فهرست مطالب
رشته‌ی بیوفیزیک
معرفی رشته‌ی بیوفیزیک
بیوفیزیک شاخه‌ای از علوم پایه است که از روش‌‌های فیزیک برای مطالعه فرآیند‌‌های بیولوژیکی استفاده می‌کند. فیزیک از قوانین ریاضی برای تبیین جهان طبیعی استفاده می‌کند، در واقع فیزیک می‌تواند برای دست‌یابی به چگونگی عملکرد موجودات زنده و موجودات بیولوژیکی مورد استفاده قرار بگیرد. تحقیقات در زمینه بیوفیزیک به جلوگیری از بروز بیماری‌‌ها و همچنین درمان آنها، ساخت دارو‌های پیشرفته و گسترش فناوری زیستی کمک کرده است تا انسان بتواند با کیفیت بهتری زندگی کند. بیوفیزیک برای درک نحوه‌ی ساخت مولکولهای زیستی، نحوه حرکت، عملکرد بخشهای مختلف سلول و عملکرد سیستمهای پیچیده در بدن مانند مغز، گردش‌خون، سیستم‌ایمنی و سایر موارد بسیار مهم است.
بیو + فیزیک:
دانشمندان فیزیک برای درک و اثبات قوانین موجود در جهان طبیعی از علم ریاضیات بهره می‌گیرند؛ اما دانشمندان علم زیست‌شناسی در پی کشف سیستمهای بیولوژی‌اند. این سیستم‌‌ها شامل مولکول‌‌ها، سلولها، ارگانیسم‌‌ها و اکوسیستم‌هایی هستند که بسیار پیچیده رفتار می‌کنند.
انواع بیوفیزیک
- بیوفیزیک غشا (: (Membrane iophysics مطالعه ساختار و عملکرد غشاهای سلولی از جمله کانال‌های یونی، پروتئین‌‌ها و گیرنده‌های تعبیه شده در آنها در حوزه بیوفیزیک غشا جای می‌گیرند.
- بیوفیزیک محاسباتی یا نظری (Computational or theoretical biophysic) :استفاده از مدل‌سازی ریاضی برای مطالعه سیستمهای بیولوژیکی در حوزه بیوفیزیک محاسباتی و نظری قرار می‌گیرد. در این شاخه فیزیک و عملکرد پروتئین‌‌ها، کمپلکس‌‌های مولکولی و ساختارهای بیومولکولی در سطح اتمی مورد مطالعه قرار می‌گیرد
- مهندسی پروتئین(Poretin engineeering): به منظور ایجاد و اصلاحپروتئین‌‌ها برای توسعه زیست‌شناسی مصنوعی، از مهندسی پروتئین استفاده می‌شود. مهندسی پروتئین اغلب برای پیشبرد سلامت انسان در قالب درمان‌‌های جدید بیماری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- مکانیسمها: استفاده از مکانیسم‌‌های فیزیکی برای توضیح وقایع فرآیند‌‌های بیولوژیکی در شاخه بیوفیزیک مکانیسمها جای می‌گیرد. برخی از مکانیسم‌‌های فیزیکی شامل انتقال انرژی در غشا‌‌ها، تا خوردگی یا فولدینگ پروتئین (که موجب تشکیل ساختار منجر به عملکردهای خاص می‌شود)، حرکت سلولی و رفتار‌های الکتریکی سلولها هستند.
- ساختارهای مولکولی (Molercula Strutres): بیوفیزیک ساختارهای مولکولی، بر روی ساختمان مولکولهای بیولوژیکی شامل پروتئین‌‌ها، اسید‌‌های نوکلئیک و لیپید‌‌ها مطالعه می‌کند.
گرایش‌های کارشناسی ارشد رشته زیست‌شناسی سلولی و مولکولی
بر اساس دفترچه ثبت‌نام ارشد، در رشته زیست‌شناسی سلولی و مولکولی در گرایش‌های زیر دانشجوی کارشناسی ارشد پذیرفته می‌شود:
۱ زیست‌شناسی سلولی و مولکولی
۲ ژنتیک
۳ میکروبیولوژی (میکروب‌های بیماری‌زا، صنعتی، محیطی، سیستماتیک و بوم‌شناسی)
۴بیوشیمی
۵ بیوفیزیک
۶ زیست‌فناوری (زیست‌فناوری، میکروبی، مولکولی، دریا، صنعت و محیط‌زیست)
۷ ریززیست‌فناوری
۸ آموزش زیست‌شناسی (ویژه فرهنگیان)
۹ نانوبیوممتیک (نانوزیست الهام)
۱۰ انسان شناسی زیستی
۱۱ بیوتروریسم
۱۲ علوم جرم شناسی امنیتی
۱۳ فنّاوری سلول های بنیادی و بازسازی بافت
شاخه‌های بیوفیزیک:
- سلولی: به بررسی اصول فیزیکی عملکرد سلول متمرکز است.
- مولکولی: به بررسی یافتن ساختارهای فیزیکی، برهمکنش‌ها، تنظیمات بیومولکول‌های سلولی و پدیده‌های مولکولی می‌پردازد.
- فیزیولوژیک: به بررسی مکانیسمها و عملکردهای اندام‌های مختلف بدن مانند مغز می‌پردازد.
- نظری: بررسی مدل‌سازی سامانه‌های زیستی بیوفیزیک نظری می‌پردازد.
- پرتوها: به بررسی اثرات ناشی از پرتوها بر سیستمهای زنده می‌پردازد.
- جمعیت‌های سلولی: به بررسی تقسیم و رشد سلولها و مطالعه سلول‌های سرطانی می‌پردازد.
دروس امتحانی بیوفیزیک در مقطع کارشاسی ارشد
- زبان تخصصی و عمومی انگلیسی: دارای ضریب2
- مجموعه زیست‌شناسی(گیاهی، جانوری، میکروبی، سلولی و مولکولی، ژنتیک، بیوشیمی، بیوفیزیک، اکولوژی و تکامل): دارای ضریب3
- ژنتیک: دارای ضریب1
- بیوشیمی: دارای ضریب2
- بیوفیزیک: دارای ضریب4
- زیست‌شناسی سلولی و مولکولی: درای ضریب3
- میکروبیولوژی: دارای ضریب1
ظرفیت پذیرش
| دانشگاه | روزانه | شبانه | پیام نور | پردیس خود گردان | غیرانتفاعی |
| دانشگاه الزهرا(ویژه خواهران) – تهران | 5 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| دانشگاه تبریز | 4 | 2 | 0 | 4 | 0 |
| دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان | 9 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| دانشگاه تربیت مدرس | 9 | 0 | 0 | 2 | 0 |
| دانشگاه تهران | 6 | 4 | 0 | 0 | 0 |
| دانشگاه خوارزمی-تهران (محل تحصیل کرج) | 7 | 2 | 0 | 0 | 0 |
| دانشگاه محقق اردبیلی-اردبیل (محل تحصیل دانشکده فناوریهای نوین شهرستان نمین) | 16 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| مرکز تحصیلات تکمیلی در علوم پایه – زنجان | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| دانشگاه پیام نور استان فارس- مرکز استهبان | 0 | 0 | 10 | 0 | 0 |
| دانشگاه پیام نور استان یزد – مرکز تفت | 0 | 0 | 10 | 0 | 0 |
| جمع کل | 56 | 8 | 20 | 6 | 0 |
بازار کار
معلم
پژوهشگر
استاد دانشگاه
رشته های مجاز به شرکت در آزمون بیوفیزیک مقطع دکتری:
تمامی رشته‌ها
بازار کار مربوط به فارغ التحصیلان رشته بیوفیزیک در مقطع دکتری
فارغ التحصيلان مقطع دکتری رشته بيوفيزيك، علاوه بر دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالي مي‌توانند در مراكز تحقيقات نظیر انستيتو پاستور، مركز تحقيقات ژنتيك و تكنولوژي زيستي، مركز تحقيقات غدد درون ريز و متابوليسم، مركز تحقيقات پليمر و … مشغول به كار شوند.
دروس امتحانی بیوفیزیک در مقطع دکتری
سوالات دروس عمومی |
سوالات دروس تخصصی در سطح کارشناسی | سوالات دروس تخصصی در سطح کارشناسی ارشد |
| استعداد تحصیلی – زبان انگلیسی | بیوشیمی – بیوفیزیک – میكروبیولوژی – ژنتیک – زیست شناسی سلولی و ملكولی | بیوفیزیک (سلولی، پرتوی، ملكولی) – بیوترمودینامیگ |
ظرفیت پذیرش دکتری
| ردیف | عنوان دانشگاه | نوبت پذیرش | ظرفیت پذیرش |
| 1 | دانشگاه تهران | اول | 6 |
| دوم | 3 | ||
| 2 | دانشگاه تربیت مدرس | اول | 6 |
| دوم | 2 | ||
| 3 | دانشگاه فردوسی مشهد | اول | |
| دوم | |||
| 4 | دانشگاه علم و صنعت ایران | اول | |
| دوم | |||
| 5 | دانشگاه صنعتی امیرکبیر | اول | |
| دوم | |||
| 6 | دانشگاه تبریز | اول | |
| دوم | |||
| 7 | دانشگاه شهید بهشتی | اول | |
| دوم | |||
| 8 | دانشگاه شیراز | اول | |
| دوم | |||
| 9 | دانشگاه باهنر کرمان | اول | |
| دوم | |||
| 10 | دانشگاه شهید چمران اهواز | اول | |
| دوم | |||
| 11 | دانشگاه صنعتی اصفهان | اول | |
| دوم | |||
| 12 | دانشگاه اصفهان | اول | |
| دوم | |||
| 13 | دانشگاه صنعتی شریف | اول | |
| دوم | |||
| 14 | دانشگاه علامه طباطبایی | اول | |
| دوم | |||
| 15 | دانشگاه گیلان | اول | |
| دوم | |||
| 16 | دانشگاه ارومیه | اول | |
| دوم | |||
| 17 | دانشگاه یزد | اول | |
| دوم | |||
| 18 | دانشگاه صنعتی خواجه نصیر | اول | |
| دوم | |||
| 19 | دانشگاه خوارزمی | اول | |
| دوم | |||
| 20 | دانشگاه رازی | اول | |
| دوم |
نویسنده: زهرا موحدی‌نسب
