عفونت‌های ‌تنفسی و آسم

همه موجودات زنده از جمله انسان‌ها برای ادامه حیات به اکسیژن نیاز دارند. اما گاهی اختلال در عملکرد ریه‌ها و بیماری‌های‌ تنفسی مانند آسم، تنفس که یکی از نیازهای اساسی است را با مشکل رو به‌ رو می‌کند.

عفونت‌های‌‌ ویروسی

عفونت‌های‌‌ ویروسی دستگاه ‌تنفسی می‌توانند تأثیرات عمیقی بر جنبه‌های مهم آسم داشته‌ باشند. بسیاری از کودکان در اوایل زندگی‌ خود دوره‌های خس‌خس سینه همراه با عفونت‌های‌ تنفسی دارند. پاتوژن‌های بسیار زیادی وجود دارند که باعث این عفونت‌ها می‌شوند. در بیشتر موارد خس‌خس‌هایی که به‌علت عفونت ایجاد شده‌اند با افزایش سن بهبود می‌یابند اما در بعضی موارد این خس‌خس‌ها نشانه‌ای از شروع آسم در کودکان هستند.

ویروس سنسیشیال تنفسی (RSV) و ویروس سرماخوردگی (RV) شایع‌ترین ویروس‌های‌‌ تنفسی در کودکان هستند.

Respiratory Syncytial Virus (RSV)

ویروس سنسیشیال تنفسی از خانواده‌ی RNA ویروس‌های با پوشش لیپیدی است.این ویروس برای عفونت‌های ‌تنفسی در کودکان زیر یک سال شناخته شده‌است. اکثر کودکانی که درگیر این ویروس می‌شوند، درگیر نوع خفیف آن می‌شوند و تنها دو الی سه درصد کودکان مبتلا به نوع حاد و بستری می‌شوند.

کودکانی که بیشترین خطر ابتلا را دارند؛ پیش از موعد متولد شده‌اند، دارای نقص ‌ایمنی، اختلالات عصبی عضلانی، مشکلات قلبی و ریوی هستند.

Rhinovirus (RV)

رینوویروس ازخانواده‌ی RNA ویروس‌های بدون پوشش، عامل سرماخوردگی معمول در کودکان است.

این ویروس دارای سه سویه‌ی RV-A,RV-B,RV-C است، که نوع  A,C آن عامل خس‌خس و آسم در کودکان است.

ارتباط عفونت‌های ویروسی با آسم

آسم یکی از مشکلات اساسی بهداشت عمومی با بار اقتصادی و اجتماعی عظیم است که 300میلیون نفر را در سراسر دنیا تحت‌ تاثیر قرار داده‌ است. این بیماری به علت واکنش ایمنی شدید به آلرژن‌های غیرمضر ایجاد می‌شود. این واکنش ایمنی منجر به التهاب شدید، تولید مخاط، تغییر ساختار سلول‌های ‌پوششی مسیر تنفسی و واکنش‌های شدید راه‌ تنفسی می‌شود. حدود 6.2 میلیون کودک 18ساله و کوچک‌تر مبتلا به آسم هستند اما متاسفانه مشخصات التهابی آسم در کودکان به‌خوبی مشخص نشده ‌است. اگرچه بسیاری از عوامل مانند ژنتیک، آلرژی‌های غذایی، مصرف آنتی‌بیوتیک، نوع تولد و قرارگرفتن در معرض دود سیگار می‌تواند بر رشد آسم به‌ویژه در کودکان تأثیر بگذارد. تصور می‌شود که عفونت‌های تنفسی عامل اصلی در عملکرد ضعیف ریه و شروع بیماری است.

یک مطالعه بین المللی روی 154492 کودک اروپایی نشان‌داد که کودکانی که تا پنج سالگی‌ دچار بیماری‌های تنفسی فوقانی مانند: لارنژیت، سرماخوردگی، سینوزیت و… شده‌اند، خطر ابتلای آن‌ها به آسم در بزرگسالی 1.5 برابر افزایش می‌یابد. همچنین در کودکانی که از عفونت‌های‌ تنفسی تحتانی مانند: برونشیت، پنومونیا (ذات‌الریه) و… رنج می‌برند، ریسک ابتلا به آسم در آن‌ها دو الی چهار برابر می‌‌شود. برای این افراد اختلال در عملکرد ریه‌ها نیز یکی دیگر از مشکلاتی است که  ممکن است در سنین بزرگسالی دچار آن بشوند.

عملکرد ریه و آسم

دکتر ون‌میل می‌گوید: «این یافته‌ها از این فرضیه که عفونت‌های تنفسی در سنین پایین می‌توانند در ابتلای این افراد به بیماری‌های تنفسی در بلند مدت موثر باشند، حمایت می‌کند. به‌ویژه مشاهده شده‌است که عفونت‌های تنفسی تحتانی تاثیر شدیدی برروی عملکرد ریه و خطر ابتلا به آسم دارند. با این حال، در این مرحله نمی‌توانیم به‌طور قطعی بگوییم که آیا این رابطه قطعی است یا خیر. مطالعات بیشتری برای اندازه‌گیری عملکرد ریه و خس‌خس سینه از بدو تولد به بعد مورد نیاز است تا بررسی‌ شود که آیا عفونت‌ها باعث آسم و عملکرد پایین ریه می‌شوند. همچنین ممکن است خس‌خس سینه و عملکرد پایین ریه، این کودکان را مستعد ابتلا به عفونت کند.»

عملکرد ریه و آسم دو معیار مختلف سلامت تنفسی هستند و فقط تاحدی به هم مرتبط هستند. وی ادامه داد: «عملکرد ریه معیاری عینی از عملکرد راه‌های ‌تنفسی و ریه‌ها است. عملکرد ریه‌ها می‌تواند بدون علائم تحت‌تاثیر قراربگیرد و یا منجر به آسم و خس‌خس سینه شود. همچنین ممکن است کودک مبتلا به آسم تشخیص داده ‌شود که عملکرد ریه در بیماری او تقریبا بی‌تاثیر بوده ‌است.»

نتیجه

محققان تجزیه‌و‌تحلیل خود را برای در نظرگرفتن عواملی که می‌توانند بر نتایج تأثیر بگذارند، مانند: وضعیت اجتماعی-اقتصادی، سبک زندگی، وزن هنگام تولد، سن حاملگی در هنگام تولد، جنسیت، سن، قد و قومیت تنظیم کردند. آن‌ها دریافتند که عفونت‌های دستگاه ‌تنفسی فوقانی با بدتر شدن عملکرد ریه در بزرگسالی مرتبط نیستند. با این حال، عفونت‌های دستگاه‌ تنفسی تحتانی تقریباً در تمام سنین با عملکرد بدتر ریه‌ها همراه بوده ‌است.

محققان در حال برنامه‌ریزی برای تحقیقات بیش‌تر می‌باشند. دکتر ون میل: « ما می خواهیم نقش آنتی‌بیوتیک ها، پاراستامول (استامینوفن) و قرارگرفتن در معرض دود دست‌دوم را در رابطه بین عفونت‌های دستگاه‌تنفسی و عملکرد ریه یا آسم بررسی‌کنیم. همچنین می‌خواهیم بررسی‌کنیم که چند درصد از ارتباط بین عفونت‌های دستگاه‌ تنفسی و آسم را با تغییرات در عملکرد ریه‌ها می‌توان توضیح‌داد. آیا وقتی خس‌خس‌کردن در سنین اولیه را در نظر می‌گیریم، این ارتباط تغییر می‌کند یا خیر.»

 نویسنده: صبا ریاحی

ویراستار: مطهره تقی پور

منبع1

منبع2

منبع3