در جهان پیرامون ما، بیماریهای بسیاری به چشم میخورند که مشاهدهی آنها به عواطف هر انسانی آسیب میرساند و نگاه همهی افراد برای زدودن این پدیدههای آزاردهنده از چهرهی جهان همسو میشود. عوامل ایجادکنندهی بسیاری از بیماریها، عفونی و محیطی هستند که راهکارهای متعددی برای برطرف کردن آنها وجود دارد. اما برای رفع بیماریهای ژنتیکی که گاهی شامل کشندهترین و آزاردهندهترین اختلالات میشوند، مسیر درمانی مشخصی وجود ندارد و عاری شدن جهان از این اختلالات، یکی از رویاهای بیماران و محققان علم ژنتیک است.
یکی از مثالهای بارز برای این دسته از بیماریها، بیماری دیستروفی عضلانی دوشن است که با ضعف در ماهیچهها و اختلالات حرکتی همراه است. این بیماری یک اختلال پیشرونده است که بهدنبال جهش در ژن رمزکنندهی پروتئین دیستروفین بروز پیدا میکند. در طی این عارضه، عضلات تحلیل رفته و فرد دچار نقص و سستی در ایستادن و حرکت میشود.
پیش از این، دیستروفی عضلانی دوشن مانند هزاران اختلال ژنتیکی دیگر، یک اختلال بدون درمان به شمار میآمد، اما پس از مدتها مطالعه، با تلاش تیمی از محققان دانشگاه هاروارد به رهبری محقق ایرانی؛ دکتر محمد شریف تابع بردبار، روش درمانی نوینی برای آن ارائه شد، روشی که شاید در آیندهی نهچندان دور باعث تحول در درمان این نوع از بیماریها و بیماریهای مشابه آن در جهان شود.
آدنو ویروسهای بدون پوشش که برای انتقال ژن بهکار گرفته میشوند (AAV) از مدتها قبل برای انتقال ژن دیستروفین سالم به داخل سلولهای ماهیچهای استفاده میشدند که معمولا به داخل کبد راه پیدا میکردند نه به ماهیچه. با دستورزی آدنو ویروس میتوان آن را به صورت هدفمند به سمت ماهیچه هدایت کرد. از این تغییر در آدنو ویروس میتوان برای بهبود دیگر اختلالات ژنتیکی مربوط به بافت ماهیچه که تحلیل عضله را در پی دارند نیز استفاده کرد.
دکتر تابعبردبار و همکارانش به رویکردهای موثرتری برای ژندرمانی و ارسال ابزارهای ویرایش ژنی به داخل ماهیچهها که میتواند موفقتر از روشهای درمانی پیشین عمل کند رسیدهاند؛ آنها در مطالعات حیوانی، رویکرد جدیدی را که بهطور بسیار کارآمدتری نسبت به تکنیکهای قبلی عمل میکند، در ماهیچه مورد هدف قرار دادهاند. این روش، یک راه موثر برای کاهش اثرات جانبی ناخواسته است که توسعهی ژندرمانی را در بسیاری از بیماریها با مشکل مواجه کردهاند.
این دستاورد ارزشمند در زمینهی درمان بیماریهای ژنتیکی، نتیجهی تلاش چندین سالهی دکتر تابع بردبار است که با انگیزهی رفع آثار بیماری دیستروفی عضلانی دوشن از چهرهی پدر خود که از مبتلایان به این بیماری است رقم خوردهاست. امید است نوعدوستی، دغدغهمندی و محبت همهی انسانها نسبت به عزیزان خود نتیجهای مشابه کشف درمان دیستروفی عضلانی دوشن را بهدنبال داشته باشد.
در هفتههای گذشته سعی کردیم با انتشار پستی تحت عنوان « بهنام پدر» شما را با اهداف و دستاوردهای دکتر محمد شریف تابعبردبار آشنا کنیم؛ حال قصد داریم با برگزاری وبیناری در زمینهی آشنایی شما عزیزان را با دکتر تابعبردبار، مسیر تحصیلی و موفقیت و همچنین دستاورد بزرگ ایشان، فراهم کنیم. در این وبینار به اهمیت و جایگاه رشتههای علومپایه و زیستشناسی علیالخصوص رشتهی بیوتکنولوژی در جهان نیز خواهیم پرداخت.
همچنین بخوانید: جامع ترین پرسشوپاسخ درباره COVID-19
جدیدترین آمار ثبت شده موارد مبتلا به کرونا