لایو اینستاگرامی با محوریت آشنایی با شرکت نیواد فارمد سلامت، اولین شرکت تولیدکنندهی واکسن آنفولانزای فصلی ایرانی
۲۲ دی‌ماه ۱۴۰۰، دکتر امیرحسین عبدالغفاری مهمان لایو آکادمی کارآفرینی تکتا بودند. ایشان دارای دکترای فارماکولوژی، استادیار و مدیرگروه فارماکولوژی دانشگاه علوم دارویی و مدیرعامل شرکت نیواد فارمد سلامت و نویان پژوهان هستند.
این برنامه با گفتوگو صمیمانه‌ی جناب آقای مرادی، مؤسس اتحاد زیست‌شناسان ایران و جناب دکتر عبدالغفاری برگزار شد.
در شروع گفتوگو جناب آقای مرادی این موضوع را بیان کردند که زمینه‌ی موفقیت برای استارت‌آپ‌های دانشجویی نوپا فراهم نمی‌شود و با توجه به اینکه شرکت نیواد فارمد سلامت و نویان پژوهان بهترین عملکرد را در بحث استارت‌آپ‌های دانشجویی داشته‌اند؛ مهم‌ترین اصول و فاکتورها برای شروع به‌کار یک استارت‌آپ موفق کدام موارد هستند؟
دکتر عبدالغفاری در پاسخ به این سؤال توضیح دادند که انتخاب محصول، نقشه راه درست و تیم مناسب؛ سه عنصر مهم در موفقیت استارت‌آپ‌ها هستند.
ایشان همچنین عنوان کردند که البته توسعه‌ی محصول، آزمون و خطای آن می‌تواند هزینه‌های زیادی را متحمل شود که منتورینگ توسط شتاب‌دهنده‌ها برای کاهش این هزینه‌ها بسیار مؤثر است. همچنین ارزیابی محصول قبل از توسعه محصول باید به‌صورت اساسی انجام شود و تمامی متدها و روش‌ها، بررسی بازار آن محصول دقیق و تخصصی تحلیل شود. به‌عبارتی باید به این مورد توجه شود که محصول از نظر تکنولوژی، در کشور تهیه و توسعه داده‌‌شده‌است یا خیر؟!
در ادامه دکتر علت انتخاب واکسن‌های آنفولانزا و “HPV” را برای تولید، توضیح دادند و گفتند:«فعالیت در حوزه‌ی بیوتکنولوژی از اواخر دهه‌ی ۷۰ شروع شد، در دهه‌ی ۸۰ شتاب گرفت و در دهه‌ی ۹۰ شروع به توسعه و پیشرفت کرد و رشد بسیاری داشت. در حال حاضر در دنیا، ایران در رتبه‌ی پانزدهم تا بیستم در حوزه‌ی بیوتکنولوژی قرار دارد و با توجه به این موضوع و حتی صادراتی که از محصولات بیوتکنولوژی به بخش‌هایی از آمریکا‌ی جنوبی و اروپا انجام می‌شود و از طرفی هم در بحث محصولات بیوتکنولوژی، تولید واکسن‌هایی با تکنولوژی بالا معقوله‌ای بوده که مغفول مانده‌است؛ همه این موارد باعث شد که به سمت تولید این واکسن‌ها برویم. ایشان خاطر نشان کردند که تا قبل از پاندمی کرونا، به‌صورت جدی به بحث واکسن پرداخته نشده بود و باید به این موضوع توجه داشت که واکسن یک محصول استراتژیک است که برای پیشگیری از بیماری و کاهش هزینه‌های درمان بسیار حائز اهمیت است.»
جناب آقای مرادی به اهمیت اقتصادی تولید واکسن در کشور اشاره کردند که با توجه به پاندمی کووید_۱۹ با فرض اینکه ایران اولین تولیدکنندهی واکسن‌های کووید_۱۹ بود؛ دولت دیگری نمی‌توانست آن را تحریم کند و از بُعد استراتژیک امتیاز بسیار مثبتی برای کشور محسوب می‌شد.
دکتر در تایید این صحبت جناب آقای مرادی گفتند:«نبود زیرساخت مناسب برای تولید واکسن‌ها باعث خروج ارز از کشور می‌شود و هزینه زیادی به کشور تحمیل خواهد شد.
هم‌اکنون تولید واکسن، چالش قرن است. زمانی که یک دانش و تکنولوژی خلق می‌شود؛ این کار ارزشمند است و در مورد واکسن وقتی که از سلول تا محصول نهایی آن در کشور تولید می‌شود، باعث گردش چرخ‌های اقتصادی کشور و مهم‌تر از آن ایجادکننده یک بستر شغلی و کارآفرینی نیز خواهد بود.»
در حال حاضر، ۱۶-۱۵ کشور در دنیا تولیدکننده واکسن آنفولانزا هستند ولی تولید نسل جدید از واکسن‌ها (واکسن‌های نوترکیب) فقط در شرکتی در ایالات متحده صورت می‌گیرد و دکتر عبدالغفاری می‌گوید:«او و تیم‌اش با بررسی این زوایا و ارزش بالای این محصول به‌سمت تولید واکسن‌های نوترکیب رفتند و اولین واکسن آنفولانزای فصلی ایرانی را با نام فلوگارد تولید کردند.»
در ادامه جناب آقای مرادی از مشکلات روند تولید این واکسن صحبت کردند و اینکه اگر این راه برای تولید هموار باشد، چقدر از خروج ارز می‌تواند در کشور جلوگیری کند و نقش مهم آن در اقتصاد کشور چگونه است؟
دکتر در پاسخ به این صحبت گفتند:«در مورد انواع واکسن‌ها این اعداد و ارزیابی‌ها کاملا متفاوت است ولی در مورد واکسن آنفولانزا تا قبل از پاندمی کووید-۱۹ حدود ۳/۵-۳ میلیون دُز که صرفا وارداتی بوده‌است در کشور عرضه می‌شد و هم‌اکنون عددی بین ۱۰-۶ یورو با توجه به نوع شرکت و شرایط موجود، برای هر واکسن هزینه می‌شود و چیزی بین ۳۰ تا ۴۰ یورو ارز برای خرید این واکسن از کشور خارج می‌شود.
در مورد واکسن “HPV”، در دنیا تنها دو شرکت (“JSK” و یکی از شرکت‌های زیر مجموعه مِرک) تولیدکننده آن هستند و هزینه خرید یک عدد از این واکسن (واکسن ۴ سویه “HPV”) هم‌اکنون، یک میلیون و پانصد و هفتاد هزار تومان است.
با توجه به این اعداد، سه میلیون دُز تولید واکسن آنفولانزا را در داخل کشور می‌توانیم داشته باشیم.»
دکتر عبدالغفاری چشم‌انداز خود را برای آینده‌ی شرکت نیواد فارمد سلامت، با توجه به اینکه ایران از لحاظ جغرافیایی در منطقه‌ای قرار دارد که شرکت واکسن‌سازی برای تولید واکسن‌هایی با تکنولوژی بالا وجود ندارد و از این لحاظ وابسته هستیم؛ در این می‌بیند که شرکت نیواد فارمد سلامت استاندارهای “WHO” را برای تولید واکسن در کشور و منطقه داشته باشد.
از ایشان خواستیم راز موفقیت‌شان را برای ما بگویند و ایشان عنوان کردند:«داشتن یک تیم خیلی خوب با ادبیات فکری عالی، برنامه‌ریزی و ناامید نشدن و راه‌حل مناسب برای مشکلات مهم‌ترین فاکتورها هستند.»
از دیدگاه ایشان مشکلات همواره وجود داشته‌اند و فکرکردن به مشکل آن را حل نمی‌کند باید به دنبال راه‌حل بود.
جناب آقای مرادی، با توجه به اینکه دکتر عبدالغفاری سابقه تدریس داشتند، در خصوصِ اینکه اساتید بیشتر به فضای آکادمیک علاقه داشته و کمتر به‌سمت مسائل پرچالش و تولید می‌روند، از ایشان علت ورود به فضای صنعت را پرسیدند. دکتر نیز با اشاره به اینکه از نظر ایشان کار تحقیقی و مقاله اهمیت دارد و تمام محصولات ناشی از تحقیق و توسعه است و علم باید به‌سمت صنعت هدایت شود، از علاقه خود به خلق محصول و حس مفیدبودن گفتند. همچنین خاطر نشان کردند با اینکه می‌دانستم چالش‌های بسیار، خصوصاً در ساختار اقتصاد وجود دارد؛ دوست داشتم کار صنعتی و مفیدی ایجاد کنم و به این سمت آمدم. در آن زمان چهار پیشنهاد داشتم که از بین آن‌ها، نیواد فارمد سلامت، که روی خاک و زیرپله بود را انتخاب کردم. ایشان به علاقه خود به نوآوری و حس نیاز به شرکت تولیدکننده واکسن در ایران نیز اشاره‌ای کوتاه داشتند.
مدیرعامل شرکت نیواد فارمد سلامت، در پاسخ به سوال در خصوص استارت‌آپ‌های دانشجویی و چالش‌های آن، ابتدا به این نکته پرداختند که دانشجو، ابتدا باید پایه قوی داشته باشد، کار را خوب یاد گرفته باشد و تجربه کسب کند که این تجربه در قالب کارآموزی، سپس کار به‌عنوان کارشناس در صنعت به‌دست می‌آید و پس از آن، وارد حوزه استارت‌آپ‌ها شود.
در ادامه گفتند:«از مهم‌ترین چالش‌ها در پله اول، انتخاب راه و محصول و در پله دوم، جمع کردن تیمی که بخواهد این کار را انجام دهد؛ و مهم‌ترین چالش، مبحث اقتصادی و تجهیزات و مواد اولیه برای کار تحقیق و توسعه است که می‌توانند به‌سمت شتابدهنده بروند و ایده‌ها را به آنجا ببرند.»
دکتر در مورد اشغال در رشته‌های علوم‌پایه، بیان کردند که دانشجو نباید به دنبال طی‌کردن راه صد ساله در یک شب باشد و پله‌پله باید پیش برود؛ شروع کارآموزی از سال‌های میانی و یاد گرفتن تکنیک‌ها بسیار حائز اهمیت است؛ یاد گرفتن مطالب در دوران کارشناسی و انجام کار تکنیکال، می‌تواند به سریع‌تر طی‌کردن مسیر کمک کند.
جناب آقای مرادی، موسس اتحاد زیست‌شناسان ایران، با یادآوری وجود دانشگاه صنعتی برای تربیت نیروی موردنیاز صنعت در گذشته، به این نکته اشاره کردند که امروزه با توجه به رشد بیوتکنولوژی، نیاز به مراکزی برای پرورش دانشجو در زمینه تکنیک‌ها است و نبود آن، عرصه‌ای برای کلاهبرداران به‌وجود آورده‌است.
آقای عبدالغفاری درباره آینده بیوتکنولوژی در ایران، توضیح دادند که با شروع بیماری کووید_۱۹، نشان داده‌شد که چقدر پلتفرم‌ها و زیرساخت‌ها دچار مشکل هستند، اما بیوتکنولوژی در ایران، الان شتاب خیلی خوبی گرفته‌است.
ایشان با اشاره به صحبت‌های معاونت علموفناوری ریاست جمهوری، فرمودند که کشور ما، اقتصادش را به نفت وابسته کرده‌است و نیاز است تا وابستگی به آن کاهش یافته و به‌سمت پیشرفت و رشد در سایر زمینه‌ها برویم. ادبیات فکری دکتر ستاری معاونت علموفناوری ریاست جمهوری، در جهت خلق دانش‌ونوآوری است و این نشان می‌دهد بدنه حاکمیت، متوجه اهمیت موضوع شده و روی آن سرمایه‌گذاری می‌کند.
توصیه پایانی مدیرعامل شرکت نیواد فارمد سلامت، داشتن تکنیک، تخصص و دانش بسیار بالا، تحمل سختی کار، از دست ندادن امید، پرورش ایده و دست کم نگرفتن خود بود.
در پایان، ایشان به‌طور مختصر روند تولید واکسن که شامل مطالعاتی زیرنظر سازمان غذا و دارو است را بیان کردند و تاکید بر گذراندن تمامی این مراحل برای تولید واکسن داشتند.
نویسنده: مهتاب رمضانی
