سندرم تخمدان پلی‌کیستیک، سندرمی با شیوع بالا…

تخمدان پلی کیستیک چیست؟

تنبلی تخمدان نام دیگر سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (Polycystic Ovary Syndrome) یا (PCOS)، یک عدم تعادل هورمونی است که زمانی اتفاق می‌افتد که تخمدان‌ها (ارگانی که تخمک‌ها را تولید و آزاد می‌کند) هورمون‌های اضافی تولید می‌کنند.
اگر به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک مبتلا هستید، تخمدان‌های شما سطوح بالایی از هورمون‌هایی به نام آندروژن تولید می‌کنند. این باعث می شود که هورمون‌های تولید مثلی شما نامتعادل شوند. در نتیجه، افراد مبتلا به PCOS یا سندرم تخمدان پلی‌کیستیک اغلب، سیکل‌های قاعدگی نامنظم، پریودهای از دست‌رفته و تخمک گذاری غیرقابل پیش بینی دارند. کیست‌های فولیکولی کوچک (کیسه‌های پر از مایع با تخمک‌های نابالغ) ممکن است به‌دلیل عدم تخمک گذاری در سونوگرافی روی تخمدان های شما قابل مشاهده باشند. با این حال، با وجود نام تخمدان پلی کیستیک، برای داشتن سندرم تخمدان پلی کیستیک نیازی به داشتن کیست روی تخمدان‌های خود ندارید.

از چه سنی ممکن است سندروم پلی کیستیک آغاز شود

زنان و افراد می‌توانند، هر زمانی پس از بلوغ به PCOS مبتلا شوند. بسیاری از افراد در دهه 20 یا 30 سالگی، زمانی که قصد بارداری دارند، این بیماری در آن‌ها؛ تشخیص داده می‌شود. اگر چاقی دارید یا سایر افراد خانواده بیولوژیکی شما مبتلا به PCOS هستند، ممکن است شانس بیشتری برای ابتلا به PCOS داشته باشید.

PCOS یا سندرم تخمدان پلی‌کیستیک چقدر رایج است؟

درصد شیوع PCOS بسیار بالا است و تا 15٪ از زنان و افراد AFAB در سنین باروری به PCOS مبتلا هستند.

علائم سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) چیست؟

شایع ترین علائم و نشانه‌های PCOS عبارت‌اند از:
• قاعدگی نامنظم: قاعدگی غیرطبیعی شامل از دست دادن قاعدگی یا نداشتن قاعدگی است. همچنین ممکن است شامل خون‌ریزی شدید در طول قاعدگی باشد.
• رشد غیر طبیعی موهای زائد: ممکن است موهای زائد صورت شما رشد کند یا موهای سنگینی را روی بازوها، سینه و شکم خود تجربه کنید (هیرسوتیسم). این امر تا 70 درصد از افراد مبتلا به PCOS را تحت تاثیر قرار می دهد.
• آکنه: سندرم تخمدان پلی‌کیستیک می‌تواند باعث آکنه، به خصوص در پشت، سینه و صورت شود. این آکنه ممکن است پس از دوران نوجوانی شما نیز ادامه یابد و درمان آن دشوار باشد.
• چاقی: بین 40 تا 80 درصد افراد مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک چاق هستند و در حفظ وزن مناسب برایشان مشکل دارند.
• تیره‌ شدن پوست: ممکن است لکه‌هایی از پوست تیره به‌خصوص در چین‌های گردن، زیر بغل، کشاله ران (بین پاها) و زیر سینه‌ها مشاهده شود. این به عنوان آکانتوز نیگریکانس شناخته می‌شود.
• کیست: بسیاری از افراد مبتلا‌به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک تخمدان‌هایی دارند که در سونوگرافی بزرگ‌تر یا با فولیکول‌های زیادی (کیست های کیسه تخمک) به نظر می‌رسند.
• برچسب‌های پوستی: تگ‌های پوستی، فلپ‌های کوچک پوست اضافی هستند. آنها اغلب در زیر بغل یا روی گردن شما یافت می‌شوند.
• نازک شدن موها: افراد مبتلا‌به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک ممکن است تکه‌هایی از موهای سر خود را از دست بدهند یا شروع به طاسی کنند.
• ناباروری: PCOS شایع‌ترین علت ناباروری در افراد AFAB است. عدم تخمک‌گذاری منظم یا مکرر می‌تواند منجر به ناتوانی در باردار شدن شود.

آیا کسی می‌تواند به PCOS مبتلا باشد اما علائمی نداشته باشد؟

بله، ممکن است PCOS داشته باشید و هیچ علامتی نداشته باشید. بسیاری از مردم تا زمانی که برای باردار شدن مشکلی نداشته باشند یا به دلایل ناشناخته وزن اضافه کنند، حتی متوجه این عارضه نمی‌شوند. همچنین ممکن است PCOS خفیف داشته باشید که در آن علائم به اندازه کافی شدید نیستند که شما متوجه آن شوید.

علت اصلی PCOS یا سندرم تخمدان پلی‌کیستیک چیست؟

علت دقیق تنبلی تخمدان ناشناخته است. شواهدی وجود دارد که می‌گوید ژنتیک در آن نقش دارد. همچنین عوامل دیگر، از جمله چاقی، نیز در ایجاد PCOS یا تخمدان پلی‌کیستیک نقش دارند:
• سطوح بالای هورمون‌های مردانه به نام آندروژن: سطح بالای آندروژن مانع از ترشح تخمک توسط تخمدان‌ها می‌شود که باعث چرخه‌های قاعدگی نامنظم می‌شوند. تخمک‌گذاری نامنظم همچنین می‌تواند باعث ایجاد کیسه‌های کوچک پر از مایع در تخمدان شما شود. آندروژن بالا همچنین باعث آکنه و رشد موهای زائد در زنان و افراد AFAB می شود.
• مقاومت به انسولین: افزایش سطح انسولین باعث می‌شود که تخمدان‌های شما هورمون‌های مردانه (آندروژن ها) بسازند و آزاد کنند. افزایش هورمون‌های مردانه تخمک‌گذاری را سرکوب می‌کند و به سایر علائم PCOS کمک می‌کند. انسولین به بدن شما کمک می‌کند تا گلوکز (قند) را پردازش کرده و از آن برای انرژی استفاده کند. مقاومت به انسولین به این معنی است که بدن شما انسولین را به درستی پردازش نمی کند و منجر به افزایش سطح گلوکز در خون می‌شود. همه افراد مبتلا به مقاومت به انسولین، دارای گلوکز یا دیابت بالا نیستند، اما مقاومت به انسولین می‌تواند منجر به دیابت شود. اضافه وزن یا چاقی نیز می‌تواند به مقاومت به انسولین کمک کند. افزایش سطح انسولین، حتی اگر گلوکز خون شما نرمال باشد، می تواند نشان دهنده مقاومت به انسولین باشد.
• التهاب با درجه پایین: افراد مبتلا به PCOS تمایل به التهاب مزمن با درجه پایین دارند. پزشک شما می‌تواند آزمایش‌های خونی را انجام دهد که سطح پروتئین واکنش‌گر C (CRP) و گلبول‌های سفید را اندازه‌گیری کند که این می‌تواند سطح التهاب را در بدن شما نشان دهد.

آیا PCOS هرگز از بین می‌رود؟

گرچه درمانی برای PCOS وجود ندارد، پزشک شما می‌تواند به شما در مدیریت علائم کمک کند. اثرات سندرم تخمدان پلی‌کیستیک، ممکن است در طول زمان تغییر کند به‌طوری که شما کمتر از این بیماری آگاه شوید. با این حال، درمانی وجود ندارد که آن را برای همیشه از بین ببرد.

آیا PCOS با سایر بیماری‌ها ارتباط دارد؟

، مطالعات ارتباط بین PCOS و سایر مشکلات سلامتی، از جمله:
• دیابت: بیش از نیمی از زنان مبتلا به PCOS قبل از سن 40 سالگی به دیابت یا پیش دیابت (عدم تحمل گلوکز) مبتلا خواهند شد.
• فشار خون بالا: زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک در مقایسه با زنان هم‌سن بدون سندرم تخمدان پلی‌کیستیک در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به فشار خون بالا هستند. فشار خون بالا عامل اصلی بیماری قلبی و سکته است.
• کلسترول ناسالم: زنان مبتلا به PCOS اغلب سطوح بالاتری از کلسترول LDL (بد) و سطوح پایینی از کلسترول HDL (خوب) دارند. کلسترول بالا خطر بیماری قلبی و سکته را افزایش می‌دهد.
• آپنه خواب: این زمانی است‌که توقف‌های لحظه‌ای و مکرر در تنفس باعث قطع خواب می‌شود. بسیاری از زنان مبتلا‌به PCOS دارای اضافه وزن یا چاقی هستند که می‌تواند باعث آپنه خواب شود. آپنه خواب خطر بیماری قلبی و دیابت را افزایش می‌دهد.
• افسردگی و اضطراب: افسردگی و اضطراب در بین زنان مبتلا به PCOS رایج است.
• سرطان آندومتری: مشکلات مربوط به تخمک‌گذاری، چاقی، مقاومت به انسولین و دیابت (همگی در زنان مبتلا به PCOS رایج است) خطر ابتلا به سرطان آندومتر (پوشش داخلی رحم یا رحم) را افزایش می‌دهد.
را نشان می‌دهد اما محققان نمی‌دانند که آیا PCOS باعث برخی از این مشکلات می‌شود یا اینکه این مشکلات باعث PCOS می‌شوند یا شرایط دیگری وجود دارند که باعث PCOS و سایر مشکلات سلامتی می‌شوند.

درمان PCOS

هیچ درمانی برای PCOS وجود ندارد، اما می توانید علائم PCOS را مدیریت کنید. شما و پزشکتان بر اساس علائم، برنامه‌یتان برای بچه‌دار شدن و خطر ابتلا به مشکلات سلامتی بلند مدت مانند دیابت و بیماری قلبی، را برنامه‌ریزی خواهید کرد. بسیاری از زنان به ترکیبی از درمان‌ها نیاز دارند، از جمله:
• اقداماتی که می توانید در خانه انجام دهید تا علائم خود را کاهش دهید:
o کاهش وزن: عادات غذایی سالم و فعالیت بدنی منظم می‌تواند به تسکین علائم مربوط به PCOS کمک کند. کاهش وزن ممکن است به کاهش سطح گلوکز خون، بهبود نحوه استفاده بدن از انسولین و کمک به رسیدن هورمون‌های شما به سطوح طبیعی کمک کند. حتی کاهش 10 درصدی وزن بدن (به عنوان مثال، یک زن 150 پوندی که 15 پوند از دست می‌دهد) می‌تواند به منظم شدن چرخه قاعدگی شما کمک کند و شانس باردار شدن شما را افزایش دهد.
o از بین بردن مو: برای از بین بردن موهای زائد می‌توانید از کرم‌های رفع موهای زائد صورت، لیزر موهای زائد یا الکترولیز استفاده کنید. کرم‌ها و محصولات رفع موهای زائد را می‌توانید در داروخانه‌ها پیدا کنید. اقداماتی مانند لیزر موهای زائد یا الکترولیز باید توسط پزشک انجام شود و ممکن است تحت پوشش بیمه سلامت قرار نگیرند.
o کند کردن رشد مو: یک درمان پوستی تجویزی (کرم افلورنیتین HCl) می‌تواند به کاهش سرعت رشد موهای جدید در مکان‌های ناخواسته کمک کند.

انواع داروهایی که PCOS و علائم آن را درمان می‌کنند عبارت‌اند از:

o کنترل بارداری هورمونی، از جمله قرص، پچ، شات، حلقه واژینال و دستگاه داخل رحمی هورمونی (IUD). برای زنانی که نمی‌خواهند باردار شوند، کنترل هورمونی بارداری می‌تواند:
سیکل قاعدگی خود را منظم تر کنید
خطر ابتلا به سرطان آندومتر را کاهش دهید
کمک به بهبود آکنه و کاهش موهای زائد صورت و بدن (از پزشک خود در مورد کنترل بارداری با استروژن و پروژسترون سوال کنید.)
o داروهای ضد آندروژن، این داروها اثر آندروژن ها را مسدود می کنند و می توانند به کاهش ریزش موی سر، رشد موهای صورت و بدن و آکنه کمک کنند. آنها توسط سازمان غذا و دارو (FDA) برای درمان علائم PCOS تایید نشده اند. این داروها همچنین می توانند در دوران بارداری مشکلاتی ایجاد کنند.
o متفورمین، متفورمین اغلب برای درمان دیابت نوع 2 استفاده می شود و ممکن است به برخی از زنان مبتلا به علائم PCOS کمک کند. برای درمان علائم PCOS توسط FDA تایید نشده است. متفورمین توانایی انسولین در کاهش قند خون را بهبود می بخشد و می تواند سطح انسولین و آندروژن را کاهش دهد. پس از چند ماه استفاده، متفورمین ممکن است به شروع مجدد تخمک گذاری کمک کند، اما معمولاً تأثیر کمی بر روی آکنه و موهای اضافی صورت یا بدن دارد. تحقیقات اخیر نشان می دهد که متفورمین ممکن است اثرات مثبت دیگری از جمله کاهش توده بدن و بهبود سطح کلسترول داشته باشد.

بارداری با POCS

صورت ابتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک، چندین گزینه برای کمک به شانس باردار شدن دارید:
• کاهش وزن
• دارو
• لقاح آزمایشگاهی (IVF) : IVF ممکن است یک گزینه باشد اگر دارو موثر نباشد. در IVF، تخمک شما با اسپرم همسرتان در آزمایشگاه بارور می‌شود و سپس برای کاشت و رشد در رحم شما قرار می‌گیرد. در مقایسه با دارو به تنهایی، IVF دارای نرخ بارداری بالاتر و کنترل بهتری بر خطر دوقلو و سه قلو شدن شماست (با اجازه دادن به پزشک برای انتقال یک تخمک بارور شده به رحم).
• عمل جراحی: جراحی نیز یک گزینه است، معمولاً تنها در صورتی که گزینه‌های دیگر کارساز نباشند. پوسته بیرونی (به نام قشر) تخمدان‌ها در زنان مبتلا به PCOS ضخیم است و تصور می‌شود که در جلوگیری از تخمک‌گذاری خود به خود نقش دارد. حفاری تخمدان، جراحی است که در آن پزشک با استفاده از لیزر یا سوزن ظریفی که با برق گرم می‌شود، چند سوراخ در سطح تخمدان شما ایجاد می‌کند. جراحی معمولا تخمک‌گذاری را بازیابی می کند، اما فقط برای 6 تا 8 ماه.

نتیجه‌گیری

در این مطلب توضیحات کلی در رابطه‌ با سندرم تخمدان پلی‌کیستیک یا همان تنبلی تخمدان که در اثر افزایش هورمون‌های مردانه اتفاق می‌افتد، گفته شد. در واقع در این بیماری با تجمع کیسه‌های کوچک و همان‌طور که از کلمه‌ی (پلی) برمی‌آید و به معنای تعداد زیاد است، شاهد تجمع تعداد زیادی از کیسه‌های کوچک پر از مایعی هستیم که در دوران پریودی بیشتر به وجود آمده‌اند و بلوغ خود را طی نکرده و نترکیده‌اند و به همین دلیل این سندرم را به وجود آورده‌اند. این سندرم به خاطر علائم ظاهری که ایجاد می‌کند برای بیشتر بانوان آزاردهنده است. رشد موهای زائد در نواحی زیر چانه یا روی سینه باعث می‌شود که بانوان با مشکل همیشگی دفع موهای زائد در سریع‌ترین زمان رو‌به‌رو باشند. افرادی که مبتلا به تنبلی تخمدان هستند چون در بیشتر موارد دارای پریود‌های نامنظم هستند نمی‌توانند از لیزر استفاده کنند و همچنین قرص‌هایی که برای این بیماری توسط پزشک تجویز می‌شود، تاثیر بسیار زیادی بر خلق و خوی بیمار دارد. امید است با پیشرفت علم، درمانی سریع و قطعی برای این بیماری به وجود بیاید.


نویسنده: هما پورافشار
آکادمی_ژنتیک

منابع

منبع۱، منبع۲