فهرست مطالب
افزایش وزن، چاقی و بیماری دیابت از عوارضی هستند که در اثر مصرف بالای کربوهیدرات و قندها ایجاد می‌شوند. مصرف بیش‌از اندازه قندها می‌تواند باعث ابتلا به بیماری‌هایی شود که زمینه‌ساز بیماری سرطان هستند. برای داشتن سبک زندگی سالم باید مصرف قندها و کربوهیدرات فرآوری‌شده را به کمترین حد ممکن رساند. برای مثال جایگزین‌کردن خرما به جای قندهای سفید یکی از راه‌هایی است که از قندهای طبیعی به جای قندهای مصنوعی و فرآوری‌شده می‌توان استفاده کرد.
در حالت طبیعی، سلول‌های بدن با سوزاندن قندها از مسیرهای مختلف، انرژی به دست می‌آورند ولی سلول‌های سرطانی از یک مسیر ناکارآمد قندها را می‌سوزانند. این مسیر ناکارآمد، تولید برخی مواد جانبی را به همراه دارد که سلول‌های سرطانی با استفاده از این مواد جانبی تولید‌شده، شرایط بیمار را وخیم می‌کنند. به عبارت دیگر، متابولیسم قند در سلول‌های سرطانی نسبت به سایر سلول‌ها متفاوت است؛ بنابراین مصرف قند و شکر باید به اندازه‌ای باشد که فرد را دچار اضافه وزن نکند. ارتباط بین سرطان و مصرف قند و بیماری‌هایی مانند دیابت چیست؟
متابولیسم قند چگونه در بروز سرطان نقش دارد؟
طبق تحقیقات، مشخص شده‌است که افراد مبتلا به دیابت، 2.5 برابر بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان‌های مشخصی مانند سرطان روده، سینه، پانکراس و … هستند.
هر کدام از سلول‌های موجود در بدن، برای انجام فعالیت‌های خود نیاز به انرژی دارند. سلول‌ها انرژی مورد نیاز خود را از گلوکز فراهم می‌کنند. گلوکز یک قند ساده ۶ کربنه است؛ همچنین این ماده مهم‌ترین منبع انرژی در همه موجودات زنده به‌شمار می‌رود. گلوگز از طریق گردش خون به همه سلول‌های بدن می‌رسد.
در بیماری سرطان، سلول‌های طبیعی دچار جهش شده و بیش از اندازه تقسیم و تکثیر می‌شوند. رشد سلول‌های سرطانی زیاد است و به همین علت انتظار می‌رود مصرف انرژی بالاتری نیز داشته باشند. گفته شده است سلول‌های سرطانی، تقریبا 200 برابر بیشتر از سلول‌های طبیعی قند مصرف می‌کنند. اما مشکلی که سلول‌های سرطانی دارند این است که از گلوگز به‌طور موثر بهره نمی‌برند. سلول‌های سرطانی به جای استفاده از تمام انرژی که گلوکز می‌تواند در اختیار سلول قرار دهد، بیشتر انرژی گلولز را به‌عنوان ماده زائد دفع می‌کنند.
برای اینکه سلول از تمام انرژی گلولز استفاده کند، باید محصولات تولید‌شده از گلوکز را به اندامکی به نام میتوکندری ببرد. میتوکندری نیروگاه سلول است. گلوکز در این اندامک اکسید شده و از آن انرژی تولید می‌شود؛ اما طبق تحقیقات صورت‌گرفته، به نظر می‌رسد سلول‌های سرطانی ترجیح می‌دهند گلوکز را در میتوکندری اکسید نکنند و آن را بیهوده مصرف کنند.
در واقع سلول‌های سرطانی، با وارد‌نکردن گلوکز به میتوکندری، گلوکز را هدر می‌دهند. اما نکته جالب اینجا است که اگر گلوکز مورد نیاز سلول‌های سرطانی را محدود کنیم، سلول گلوکزها را به میتوکندری انتقال خواهد داد؛ بنابراین شاید یکی از دلایلی که می‌گویند افراد مبتلا به سرطان، قند و شکر خیلی کمی مصرف کنند همین مورد باشد.
مصرف بیش‌از اندازه قند چه خطراتی دارد؟
امروزه با تغییر سبک زندگی و کم شدن تحرک، بدن افراد در معرض محصولاتی است که شکرهای فرآوری‌شده و ناسالم دارند. مصرف بیش از اندازه این نوع مواد قندی توصیه نمی‌شود. مواد قندی ناسالم موجود در انواع فست‌فودها، شیرینی‌ها، نوشابه‌ها و… خطراتی را برای سلامتی بدن به همراه دارند که در ادامه به معرفی برخی از آنها اشاره می‌کنیم:
- افزایش وزن؛
- افزایش جوش‌های پوستی؛
- افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲؛
- افزایش احتمال سرطان به‌طور غیرمستقیم؛
- بالابردن احتمال ابتلا به افسردگی؛
- پیری زودرس در پوست؛
- افزایش احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی، کلیوی، کبد چرب، پوسیدگی دندان‌ها و موارد دیگر.
چگونه مصرف شکر را به حداقل برسانیم؟
بهترین راه برای کاهش مصرف شکر و قندها استفاده از غذاهای خانگی است. بسیاری از مواد، درون خود قند نهفته بالایی دارند که با تحقیق و جستجو و همچنین مراجعه به متخصص تغذیه باید از آنها آگاه شد.
برای تغذیه بهتر است محصولاتی را که بدون قند هستند و یا از قندهای طبیعی تشکیل شده‌اند را جایگزین غذاهای با قندهای فرآوری‌شده کرد.
استفاده از آجیل‌های بدون نمک، پاپ کورن بدون نمک و مواد اضافی، استفاده از بیسکوییت‌های با قند کمتر، مصرف آب، شیر کم چرب و دوغ به جای نوشیدنی‌های گازدار و آبمیوه‌های شیرین، از راه‌هایی هستند که برای کاهش مصرف قندهای فرآوری‌شده و مصنوعی توصیه می‌شوند.
سخن پایانی
داشتن سبک زندگی سالم و متعادل باعث مصرف مقدار مناسبی از کربوهیدرات و قندها می‌شود. بسیاری از مواد طبیعی مانند میوه‌ها از جمله سیب، موز، هلو، خربزه و هندوانه دارای قند و شکر هستند که با مصرف آنها نیاز بدن به قند و کربوهیدرات رفع خواهد شد. استفاده از قندهای طبیعی، مصرف میزان مناسب از قندها و کربوهیدرات، ورزش‌کردن و داشتن فعالیت بدنی، استفاده از نور آفتاب به مقدار مناسب و موارد دیگر در مجموع باعث می‌شوند افراد سبک زندگی متعادل و زندگی پیشگیری‌کننده از سرطان و بیماری‌های دیگر را تجربه کنند.
نویسنده: فاطمه احمدپور
ویراستار: سارا تاجداری
منابع
