فهرست مطالب
استفاده از آنتی‌بیوتیک در نوزادان می‌تواند اثرات مضری بر میکروبیوم روده آن‌ها بگذارد.
آنتیبیوتیکها علاوه بر تاثیرات مثبت دارای جنبه‌های منفی نیز هستند. آنتیبیوتیکها باکتری‌ها را از بین می‌برند. زمانی که باکتری‌ها باعث عفونت جدی می‌شوند با تاثیر مثبت از آنتی بیوتیک‌ها روبه‌رو می‌شویم ولی آنتیبیوتیکها خود را به کشتن باکتری‌های عامل عفونت محدود نمی‌کنند بلکه باکتری‌های دیگر بدن را نیز از بین می‌برند.
در حال حاضر آنتیبیوتیکها را می‌توان برای هدف قرار دادن طیف وسیعی از باکتری‌ها مورد استفاده قرار داد.
طبق مطالعاتی، آنتیبیوتیکها پس از تولد بر میکروب‌های روده نوزادان تأثیر می‌گذارد. به‌طور کلی، آنتیبیوتیکها می‌توانند مشکلاتی برای نوزادان ایجاد کنند و فلور روده که توسط سلول‌های میکروبی در دستگاه گوارش تشکیل شده است را اصلاح می‌کنند و مکانیسم‌های دفاعی روده را نیز تغییر می‌دهند که منجر به اسهال و سوء جذب مواد مغذی می‌شود. کارشناسان می‌گویند که پزشکان باید استفاده از آنتیبیوتیکها را با توجه به اینکه کمترین آسیب به میکروبیوم نوزادان وارد شود، در نظر گیرند. مطالعه جدیدی نشان داده است که درمان نوزادان تازه متولد شده توسط آنتی‌بیوتیک با کاهش باکتری‌های سالم لازم برای هضم شیر مرتبط است.
آنتی‌بیوتیک‌هایی که برای طیف وسیعی از باکتری‌ها – معروف به طیف گسترده – استفاده می‌شود، هم اکنون برای چهار تا ۱۰ درصد از نوزادان به دلیل عفونت‌های مشکوک تجویز می‌شوند. در صورتی که متخصصان می‌گویند در بیشتر موارد تجویز آنتیبیوتیکها غیرضروری است.
کارآزمایی بالینی
محققان دانشگاه‌های ادینبورگ و بیرمنگام، بیمارستان اسپارن و دانشگاه اوترخت، هلند یک کارآزمایی بالینی را با حضور 227 نوزاد انجام دادند تا چگونگی تأثیر آنتیبیوتیکها بر میکروبیوم نوزادان را تجزیه‌و‌تحلیل کنند.
حدود 147 نوزاد مشکوک به سپسیس یکی از سه درمان استاندارد آنتی‌بیوتیکی را دریافت کردند. سپس نتایج آن‌ها و 80 نوزادی که هیچ عفونت مشکوکی نداشتند و آنتی‌بیوتیک برای آن‌ها تجویز نشده بود، مقایسه شد.
از قبل و بعد درمان نوزادان، در سنین یک، چهار و 12 ماهگی نمونه رکتوم یا مدفوع گرفته شد. نمونه‌ها برای میکروب‌هایی که میکروبیوم تازه تشکیل شده آن‌ها را تشکیل می‌دهند و ژن‌های باکتریایی مرتبط با مقاومت ضد میکروبی مورد تجزیه‌و‌تحلیل قرار گرفتند.
میکروبیوم
تفاوت در سطح گونه‌های بیفیدوباکتریوم در نوزادانی که آنتی‌بیوتیک مصرف کرده بودند در مقایسه با نوزادانی که در درمان آن‌ها آنتی‌بیوتیک مصرف نشده بود، مشاهده شد. در واقع میکروب‌ها به هضم شیر مادر کمک می‌کنند و سلامت روده را ارتقا می‌دهند. همچنین موجب ایمنی در برابر عفونت نیز می‌شوند.
این تیم تحقیقاتی افزایش باکتری‌های بیماری‌زا، تعداد و ژن‌های مربوط به مقاومت ضد میکروبی در گروهی از نوزادان که آنتی‌بیوتیک دریافت نکرده بودند را دریافتند.
تغییر در تعادل
تغییراتی در 251 از 695 باکتری مختلف پس از درمان مشاهده شد که تعادل به نفع میکروب‌های مضر‌تر تغییر یافت.
تغییرات در میکروبیوم و ژن‌های مقاومت ضد میکروبی به مدت 12 ماه ادامه داشت. در عین حال با شیردهی که به سیستم ایمنی بدن کودک کمک می‌کند، بهبود نیافت.
پروفسور دبی بوگارت، رئیس پزشک کودکان در دانشگاه ادینبورگ و سرپرست مطالعه، گفت:”ما از میزان و طول مدت اثرات آنتیبیوتیکها بر میکروبیوم نوزادان در مقایسه با اثرات همان آنتیبیوتیکها بر میکروبیوتای بزرگسالان شگفت‌زده شدیم. در واقع به این دلیل است که درمان آنتی‌بیوتیک در زمانی انجام می‌شود که نوزادان اولین میکروب‌های خود را از مادر خود دریافت کرده‌اند و هنوز یک میکروبیوم انعطاف‌پذیر ایجاد نکرده‌اند.”
نتیجه‌گیری
از بین سه رژیم درمانی آنتی‌بیوتیکی آزمایش شده، ترکیب پنی‌سیلین و جنتامایسین، کمترین اثر مضر را بر میکروبیوم روده نوزاد و تعداد ژن‌های مقاومت ضدمیکروبی که ظاهر می‌شوند را دارند. همچنین محققان به این نتیجه رسیدند که ترکیب خاص از آنتی بیوتیک‌ها باید هنگام درمان عفونت‌های مشکوک در نوزادان تجویز شود.
دکتر مارلیس ون هوتن، پزشک عمومی و محقق اصلی این مطالعه، گفت:” به نظر می‌رسد که شروع درمان توسط آنتی‌بیوتیک به جای مدت زمان مصرف آن، مسئول آسیب به میکروبیوم است. همچنین نشان می‌دهد که ما به نشانگرهای زیستی یا پیش‌بینی کننده‌های بیولوژیکی نیاز داریم تا تعیین کنیم کدام نوزاد دچار عفونت می‌شود، بنابراین به آنتی‌بیوتیک نیاز دارد.”
پروفسور ویلم ون شایک، پروفسور میکروبیولوژی و عفونت، گفت: “نگران‌کننده است که به دنبال آنتی‌بیوتیک درمانی در نوزادان، شاهد افزایش شدید گونه‌های کلبسیلا و انتروکوک که هر دو پاتوژن مهم مقاوم به چند دارو هستند، بودیم. ممکن است زمینه توسعه مداخلات جدید، مانند بیوتراپی زنده – درمانی که توسط سلول‌های زنده تولید می‌شود یا شامل آن می‌شود – پس از درمان برای بازیابی مؤثر ترکیب میکروبیوم روده نوزاد با آنتی‌بیوتیک وجود داشته باشد.”
نویسنده:بهناز بویه
ویراستار: مطهره تقی‌پور
منابع:
