فهرست مطالب
آبله میمون ویروسی خطرناک از آفریقا
آبله میمون که بیماری بومی آفریقای مرکزی و غربی است، اولین‌بار در سال 1958 در میمون‌هایی که برای تحقیقات در جمهوری دموکراتیک کنگو (DRC) نگهداری می‌شدند، کشف شد. اولین مورد ابتلای انسانی تا سال 1970 در DRC گزارش نشد اما از آن سال به بعد، موارد ابتلا در سراسر آفریقا و حتی فراتر از آن، از جمله کشورهای سنگاپور، بریتانیا، اسرائیل و ایالات متحده دیده شده است.
بیشتر عفونت‌ها در افرادی رخ می‌دهد که در آفریقا زندگی می‌کنند، به آنجا سفر کرده‌اند و یا با افراد و حیوانات مناطق بومی در تماس بوده‌اند. با این حال، عفونت‌ها همیشه از یک الگوی انتقال یکسان پیروی نمی‌کنند و تحقیقات در مورد مبدا شیوع و عوامل کلیدی و موثر در انتقال این بیماری عفونی ادامه دارد.
ویروس آبله میمون از جنس Orthopoxvirus و خانواده Poxviridae است که شامل ویروس‌های عامل آبله و آبله گاوی نیز می‌شود. جنس Orthopoxvirus مانند سایر ویروس‌های آبله، بزرگ، پوشش‌دار و آجری‌شکل هستند. درون هر ویریون (کوچک‌ترین واحد یک ویروس کامل)، هسته‌ای حاوی ژنوم DNA خطی و دورشته‌ای و آنزیم‌های موردنیاز برای پوشش‌دهی و تکثیر ویروس وجود دارد.
با وجود اینکه این بیماری را آبله میمونی نامگذاری کرده‌اند اما میمون‌ها عامل ایجادکننده این بیماری نیستند اما اولین‌بار در میمون‌ها کشف شد. در عوض، اعتقاد بر این است که این ویروس عمدتا در جوندگان از جمله سنجاب‌ها و موش‌ها وجود دارد.
راه‌های انتقال بیماری آبله میمونی
• تماس فرد با حیوان، فرد یا مواد آلوده به ویروس
• عبور از جفت و انتقال از مادر به جنین
• سرایت از طریق نیش یا خراش حیوان آلوده
• تماس مستقیم با مایعات یا زخم‌های عفونی بدن فرد مبتلا
مانند بیماری‌های عفونی دیگر، کلید پیشگیری از مبتلا شدن به آبله میمونی این است که در معرض عوامل بیماری‌زای آن قرار نگرفت. رعایت بهداشت فردی و عمومی، قرنطینه افراد مبتلا، استفاده از واکسن و داروهای ضدویروسی در پیشگیری از این بیماری موثر هستند.
علائم بیماری آبله میمونی
علائم این بیماری در انسان، مشابه بیماری آبله اما خفیف‌تر از آن است. تفاوت اصلی بین آبله و آبله میمونی در این است که آبله میمونی باعث تورم غدد لنفاوی می‌شود. از زمان عفونت تا بروز علائم (دوره نهفتگی) معمولا 7 تا 14 روز (در برخی منابع 5 تا 21 روز) است. آبله میمونی معمولا با موارد زیر آغاز می‌شود:
• تب
• لرز
• سردرد
• دردهای عضلانی
• کمر درد
• تورم غدد لنفاوی
• خستگی
به‌طور معمول 1 تا 3 روز بعد از بروز تب، دانه‌هایی برجسته (بثورات) در سطح پوست بیمار نمایان می‌شود که اغلب از صورت شروع خواهد شد. سپس به سایر قسمت‌های بدن از جمله کف دست‌ها و پاها گسترش می‌یابد. ضایعات بثورات قبل از رفع کامل، این مراحل را طی می‌کنند:
• ماکول (Macule): که ضایعات مسطح بوده و از عوامل اولیه شروع بثورات هستند.
• پوسچول (Pustule): ضایعات برجسته و پر از مایع زرد رنگ می‌شوند و حالت چرکی به‌وجود می‌آورند.
• دلمه (Crust)
و در نهایت خشک شده و می‌ریزند. موارد ذکر شده علائم بیماری آبله نیز هستند اما همان‌طور که گفته‌شد شدت کمتری داشته و اکثر افراد بدون مشکل بهبود می‌یابند.
تشخیص و درمان بیماری آبله میمونی
نرخ مرگ‌ومیر این بیماری در محدوده 1 تا 10درصد است. درحال حاضر دو سویه ویروسی از این بیماری شناخته شده است. سویه کنگو که بدخیم‌تر بوده و تا 10 درصد مرگ‌ومیر ایجاد کرده و سویه غرب آفریقا که تا 1 درصد موجب مرگ‌ومیر می‌شود. گزارش‌های شیوع آبله میمونی در می 2022 مربوط به سویه غرب آفریقا است.
شدت عفونت به عوامل مختلفی از جمله سویه ویروسی، میزان دسترسی به مراقبت‌های پزشکی، میزان قرارگرفتن در معرض ویروس و وضعیت سلامتی فرد بستگی دارد. بهبود این بیماری به‌طور معمول 2 تا 4 هفته طول می‌کشد.
یکی از راه‌های تشخیص بیماری آبله میمون، استفاده از تکنیک PCR از ترشحات حاصل از ضایعات پوستی است که در آزمایشگاه‌ها انجام می‌شود.
نتیجه‌گیری
آبله میمونی یک بیماری عفونی و ویروسی است که از طریق جوندگان انتقال می‌یابد. از آنجایی که جهان به مقابله با همه‌گیری کووید-19 ادامه می‌دهد، خطر شیوع بیمار دیگری باعث ایجاد نگرانی شده‌است. اما خبر خوب این است که برخلاف COVID-19، دانشمندان از قبل اطلاعات زیادی در مورد آبله میمون دارند. این بیماری خفیف بوده و طی 2 تا 4 هفته بهبود می‌یابد.
نویسنده: فاطمه احمدپور
ویراستار: مطهره تقی‌پور
منابع
