تولید و کاربرد پروتئین‌های تک‌سلولی (SCP)

با توجه‌ به کمبود منابع پروتئینی و مقدار بالای پروتئین سلول‌های میکروبی، استفاده از منابع پروتئین میکروبی (به عنوان غذای انسان و دام) به‌جای منابع پروتئینی رایج، بسیار حائز اهمیت است.
تک‌یاخته به سلول‌های کامل باکتری‌ها، مخمرها، قارچ‌های‌رشته‌ای یا جلبک‌ها اطلاق می‌شود که حاوی کربوهیدرات‌ها، چربی‌ها، اسیدهای‌نوکلئیک، نمک‌های‌معدنی و ویتامین‌ها می‌باشد.
در واقع SCP یک پروتئین میکروبی ناخالص، با ارزش تغذیه‌ای بسیار بالا است. این پروتئین، محصولی است که در اثر فعالیت تخمیری میکروارگانیسم‌های مختلف بر روی سوبستراهای ارزان‌قیمت، پسآب‌های سولفیتی و ضایعات سلولزی حاصل از کارخانه کاغذسازی، برنج، پالپ چغندر، ملاس، نیشکر، ضایعات صنایع لبنی و… به‌دست می‌آید.
با توجه‌به آگاهی‌های وسیع مردم درباره کمبودهای تغذیه‌ای، به‌خصوص کمبود پروتئین میتوان با مصرف پروتئین‌های میکروبی ارزان قیمت (SCP) مشکل سوءتغذیه را تا حدودی حل کرد.

فرآیند تولید SCP

تولید SCP در یک فرآیند تخمیر بدین صورت است که در مرحله اول، گونه‌های انتخاب‌شده از میکروارگانیسم‌ها، بر روی مواد خام مناسب در فرآیند کشت تکنیکی تکثیر‌یافته و به رشد و تولید توده‌سلولی توسط فرآیندهای تکثیر و انتشار می‌پردازند.
سپس، مرحله دوم بعد‌از فرآیند توسعه با غربالگری میکروبی آغاز می‌شود که در آن نژادهای تولیدی مناسب از نمونه‌های خاک، آب، هوا و یا مواد معدنی و بیولوژیکی به دست آمده و در مرحله سوم، با انتخاب جهش و یا سایر روش‌های ژنتیکی بهینه می‌شوند.
در مرحله چهارم، شرایط فنی کشت برای سویه‌های بهینه‌سازی انجام شده و تمام مسیرهای متابولیک تعیین خواهد شد.

موارد استفاده از SCP

از SCP در تغذیه دام، پرواربندی گوساله، مرغ،
خوک، ماهی و در مواد غذایی به صورت حامل‌های آروما، ویتامین‌ها، امولسیفایرها و بهبود ارزش غذایی محصولات پخته‌شده از قبیل سوپ‌ها، غذاهای آماده و نیز به عنوان پایدار کننده کف، به کار می‌روند.

مریم فرهادمنش

منبع