ظهور پاندمی کرونا، مانند هر اتفاق دیگر، با شبهات و شایعات مختلفی در رابطه با ماهیت خود ویروس و واکسیناسیون آن، همراه بود. در اوایل، این شایعات در حد سوتفاهمهایی بودند که واقعیتهای سادهای پشت آنها وجود داشت اما به مرور زمان، این شایعات پیچیدهتر شدند به طوری که اتحاد زیستشناسان ایران تصمیم گرفت برای رفع برخی از این شبهات، وبیناری با حضور افراد متخصص برگزار کند.
در زیر به بخشی از سوالات و جوابهای مطرح شده در ز
1.گفته میشود که ویروس به صورت ایزوله وجو ندارد. آیا این مسئله صحت دارد؟
دکتر مهدی رزازیان، ایمونولوژیست و محقق موسسه اینزرم دپارتمان ویروسشناسی فرانسه، در این رابطه میگوید: خود شخص ایشان در آزمایشگاههای لول 3 که دارای ایمنی بسیار بالایی میباشند، تا واریانت دلتا را ایزوله و تکثیر کرده است به صورتیکه از هر واریانت 25 میلیلیتر محیطکشت تهیه شد که در هر میلیلیتر TCID50 1012 ویروس وجود داشتهاست (103TCID50 از این ویروس برای بیمار کردن یک انسان نیاز است). این اشتباه به علت ترجمهی نادرستی از مقاله از CDC بین مردم پخش شد و به هیچ وجه این موضوع صحت علمی ندارد. آزمایشها به دو صورت کیفی و کمی وجود دارند که در آزمایشهای کیفی وجود یک چیز مشخص میشود (مثل تست PCR) و در آزمایشهای کمی میزان آن چیز. علاوه بر آن تصاویر متعددی از این ویروس در زیر میکروسکوپهای الکترونی نیز موجود میباشد.
2. آیا تست PCR توانایی افتراق ویروس کرونا از سایر ویروسها مثل سرماخوردگی و آنفولانزا را دارد؟
پیمان رنجی، دانشجوی دکترای تخصصی زیست پزشکی و علوم دارویی دانشگاه یوسیال لوون بلژیک در این رابطه توضیح دادند که: برای انجام تست ما نیاز به تکثیر نمونه ژنتیکی داریم و برای این کار ما از دو پرایمر استفاده میکنیم. پرایمرها توالیهای اختصاصی بازهای آدنین، تیمین، گوانین وسیتوزین میباشند که به طور ویژه فقط به دو قسمت مدنظر و اختصاصی که تنها در ویروس کرونا یافت میشود، متصل میشوند. یعنی اگر این دو پرایمر به موجودی بچسبند، آن موجود صددرصد ویروس کرونا میباشد. این شبه نیز دوباره به علت ترجمه نادرستی از مقاله از CDC منتشر شد که در آن گفته شده بود فردی که تستش مثبت باشد، علائم بالینی آن صرفا مربوط به ویروس کرونا نمیباشد بلکه میتواند به علت بیماریهای دیگری نیز باشد. در صورتی که جواب تست مثبت باشد، احتمال کاذب بودن آن بشدت کم میباشد ولی منفی کاذب به علتهای درست کار نکردن پرایمرها، اشکال در دمای نگهداری و یا زمان کم برای پاسخگویی، محتملتر میباشد.
3. CDC اعلام کردهاست که از اوایل سال جدید، مجوز تست های PCR قبلی لغو خواهد شد، این یعنی این تست به هیچ دردی نمیخورد:
منظور از این مطلب کنار گذاشتن تستهای سیمپلکس و استفاده از تستهای مولتیپلکس میباشد. احتما خطا و منفی کاذب در تستهای مولتیپلکس بشدت کاهش مییابد زیرا در این تستها از دو و یا حتی سه جفت پرایمر اختصاصی ویروس کرونا استفاده میشود که در صورت عدم موفقیت یک جفت برای اتصال، دیگر جفتها وجود داشته باشند. به علاوه از یک یا دو جفت پرایمر آنفولانزا نیز استفاده میگردد.
4. آیا احتمال فعال شدن دوباره ویروسهای غیرفعالشده در واکسنها در داخل بدن انسان وجود دارد؟
به هیچ وجه ویروسی که غیرفعال شدهاست، احتمال فعال شدن دوباره را ندارد. همه واکسنها قبل از تولید انبوه، تستها و مراحلی را طی میکنند تا متخصصان مطمئن شوند که آیا میزان مادهای که برای غیرفعال کردن آنها مورد استفاده قرار گرفته است کافی بوده یا نه. این تستها، از پایهای ترین تستهای تولید واکسن در سراسر جهان میباشد.
5. ایمنی حاصل از واکسن موثرتر است یا ایمنی حاصل از خود بیماری؟
با تزریق واکسن درصورت مبتلا شدن، بدن سطح ایمنی اولیهای دارد به علاوه ایمنی حاصل از ابتلا به بیماری پایدار نمیباشد. به علت اینکه بدن در حال مبارزه با ویروس میباشد، وقت و انرژی کافی ندارد و نمیتواند کارخانههای تولید آنتیبادی تشکیل دهد، به همین علت ایمنی حاصل از بیماری ناپایدار میباشد. و ایمنی حاصله از واکسیناسیون به ابتلا به بیماری ارجحیت دارد.
در ادامه، ایشان تاکید کردند که واکسن عاملی پیشگیرانه بوده و نه درمانی و باید به این موضوع توجه شود. به علاوه تمامی اطلاعاتی که بدست میآوریم، حتما باید از منبع علمی و موثق بوده باشند.