فهرست مطالب
تست Galleri چیست ؟
کلید تشخیص ابتلا به چندین سرطان با تست Galleri
۶۸درصد از مرگومیرهای ناشی از سرطان در افراد ۵۰ تا ۷۹سال بهطور معمول ناشی از سرطانهایی است که غربالگری نمیشوند. تست “Galleri”، یک تست غربالگری جایگزین روشهای سنتی با نتایج امیدوارکننده است.
تست Galleri یک آزمایش خون است که پتانسیل تشخیص ۵۰نوع سرطان را دارد. این تست به جستوجوی DNA بدون سلول (cfDNA) که توسط سلولهای تومور و سلولهای سالم وارد جریان خون میشوند پرداخته و با اسکن الگوی تغییرات شیمیایی در cfDNA که مختص به سلولهای سرطانی است با کمک فناوری توالییابی ژنتیکی مدرن و هوش مصنوعی به تشخیص سرطان میپردازد.
روشهای معمول و سنتی جهت تشخیص بیماری سرطان زمانبر و اغلب با افزایش بار اقتصادی همراه هستند. فکرکردن در مورد احتمال ابتلا به سرطان میتواند طاقتفرسا باشد. اما انجام اقدامات لازم جهت یافتن زودهنگام بیماری سرطان میتواند به بیمار کمک کند تا کنترل بهتری داشته باشد. اغلب هرچه زودتر بتوان سرطان را تشخیص داد، نتایج بهتری میتوان یافت.
پیدایش تست Galleri
آزمایش خون Galleri، با هدف جستوجوی DNA (درباره روش های استخراج DNA مطالعه کنید )توسط شرکت GRAIL ایجاد شدهاست. این آزمایش برخی از سرطانهای خطرناک را که فاقد رویکردهای استاندارد غربالگری هستند، شناسایی میکند و میتواند نقش کلیدی در تشخیص زودهنگام داشته باشد. تشخیص زودهنگام در اغلب موارد میتواند برای درمان موفقیتآمیز باشد. این آزمایش میتواند طیف گستردهای از انواع سرطان را در هر مرحلهای از بیماری تشخیص دهد و در بیش از ۹۰درصد موارد بهدرستی اندام یا بافتی را که منشأ سرطان در آن است، شناسایی کند. این تست در ۸۹درصد مواقع محل تومور را بهدرستی پیشبینی میکند.
اساس کار تست Galleri چیست ؟
این تست از توالییابی برای تجزیهوتحلیل آرایش واحدهای شیمیایی به نام گروههای متیل بر روی DNA سلولهای سرطانی استفاده میکند. گروههای متیل با چسبیدن به بخشهای خاصی از DNA به کنترل فعال یا غیرفعالبودن ژنها کمک میکنند. در سلولهای سرطانی، قرارگیری گروههای متیل یا الگوی متیلاسیون اغلب بهطور قابلتوجهی با سلولهای طبیعی متفاوت است تا جایی که الگوهای متیلاسیون غیرطبیعی حتی بیشتر از جهشهای ژنتیکی برای سلولهای سرطانی مشخص است. وقتی سلولهای تومور میمیرند، DNA آنها با گروههای متیل محکم به هم متصل میشوند و در خون تخلیه میشوند. جایی که میتوان آن را با آزمایش جدید آنالیز کرد.
چالش کلیدی این آزمایش، مشکل در تشخیص مقادیر بسیار کمی از DNA غیرطبیعی در گردش خون است. از آنجایی که میزان cfDNA مشتق شده از تومور با افزایش سرطان بیشتر است، این نوع آزمایشهای خون در تشخیص مراحل پیشرفتهی بیماری بهتر است. این آزمایش درحال حاضر برای تشخیص سرطان در مراحل ابتدایی که به قسمتهای بدن سرایت نکردهاند، چندان خوب نیست.
افراد واجد شرایط جهت انجام تست Galleri
تیم متخصص انکولوژی ژنوم مدیکال عوامل خطری را که شانس ابتلای فرد به سرطان را افزایش میدهند، بررسی کردهاند تا مشخص شود انجام این تست برای چه کسانی سودمند است. معیارهای فعلی به معنای نشاندادن فهرستی جامع از همهی عوامل خطر سرطان نیستند، بلکه نقطه شروعی برای ارائه تست Galleri هستند.
-
افراد با سن ۴۰ تا ۴۹سال
برخی از عوامل خطر ممکن است افراد را در معرض خطر ابتلا به سرطان قرار دهد. اگر افراد یک یا چند مورد از معیارهای زیر را داشته باشند، ممکن است آزمایش Galleri برای آنها مناسب باشد:
- افراد سیگاری و یا افرادی که طی ۱۰سال گذشته سیگار را ترک کردند؛
- افرادی که یکی از بستگان درجه یک آنها به سرطان مبتلا شده باشد؛
- افراد با HIV مثبت؛
- افرادی که عمل پیوند عضو انجام دادهاند؛
- افرادی که دارای شاخص توده بدنی (BMI) بیشتر از ۳۰ هستند.
-
افراد با سن ۵۰سال یا بیشتر
تست Galleri برای بزرگسالان با خطر بالای سرطان مانند افراد ۵۰ساله یا بالاتر از این سن توصیه میشود. خطر ابتلا به سرطان با افزایش سن افزایش مییابد. بنابراین افراد ۵۰ساله یا بالاتر از این سن، واجد شرایط آزمایش Galleri هستند.
-
افراد فاقد شرایط جهت انجام تست Galleri
- افرادی که در سهسال گذشته سرطان آنها تشخیص داده شده یا تحتدرمان قرار گرفته اند؛
- افراد با سن ۳۹سال یا کمتر؛
- افراد باردار.
مزایای انجام تست Galleri چیست ؟
- تشخیص زودهنگام سرطان: بسیاری از سرطانهایی را که امروزه معمولا غربالگری نمیشوند، شناسایی میکند تا امکان درمان زودتر را فراهم کند.
- انجام تست بهراحتی: با یک خونگیری ساده آزمایش انجام میشود.
- نتایج قابل اجرا: اگر یک سیگنال سرطان پیدا شود، نتایج میتوانند نشان دهند که ابتدای سرطان از کدام عضو است.
جمعبندی
آزمایش Galleri، خطر ژنتیکی افراد جهت ابتلا به سرطان در آینده را اندازهگیری نمیکند اما با انجام این آزمایش، تشخیص زودهنگام سرطانهای بیشتری را فراهم میکند. ارائهدهندههای مراقبتهای بهداشتی میتوانند به افراد کمک کنند تا براساس فاکتورهای خطر تعیین شود که چه زمانی مجدد تست Galleri را انجام دهند.
نویسندگان: یاسمن اسمی، کوثر حاجیپور
منابع
تهیهشده در آکادمی ژنتیک ایران
همچنین بخوانید: سرطان