فهرست مطالب
فیزیولوژی یکی از قدیمی‌ترین رشته‌های علوم است و با عنایت به علم الابدان دانشمندان به این رشته توجه ویژه‌ای داشته‌اند. در ادواری که دانشمندان ایرانی تلاش می‌نمودند در همه حوزه‌های علمی بشری صاحب نظر شوند، همواره علم فیزیولوژی و نحوه عملکرد طبیعی اندام‌های موجودات زنده یکی از زمینه‌های تحقیق، نگارش و تألیف کتب آموزشی و پژوهشی بوده است.
آشنایی با گرایش‌های رشته فیزیولوژی پزشکی
فیزیولوژی دانش عملکرد سیستم‌های زنده بوده و یکی از مهم‌ترین شاخه‌های زیست‌شناسی است که اعمال حیاتی موجود زنده، اندام‌ها، بافت‌ها، سلول‌ها و اجزای سلولی را مورد مطالعه قرار می‌دهد. به‌منظور درک عمیق اعمال حیاتی، تلاش می‌شود ویژگی‌های اعمال حیاتی و روابط بین این اعمال و تغییرات آنها در محیط‌های مختلف و نیز در شرایط مختلف موجود زنده به کمک روابط فیزیک و ریاضی بررسی شود. فیزیولوژی همچنین یکی از علوم پایه در پزشکی است که ارتباط تنگاتنگی با آناتومی دارد.
برخی از گرایش‌های مهم رشته فیزیولوژی پزشکی عبارتند از:
تولید مثل: هدف این گرایش توصیف علل ناباروری، رویکردهای درمانی برای بهبود باروری و رویکردهای جلوگیری از بارداری است.
قلب و عروق: این گرایش به‌طور دقیق ساختار، عملکرد و تنظیم قلب و عروق را پوشش می‌دهد. همچنین به مطالعه اجزای سلول عروقی، عملکرد و همودینامیک، الکتروفیزیولوژی و نوار قلب، آسیب‌های قلبی و عروقی (انواع، علل و درمان) می‌پردازد.
جنین: این گرایش به رویکردهای آزمایشی برای درک فیزیولوژی جنین و همچنین رشد و عملکرد جنین از تخمک‌گذاری تا تولد و سازگاری با زندگی مستقل می‌پردازد. این گرایش همچنین با فیزیولوژی بدن مادر در دوران بارداری، عوارض بارداری و سلامت نوزادان سر و کار دارد.
غدد درون‌ریز: این گرایش به مطالعه سیستم غدد درون‌ریز در بدن انسان می‌پردازد. این یک سیستم غدد است که هورمون‌ها را ترشح می‌کند. هورمون‌ها مواد شیمیایی هستند که بر عملکرد سیستم‌های مختلف در بدن تأثیر می‌گذارند.
عصبی: این گرایش به مطالعه عملکرد سیستم عصبی می‌پردازد.
رسالت رشته فیزیولوژی پزشکی
هدف این رشته تربیت متخصصانی است که ضمن شناخت روش‌ها و فنون تدریس و پژوهش در رشته فیزیولوژی پزشکی، با توانایی درک ویژگی‌های بدن انسان از نظر میکروسکوپی، مایکروسکوپی، تکاملی و در سطح سلولی در امر آموزش و پژوهش فعالیت داشته باشند. دانش آموختگان این رشته با توجه به روش‌های نوین آموزشی و با تلاش در جهت ایجاد انگیزه در دانشجویان علوم پزشکی برای ارتقا سلامت جامعه و شکوفایی استعدادها و توانایی‌هایشان برای کمک به درک موقعیت جسمی انسان فعالیت نمایند.
دانشگاه‌های پذیرنده دانشجو و ظرفيت پذیرش آنها در رشته فیزیولوژی پزشکی سال 1401
| دانشگاه | عادی (رایگان) | شهریه پرداز |
| اراک | 3 | 0 |
| اردبیل | 3 | 0 |
| ارومیه | 3 | 0 |
| اصفهان | 3 | 0 |
| اهواز | 3 | 0 |
| ایران | 3 | 0 |
| بقیه‌اله | 1 | 2 |
| بندرعباس | 3 | 0 |
| تبریز | 3 | 0 |
| تربیت مدرس | 2 | 1 |
| تهران | 3 | 0 |
| رفسنجان | 2 | 1 |
| زاهدان | 2 | 1 |
| زنجان | 3 | 0 |
| سبزوار | 2 | 1 |
| سمنان | 3 | 0 |
| شاهد | 2 | 1 |
| شهید بهشتی | 2 | 1 |
| فسا | 3 | 0 |
| کاشان | 2 | 1 |
| کردستان | 3 | 0 |
| کرمانشاه | 3 | 0 |
| گیلان | 2 | 1 |
| لرستان | 3 | 0 |
| مشهد | 2 | 1 |
| همدان | 3 | 1 |
| یزد | 2 | 1 |
دروس مقطع ارشد رشته فیزیولوژی پزشکی
تعداد کل واحدهای درسی
| نوع واحد | تعداد واحد |
| واحدهای اختصاصی اجباری | 19 |
| واحدهای اختصاصی اختیاری | 7 |
| واحدهای پایان نامه | 6 |
| جمع | 32 |
دانشجو موظف است با تشخیص گروه آموزشی و تایید شورای تحصیلات تکمیلی دانشگاه، تمامی یا تعدادی از دروس کمبود یا جبرانی را بگذراند.
دروس کمبود یا جبرانی
| نام درس | تعداد واحد |
| فیزیولوژی پزشکی | 9 |
| فیزیولوژی عمومی | 6 |
| بیوشیمی | 2 |
| نوروآناتومی | 2 |
| آناتومی تنه | 1 |
| بافت‌شناسی | 2 |
| سیستم‌های اطلاع‌رسانی پزشکی | 1 |
دروس اختصاصی اجباری
| نام درس | تعداد واحد |
| فیزیولوژی سلول | 2 |
| فیزیولوژی کلیه و مایعات | 2 |
| فیزیولوژی تنفس | 2 |
| فیزیولوژی گوارش | 2 |
| فیزیولوژی قلب و گردش خون | 2.5 |
| فیزیولوژی غدد درون‌ریز | 2.5 |
| فیزیولوژی اعصاب | 3 |
| روش‌های فیزیولوژی | 2 |
| کارآموزی | 1 |
| پایان نامه | 6 |
| جمع | 25 |
دروس اختصاصی اختیاری
| نام درس | تعداد واحد |
| فارماکولوژی | 2 |
| آمار حیاتی | 2 |
| بیوفیزیک | 2 |
| بیولوژی مولکولی | 2 |
| کار با حیوانات آزمایشگاهی | 2 |
| آشنایی با مفاهیم فیزیولوژی بالینی | 2 |
| کارآموزی بالینی | 2 |
| موضوعات خاص در فیزیولوژی | 2 |
| زبان تخصصی | 2 |
| جمع | 18 |
دانشجو باید7 واحد از دروس اختصاصی اختیاری را متناسب با موضوع پایان نامه موردنظر، با موافقت استاد راهنما و تایید شورای تحصیلات تکمیلی دانشگاه بگذراند.
بازار کار رشته فیزیولوژی پزشکی
دانش آموختگان مقطع کارشناسی ارشد فیزیولوژی پزشکی می‌توانند در سه بخش زیر مشغول به کار شوند:
الف) آموزشی:
1- تدریس دروس فیزیولوژی و ارزیابی فراگیران در مراکز آموزش عالی کشور
ب) پژوهشی:
1- طراحی و اجرای پروژه‌های پژوهشی به صورت مستقل و یا مشترک با سایر محققین
2- بررسی اثرات و عوارض داروهای ناشناخته و جدید در مدل‌های حیوانی
3- انجام مطالعات clinical trial محصولات تولیدی صنایع دارویی (گیاهی و سنتتیک کشور)
ج) خدماتی:
1- همکاری در غربالگری معاینات طب کار صنایع کشور (اسپیرومتری، اندازگیری فشار خون و…)
درآمد فارغ‌التحصیلان رشته فیزیولوژی پزشکی
بسته به فعالیت در حوزه کاری، درآمد شما از رشته فیزیولوژی پزشکی می‌تواند متفاوت باشد. اگر در بخش آموزشی این رشته مشغول شوید در چارچوب دانشگاه و فعالیت آموزشی شما، درآمدتان مقدار مشخصی خواهد بود. در صورت فعالیت در حوزه پژوهشی این رشته اگر در واحد تحقیقات یک سازمان دولتی مشغول به کار باشید، طبق مقررات بر اساس قانون خدمات کشوری که به‌صورت یکپارچه در دستگاه‌های دولتی اجرا می‌شود، حقوق و مزایا دریافت خواهید کرد. اگر که به‌عنوان پژوهشگر دریکی از مراکز تحقیقاتی و یا پژوهشکده‌ها مشغول شوید، براساس دستورالعمل‌ها و قوانین داخلی آنجا حقوق دریافت می‌کنید.
ادامه تحصیل در رشته فیزیولوژی پزشکی
فارغ‌التحصیلان این رشته گزینه‌های انتخابی بسیار متنوعی برای ادامه تحصیل در مقطع دکتری در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی دارند.
دکتری بیولوژی تولیدمثل، پزشکی مولکولی، علوم اعصاب، علوم سلولی کاربردی، فیزیولوژی، فیزیولوژی ورزشی، مطالعات اعتیاد، مهندسی بافت، نانوفناوری پزشکی، انفورماتیک پزشکی، سلامت و رفاه اجتماعی، اپیدمیولوژی، مددکاری اجتماعی و گفتار درمانی
نویسنده: نگار اصغری
