیرید که سیستم پاداش زمان زیادی را می‌گیرد و یک راه‌حل فوری نیست. یک ویدیو در حال حاضر دقیقاً مرتبط نیست. بنابراین، معلم تصمیم می‌گیرد یک بازی ساده تداعی کلمات را انجام دهد.

ﺗﻔﮑﺮ ﻧﻘﺎداﻧﻪ، در ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ‌ﮔﺬاری ﺑﻠﻨﺪ ﻣﺪت ﮐﺴﺐوﮐﺎر

اﻣﺮوزه ﺗﻔﮑﺮ ﻧﻘﺎداﻧﻪ ﯾﮑﯽ از ﻣﻮارد ﻣﻬﻤﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮای ﮐﺴﺐوﮐﺎر و ﺻﺎﺣﺒﺎن ﻣﺸﺎﻏﻞ ﺣﺎﺋﺰ اﻫﻤﯿﺖ اﺳﺖ. ﺑﺮای ﺗﻘﻮﯾﺖ ﺗﻔﮑﺮ ﻧﻘﺎداﻧﻪ  در ﮐﺴﺐوﮐﺎر ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻓﺮاد ﻃﺮز ﺗﻔﮑﺮ ﺧﻮد را در ﻣﻮﻗﻌﯿﺖﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻐﯿﯿﺮ دﻫﻨﺪ. ﮐﺎرﮐﻨﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻓﮑﺮ ﻧﻘﺎداﻧﻪ دارﻧﺪ، ﺑﺴﯿﺎر ﺗﻮاﻧﺎ و ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻫﺴﺘﻨﺪ. در واﻗﻊ ﺑﺎ اﯾﻦ ﻃﺮز ﺗﻔﮑﺮ اﻓﺮاد ﺑﻪ راﺣﺘﯽ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ، ﻋﻘﺎﯾﺪ ﻣﺨﺘﻠﻒ را ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺳﺎزﻧﺪ، ﺑﺤﺚﻫﺎ ﯾﺎ ﮔﻔﺘﮕﻮﻫﺎ را ارزﯾﺎﺑﯽ ﮐﻨﻨﺪ، اﺷﺘﺒﺎﻫﺎت ﮐﺎر ﺧﻮد را ﺑﯿﺎﺑﻨﺪ و ﻣﺸﮑﻼت ﺧﻮد را ﺣﻞ ﮐﻨﻨﺪ.

در واﻗﻊ اﻓﺮاد ﺑﺎ ﭼﻨﯿﻦ ﻋﻘﺎﯾﺪی ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ ﻣﯽ داﻧﻨﺪ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ از اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﺣﻘﺎﯾﻖ و ﻧﺘﯿﺠﻪ دﻟﺨﻮاه اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪ. ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ ﻧﯿﺰ ﮐﺎرﮐﻨﺎن ارزش زﯾﺎدی ﺑﺮای اﯾﻦ ﻧﻮع ﺗﻔﮑﺮ ﻗﺎﺋﻞ ﻫﺴﺘﻨﺪ. اﯾﻦ ﺗﻔﮑﺮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﻣﻬﺎرت دروﻧﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در ﻫﺮ ﺷﺨﺼﯿﺖ ﻫﺮ ﻓﺮدی وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ: اﻣﺎ ﺑﺮﺧﯽ ﺑﺎور دارﻧﺪ ﮐﻪ اﻣﮑﺎن ﺗﻮﺳﻌﻪ اﯾﻦ ﻣﻬﺎرت ﻧﯿﺰ وﺟﻮد دارد.

ﺗﺄﺛﯿﺮات ﻣﻬﻢ ﺗﻔﮑﺮات ﻧﻘﺎداﻧﻪ در زﻧﺪﮔﯽ

ﺗﻔﮑﺮ اﻧﺘﻘﺎدی اﻣﺮوزه ﺑﻪ ﯾﮏ ﻣﻬﺎرت ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺗﻔﮑﺮ واﺿﺢ، ﺷﻔﺎف و ﻣﻨﻄﻘﯽ، ﻣﻬﺎرﺗﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺎ در اﻧﺠﺎم ﻫﺮ ﮐﺎری و ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻫﺮ ﺗﺼﻤﯿﻤﯽ ﺑﻪ آن ﻧﯿﺎز دارﯾﻢ. از ﺟﻤﻠﻪ ﺗﺄﺛﯿﺮات دﯾﮕﺮ اﯾﻦ ﺗﻔﮑﺮ در زﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﺑﻬﺒﻮد زﻧﺪﮔﯽ ﺷﺨﺼﯽ، دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﻋﺪاﻟﺖ ﺟﻤﻌﯽ، ﻓﻬﻢ ﻋﻤﯿﻖ ﻣﺴﺎﺋﻞ، ﺑﻬﺒﻮد ﺧﻼﻗﯿﺖ و ﺑﻬﺒﻮد  ﺗﻮان ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻼت اﺷﺎره ﮐﺮد.

ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ ﻋﻨﺼﺮ ﺗﻔﮑﺮ ﻧﻘﺎداﻧﻪ

آﯾﻨﺪهﻧﮕﺮی ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ ﻋﻨﺼﺮ اﯾﻦ ﺗﻔﮑﺮ اﺳﺖ. ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ﺗﻤﺎم ﺗﺼﻤﯿﻤﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﻣﯽﮔﯿﺮﯾﻢ و اﺟﺮا ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ، اﮔﺮ دﻻﯾﻠﯽ ﺑﺮای ﮐﻨﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻦ آنﻫﺎ ﭘﯿﺪا ﮐﻨﯿﻢ، ﻓﺎﺟﻌﻪ‌ﺑﺎر ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ. ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل، ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮی ﻣﺎ ﺑﯽﻧﻬﺎﯾﺖ ﺑﻬﺘﺮ و ﺑﻪ اﺣﺘﻤﺎل زﯾﺎد ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ، اﮔﺮ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﯾﮏ ﻧﺘﯿﺠﻪ آزﻣﺎﯾﺸﯽ ﻣﯽرﺳﯿﻢ، ﻣﮑﺚ ﮐﻨﯿﻢ و ﺗﺄﺛﯿﺮ آن را ﺑﺮ اﻓﺮاد و ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎی اﻃﺮاف ﺧﻮد در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮﯾﻢ.

ﺗﻔﮑﺮ اﻧﺘﻘﺎدی را ﺑﺎ ﺗﻔﮑﺮ ﺧﻼق اﺷﺘﺒﺎه ﻧﮕﯿﺮﯾﻢ!

ﺗﻔﮑﺮ اﻧﺘﻘﺎدی ﺑﺎ ﺗﻔﮑﺮ ﺧﻼق ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ. ﺗﻔﮑﺮ ﺧﻼق ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺗﻮﻟﯿﺪ اﯾﺪهﻫﺎی کاملا جدید و خلاقانه است. از سوی دیگر تفکر انتقادی از ﺷﻤﺎ ﻣﯽﺧﻮاﻫﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ دﻗﺖ و ﻣﻨﻄﻘﯽ ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﭼﻪ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ داده ﻣﯽﺷﻮد. ﻫﺮ دو ﺑﺮای ﺑﻪ ﺣﺪاﮐﺜﺮ رﺳﺎﻧﺪن ﻧﺘﺎﯾﺞ در ﻫﺮ ﻣﻮﻗﻌﯿﺘﯽ ﻣﻬﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ.

ﻫﺪف ﺗﻔﮑﺮ ﻧﻘﺎداﻧﻪ ﭼﯿﺴﺖ؟  

ﻫﺪف ﺗﻔﮑﺮ ﻧﻘﺎداﻧﻪ دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﻤﮑﻦ در ﻫﺮ ﺷﺮاﯾﻄﯽ اﺳﺖ. دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ اﯾﻦ اﻣﺮ ﺑﺎﯾﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﺟﻤﻊآوری و ارزﯾﺎﺑﯽ اﻃﻼﻋﺎت از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻤﮑﻦ ﺑﺎﺷﺪ.

ﺗﻔﮑﺮ ﻧﻘﺎداﻧﻪ و ﻧﮑﺎت ﭘﺎﯾﺎﻧﯽ

ﺑﻪ ﯾﺎد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ ﮐﻪ داﺷﺘﻦ ﺗﻔﮑﺮی اﻧﺘﻘﺎدی ﻓﻘﻂ ﺑﻪ درد اﻓﺮاد ﺗﺤﺼﯿﻞﮐﺮده و ﻣﺪﯾﺮان ﻧﻤﯽﺧﻮرد. ﺑﻠﮑﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﺎ ﻫﺮ درﺟﻪ از ﺗﺤﺼﯿﻞ و ﯾﺎ ﻫﺮ ﺷﻐﻞ و ﺣﺮﻓﻪای ﺑﺎﯾﺪ ﭼﻨﯿﻦ ﻣﻬﺎرﺗﯽ را ﯾﺎد ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ. ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﺗﻔﮑﺮ ﻧﻘﺎداﻧﻪ ﺷﻤﺎ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮیﻫﺎی دﻗﯿﻖﺗﺮ، اﺷﺘﺒﺎﻫﺎت ﮐﻢﺗﺮ و در ﻧﻬﺎﯾﺖ زﻧﺪﮔﯽ ﺑﻬﺘﺮی ﺧﻮاﻫﯿﺪ داﺷﺖ.

ﺗﻬﯿﻪ ﺷﺪه در آﮐﺎدﻣﯽ ﺗﮑﺘﺎ ﺗﻮﺳﻂ: آرزو ﺟﻌﻔﺮیﻧﯿﮏ_ ﻋﻠﯿﺮﺿﺎ اﮐﺒﺮی_ اﻣﯿﺮﺣﺴﯿﻦ ﺑﺪﯾﻌﯽ

منابع

منبع۱، منبع۲