فهرست مطالب
رویان یا جنین ؟
هنگامیکه یک اسپرم وارد تخمک میشود، لقاح رخ میدهد و بارداری آغاز میشود. در این
ترکیب ژنتیکی از همان ابتدا جنسیت نوزاد کاملاً مشخص است اما پزشکان توان تشخیص
آن را تا زمان شکلگیری اندام تولید مثل جنین،نخواهند داشت . پس از آن هم تنها بهوسیله
دستگاه سونوگرافی این امکان برایشان مقدور می شود که جنسیت نوزاد را مشخص کنند.
تنها سه روز پس از لقاح، تخمک بارور شده و تکثیر سلولی بهصورت بسیار سریع آغاز می
شود . بارداری انسان حدود 38 هفته به طول میانجامد که اگر طول آن رابرحسب آخرین
قاعدگی مادر محاسبه کنیم ، به 40 هفته نیز افزایش پیدا میکند. هفتههای اول بارداری
نطفه ی در حال رشد را رویان مینامند و سپس آن را جنین میگویند.
جنین چگونه تکامل می یابد؟
هفته یکم تا سیزدهم سه ماه نخست بارداری، با عمل لقاح آغاز شده و تکثیر سلولی سبب
ایجاد رویان میگردد. رویان در ابتدا دارای دولایه سلولی بوده که منشأ تشکیل و رشد تمامی
ارگانها و همچنین اندامهای بدن در طول مدت بارداری بهحساب میآیند. سرعت رشد رویان
بسیار زیاد است اما با این وجود زمانی که به جنین تبدیل میشود، اندازه آن تنها به ابعاد یک
لوبیا کوچک میرسد. جنین از همان ابتدا در حال حرکت وتکان خوردن است اما مادر نمیتواند
آن را حس کند. در این دوران قلب جنین تپیده و رودهها بهمرور در حال شکل گرفتن هستند
و اندامهای مردانه یا زنانه به همراه دهان، بینی و پلکها ایجاد میشوند.
سه ماهه دوم بارداری شامل هفته چهاردهم تا هفته بیست و هفتم است. در آغاز سه
ماهه دوم بارداری، طول جنین به حدود ۹ سانتیمتر و وزنش به ۴۰ گرم میرسد. جنین در این
دوران اثر انگشت منحصر به خود را دارد و قلبش ۲۵ لیتر خون در طول شبانه روز پمپاژ میکند.
سه ماهه سوم بارداری شامل هفته بیست و هشتم تا هفته چهلم بارداری است. در آغاز
سه ماهه سوم ، وزن جنین تقریباً یک کیلوگرم است. او در این دوران میتواند پلک بزند و
چشمانش را باز کند. پوست جنین در سه ماهه سوم بارداری با جذب بیشتر چربی چروکیدگی
های خود را برطرف کرده است و به پوستی صاف تبدیل خواهد شد؛ همچنین ناخنهای دست
و پا رشد میکنند و موهای واقعی نوزاد بر روی سر او ایجاد میشود.
حواس پنجگانهی جنین
حس لامسه جنین
حس لامسه، اولین حسی است که در جنین رشد می کند. از دومین ماه بارداری، نوزاد اولین
احساسش را تجربه میکند. زمانی که او در محیط مایع قرار گرفته، تماسها و نوازشها را کاملا
احساس میکند. در چهارمین ماه بارداری، انگشتهای کودک، حرکتها را حس میکنند و نوزاد
نیاز دارد تا کمکم با مادرش ارتباط برقرار کند. به همین دلیل است که فشارها، نوازش ها،
ماساژها و تکانها به او اطمینان میدهد و موجب لذت و شادابی او میشود.
در این زمان است که میلیاردها نورون مغزی ایجاد میگردند و بیشترین زمان وزن گیری
جنین طی میشود بهطوریکه درنهایت هنگام زایمان میانگین وزن نوزاد به ۳ کیلوگرم و قد
به ۴۸سانتیمتر خواهد رسید. بعد از گذشتن چند هفته، اسکلت جنین سختتر شده و از
حالت غضروفی لاستیکی به استخوانی تبدیل میشود. در این زمان است که جنین توانایی
شنیدن صداها را نیز به دست میآورد و مادر به احتمال زیاد میتواند تکانها و لگدهای جنین خود را احساس کند.
حس شنوایی
جنین از آغاز ماه ششم با گوشهایش صداها را به شکلی مستمر پردازش میکند. دراطراف
جنین صداها زیاد هستند. شکم مادر با وجود رودهها و رحم مکانی پر از صدا را تشکیل
میدهد. سروصدای معده و رودهها همانند بقیه صداهای دیگری که میشنود به گوشش
میرسد همانند صدای مادرش و صحبتهای مادر و کسانی که اطرافش هستند و گویی که
صدای آنها آرام تر واضحتر از بقیه صداهاست و با این وصف جنین آن را میشنود . تنها
صدای بلندی که در زندگی جنین سلطه و برتری دارد صدای تپش قلب مادرش است و این
تپش روزمره و همیشگی و منظم است و تا زمانی که صدای تپش قلب نظم خود را حفظ کند
جنین میداند کارها بر وفق مراد است و احساس آرامش میکند.
حس چشایی
از هفته یازدهم بارداری، حس چشایی شروع به رشد میکند. نوزاد، روی زبانش همان اندام
چشایی را که ما داریم، دارد. او از درون مایعی که داخل آن قرار گرفته، طعم هر چیزی را که
مادر می خورد ، احساس میکند. دراین زمان، نوزاد کاملا تفاوت مزه ها را میداند و شیرینی،
شوری، ترشی و تلخی را احساس میکند.
حس بویایی
از زمانی که بند ناف بریده میشود، نوزاد شروع به نفس کشیدن میکند. بویی که نوزاد دوست
دارد احساس کند، بوی مادرش است. او از شش روزگی قادر است بوی مادر را که به او
اطمینان و آرامش خاص میدهد، کاملا تشخیص دهد.
حس بینایی
هنگامیکه جنین در رحم شکل میگیرد بینایی او به شکلی آرام رشد میکند. تأثیرات جنین از
نور و روشنایی از هفته ششم شروع میشود. زمانی که مادر به جهت آفتابگرفتن و برنزه
کردن پوست، خود را در مقابل آفتاب قرار میدهد، جنین اشعه خورشید را احساس میکند.
زمانی که اشعه خورشید او را آزرده نکند عکس العمل مناسب را از خود نشان میدهد اما
زمانی که نور خورشید مستقیم به شکم مادر بتابد اکثر اوقات جنین سرش را برمیگرداند.
نوزاد توانایی تشخیص رنگها را دارد و رنگ قرمز را بهتر تشخیص میدهد.
گردآورنده: مریم جلالی
رقیه مهدوی
حواس پنجگانهی جنین
منبع: sciencedaily