فهرست مطالب
معرفی صنعت پروبیوتیکها
همه‌ی ما تا حدودی با صنعت پروبیوتیکها آشنا هستیم اما اگر بخواهیم تعریف ساده‌ای از این صنعت داشته باشیم می‌توان گفت این صنعت شامل فرآورده‌ها یا محصولاتی حاوی میکروارگانیسم‌های زنده و مشخصی است که با تغییر یا جایگیری در فلور میکروبی بدن باعث اعمال اثرات مفید بر سلامت میزبان و … می‌شوند. پروبیوتیکها به دو نوع زیر ارائه می‌شوند:
۱) مکمل‌های غذایی: به شکل پودر، شربت و یا قرص
۲) مواد غذایی غنی‌شده با پروبیوتیکها
کاربردها و شاخه‌های صنعت پروبیوتیک
این صنعت سرعت رشد بسیار بالایی داشته و به دنبال آن در دنیا توجه ویژه‌ای به این صنعت شده و سرمایه‌گذاری‌های خوبی در آن انجام می‌شود و لحظه به لحظه به کاربردها و شاخه‌های آن افزوده می‌شود.
اگر بخواهیم به طور خلاصه کاربردها و شاخه‌های مختلف این صنعت در چهار دسته‌ی زیر قرار می‌گیرند:
- تولید داروها و مکمل‌های غذایی
- تولید لوازم آرایشی و بهداشتی
- واکسنهای مبتنی بر پروبیوتیکها
- صنایع دام، طیور و آبزی‌پروی
- و…
مکمل‌های غذایی مبتنی بر پروبیوتیکها
مکمل پروبیوتیک به شکل کپسول، پودر و شربت ارائه می‌شوند و در موارد مختلفی کاربرد دارند، از جمله:
- بهبود بیماری‌های اعصاب و روان مانند استرس، اظطراب، افسردگی، اختلال وسواس و عدم تمرکز
- جلوگیری از ابتلا به فشار خون و چربی بالا
- بهبود آسم و آلرژی
- درمان بیماری‌های گوارشی
- تقویت سیستم ایمنی
- درمان چاقی و اضافه وزن
- و …
پروبیوتیکها و صنعت آرایشی و بهداشتی
جوش و آکنه همواره یکی از معضلاتی است که همه‌ی ما در مقطعی از زندگی خود با آن مواجه هستیم. به منظور محافظت بیشتر از پوست متخصصان تلاش دارند پروبیوتیکها را در برخی از مواد آرایشی وارد کنند. به عبارتی به جای ضدعفونی کردن پوست برای از بین بردن باکتری‌های بیماری‌زا و درمان آکنه متخصصان توصیه می‌کنند فلور طبیعی پوست را با استفاده از پروبیوتیک‌های موضعی تقویت کنیم. مراقبت از پوست با پروبیوتیک شامل استفاده موضعی از این میکروب ها در قالب محصولاتی مانند کرم، بالم‌ها، سرم ها، پاک‌کننده‌ها، ژل‌ها، ماسک‌ها، لایه بردارها و پرایمرهاست.
پروبیوتیکها و صنعت واکسن‌سازی
امروزه علاوه‌بر پلتفرم‌های رایج ساخت واکسن (مانند واکسنهای بر پایه پاتوژن‌های کشته شده و ضعیف شده، واکسنهای نوترکیب و mRNA واکسن‌ها) با استفاده از تکنیک‌های مهندسی ژنتیک و اصلاح ژنتیکی باکتری‌های فلور طبیعی بدن می‌توان واکسن‌هایی ارزان‌تر و ایمن‌تر ساخت. به عنوان مثال با اصلاح ژنتیکی باکتری‌های لاکتیک اسید می‌توان انواع آنتی‌ژن‌های بیماری‌زا مانند آنتی‌ژن‌های ویروسی و باکتریایی را در داخل بدن توسط این باکتری‌ها تولید کرد و نسبت به آن‌ها با ایمنی همورال مصونیت پیدا کرد. باتوجه به ساخت آسان این‌گونه واکسن‌ها می‌توان از این نوع واکسن‌ها برای واکسیناسیون انبوه به خصوص در کشورهای در حال توسعه استفاده کرد.
پروبیوتیکها صنایع دام، طیور و آبزی‌پروی
صنعت دامپروری: پروبیوتیکها می‌توانند باعث افزایش شیر در دام‌ها، جلوگیری از واکنش‌های آلرژیک به شیر، افزایش وزن بدن دام‌ها، تحریک هورمون رشد، بهبود سیستم ایمنی دام‌ها شوند.
صنعت طیور: پروبیوتیکها می‌توانند با افزایش نرخ رشد جوجه‌ها، جلوگیری از بیماری‌های گوارشی مانند سالمونلا کمک کننده باشند و با جذب مواد نرخ رشد طیور را بالا می‌برند.
صنعت آبزی‌پروری: پروبیوتیکها در صنعت آبزی‌پروری می‌توانند باعث افزایش نرخ رشد آبزیان و تولید مثل آن‌ها شوند، ایمنی بدن آبزیان را بالا برده، کیفیت آب را بهبود بخشیده و به هضم و جذب بهتر غذا کمک کنند.
چرا صنعت پروبیوتیک حوزه‌ی جذابی برای فعالیت است؟
- آسان و قابل دسترس بودن فناوری ساخت این محصولات
- عدم استفاده از ابزارها و دستگاه‌های گران‌قیمت
- سهل‌الوصول بودن دریافت مجوزهای فعالیت مثل مجوز سازمان غذا و دارو
چه کسانی می‌توانند وارد این صنعت شوند؟
- تمامی گرایش‌های زیست‌شناسی به خصوص میکروبیولوژی و بیوتکنولوژی
- دامپزشکان
- داروسازان
- متخصصان تغذیه
بازار جهانی و داخلی صنعت پروبیوتیک
پروبیوتیکها را می‌توان یکی از مهم‌ترین دستاوردهای پیشرفت تکنولوژی دانست؛ طبق مطالعات انجام شده فروش محصولات پروبیوتیک در پنج کشور چین، ژاپن، آمریکا، روسیه و برزیل بیشترین میزان را به خود اختصاص داده‌است، همچنین این صنعت در کشور نیز حوزه‌ای بکر برای سرمایه‌گذاری شرکت‌های دانش بنیان محسوب می‌شود و در حال حاضر ۸۵ کارخانه تولید محصولات پروبیوتیک در کشور وجود دارد و ۱۶۳ محصول پروبیوتیک مجوز تولید دریافت کرده‌اند. از جمله موفق‌ترین شرکت‌های فعال در این حوزه می‌توان به شرکت تک‌ژن اشاره کرد.
