فهرست مطالب
بیماری پوستی
پسوریازیس یک بیماری پوستی است که باعث ایجاد لکه‌های پوسته‌دار قرمز و خارش‌دار می‌شود که بیشتر روی زانو، آرنج، تنه و پوست سر ایجاد می‌شود. پسوریازیس یک بیماری شایع و طولانی مدت (مزمن) بدون درمان است. معمولاً چرخه‌هایی را پشت سر می‌گذارد که برای چند هفته یا چند ماه عود می‌کند، سپس برای مدتی فروکش می‌کند یا به بهبودی می‌رسد. درمان‌هایی برای پیشگیری علائم در دسترس هستند. اما سوال پیش می‌آید که برای پیشگیری از آن چه اقداماتی لازم است؟ علائم ان چیست؟ راه درمانش چیست؟
علائم:
علائم و نشانه‌های پسوریازیس می‌تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. علائم و نشانه‌های رایج عبارتند از:
- لکه‌های قرمز پوست پوشیده از فلس‌های ضخیم و نقره‌ای
- لکه‌های پوسته پوسته شدن کوچک (معمولاٌ در کودکان دیده می‌شود)
- پوست خشک و ترک‌خورده که ممکن است خونریزی یا خارش داشته باشد
- خارش، سوزش یا درد
- ناخن‌های ضخیم، حفره‌دار یا برآمده
- مفاصل متورم و سفت
انواع مختلفی پسوریازیس :
- پسوریازیس پلاکی: شایع‌ترین شکل، پسوریازیس پلاکی است که باعث ایجاد لکه‌های پوستی (ضایعات) خشک، برجسته و قرمز می‌شود که با فلس‌های نقره‌ای پوشیده شده‌است. پلاک‌ها ممکن است خارش‌دار یا حساس باشند و ممکن است تعدادشان کم یا زیاد باشد. آنها معمولاٌ در آرنج، زانو، کمر و پوست سر ظاهر می‌شوند.
- پسوریازیس ناخن: پسوریازیس می‌تواند ناخن‌های دست و پا را تحت تاثیر قرار دهد و باعث ایجاد حفره، رشد غیرطبیعی ناخن و تغییر رنگ شود. ناخن‌های پسوریاتیک ممکن است شل شده و از بستر ناخن جدا شوند (اونیکولیز). موارد شدید ممکن است باعث خرد شدن ناخن شود.
- پسوریازیس روده‌ای: این نوع در درجه اول جوانان و کودکان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. به‌طور معمول توسط یک عفونت باکتریایی مانند گلودرد استرپتوکوکی ایجاد می‌شود. با ضایعات کوچک، قطره‌ای شکل و پوسته‌پوسته شدن روی تنه، بازوها یا پاها مشخص می‌شود.
- پسوریازیس معکوس: این نوع به طور عمده بر روی چین‌های پوستی کشاله ران، باسن و سینه تاثیر می‌گذارد. پسوریازیس معکوس باعث ایجاد لکه‌های صافی از پوست قرمز می‌شود که با اصطکاک و تعریق بدتر می‌شود. عفونت‌های قارچی ممکن است باعث این نوع پسوریازیس شود.
- پسوریازیس پوسچولار: این شکل نادر پسوریازیس باعث ایجاد ضایعات پر از چرکی می‌شود که به صورت تکه‌های گسترده (پسوریازیس پوسچولار عمومی) یا در نواحی کوچک‌تر در کف دست‌ها یا کف پاها ایجاد می‌شود.
- پسوریازیس اریترودرمیک: رایج‌ترین نوع پسوریازیس، پسوریازیس اریترودرمیک است که می‌تواند تمام بدن را با راش‌های قرمز پوستی که می‌تواند به شدت خارش یا سوزش داشته باشد، بپوشاند.
- آرتریت پسوریاتیک: آرتریت پسوریاتیک باعث ایجاد مفاصل متورم و دردناک می‌شود که نمونه‌ای از آرتریت است. گاهی اوقات علائم مفصلی اولین یا تنها علامت و یا نشانه پسوریازیس است. و در مواقعی فقط تغییرات در ناخن دیده می‌شود. علائم از خفیف تا شدید متغیر است و آرتریت پسوریاتیک می‌تواند هر مفصلی را تحت تأثیر قرار دهد. همچنین می‌تواند باعث سفتی و آسیب پیش‌رونده مفصل شود که در جدی‌ترین موارد ممکن است منجر به آسیب دائمی مفصل شود.
علل:
تصور می‌شود که پسوریازیس یک مشکل سیستم ایمنی است که باعث می‌شود پوست سریع‌تر از سرعت طبیعی بازسازی شود. در رایج‌ترین نوع پسوریازیس، که به‌عنوان پسوریازیس پلاکی شناخته می‌شود، تغییر سریع سلول‌ها منجر به پوسته‌ها و لکه‌های قرمز می‌شود. دقیقاً اینکه چه چیزی باعث اختلال در عملکرد سیستم ایمنی می‌شود کاملاً مشخص نیست. محققان بر این باورند که هم ژنتیک و هم عوامل محیطی نقش دارند. لازم به ذکر است که این وضعیت مسری نیست.
محرک پسوریازیس :
بسیاری از افرادی که مستعد ابتلا به پسوریازیس هستند ممکن است سال‌ها بدون علائم باشند تا زمانی که بیماری توسط برخی از عوامل محیطی تحریک شود. محرک‌های رایج پسوریازیس عبارتند از:
1. عفونت‌هایی مانند گلودرد استرپتوکوکی یا عفونت‌های پوستی
- آب و هوا، به ویژه شرایط سرد و خشک
- آسیب به پوست، مانند بریدگی یا خراش، نیش حشره یا آفتاب سوختگی شدید
- فشار
- سیگار کشیدن و قرار گرفتن در معرض دود سیگار
- مصرف زیاد الکل
- برخی داروها – از جمله لیتیوم، داروهای فشار خون بالا و داروهای ضد مالاریا
- قطع سریع کورتیکواستروئیدهای خوراکی یا سیستمیک
تشخیص:
معاینه بدنی:
معمولاً تشخیص پسوریازیس برای پزشک آسان است، به خصوص اگر پلاک‌هایی در مناطقی مانند:
- پوست سر
- گوش ها
- آرنج
- زانو
- ناف
- ناخن
خطر ابتلا :
هر کسی ممکن است به پسوریازیس مبتلا شود. حدود یک‌سوم موارد، در دروان کودکی شروع می‌شود. این عوامل می‌توانند خطر شما را افزایش دهند:
- سابقه خانوادگی: این وضعیت در خانواده‌ها وجود دارد. داشتن یکی از والدین مبتلا به پسوریازیس خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهد و داشتن دو والدین مبتلا به پسوریازیس خطر ابتلا به این بیماری را بیشتر افزایش می‌دهد.
- فشار: از آن‌جایی که استرس می‌تواند بر سیستم ایمنی بدن تأثیر بگذارد، سطح استرس بالا ممکن است خطر ابتلا به پسوریازیس را افزایش دهد.
- سیگار کشیدن: سیگار کشیدن نه تنها خطر ابتلا به پسوریازیس را افزایش می‌دهد، بلکه ممکن است شدت بیماری را نیز افزایش دهد. سیگار کشیدن نیز ممکن است در پیشرفت اولیه بیماری نقش داشته باشد.
عوارض:
- آرتریت پسوریاتیک که باعث درد، سفتی و تورم در داخل و اطراف مفاصل می‌شود
- بیماری‌های چشمی مانند ورم ملتحمه، بلفاریت و یووئیت
- چاقی
- دیابت نوع 2
- فشار خون بالا
- بیماری قلب و عروقی
سایر بیماری‌های خودایمنی مانند بیماری سلیاک، اسکلروز و بیماری التهابی روده به نام بیماری کرون
شرایط سلامت روان، مانند عزت نفس پایین و افسردگی
وجود راهی برای کمک به بیماران بیشتری از پسوریازیس:
حدود 7.5 میلیون آمریکایی از پسوریازیس رنج می‌برند. دانشمندان کشف کرده‌اند که چگونه یک پروتئین کلیدی به‌نام TWEAK به سلول‌های پوست در بیماران پسوریازیس آسیب می‌رساند. یافته‌های آنها در موش‌ها و سلول‌های پوست انسان نشان می‌دهد که هدف قرار دادن TWEAK ممکن است به کنترل بیماری کمک کند.
پروفسور مایکل کرافت، دکترای انستیتوی ایمونولوژی لا جولا (LJI) می‌گوید: «این درمان‌ها بیماری را تا 100 درصد کاهش نمی‌دهند، و بیماری را کامل درمان نمی‌کنند». و اگر بیماران را از این داروها کنار بگذارید، بیماری تقریباً همیشه عود می‌کند.
اکنون کرافت و تیمش در مرکز خودایمنی و التهاب کشف کرده‌اند که چگونه یک پروتئین کلیدی به‌نام TWEAK، به سلول‌های پوست در بیماران پسوریازیس آسیب می‌زند. یافته‌های آنها در موش‌ها و سلول‌های پوست انسان نشان می‌دهد که هدف قرار دادن TWEAK ممکن است به کنترل بیماری کمک کند.
این یافته‌ها بر اساس کار قبلی آزمایشگاه کرافت است که نشان می‌دهد TWEAK می‌تواند با رایج‌ترین نوع سلول پوست، به‌نام کراتینوسیت، تعامل داشته باشد. با بررسی موش‌های فاقد TWEAK، محققان دریافتند که TWEAK عامل التهاب در مدل پسوریازیس است.
اگرچه هنوز آزمایش‌های بالینی انسانی باید انجام شود، اما کرافت آینده‌ای را برای مهارکننده‌های TWEAK به‌عنوان درمان‌هایی برای بسیاری از انواع بیماری‌های پوستی می‌بیند. کرافت می‌گوید: «ما فکر می‌کنیم TWEAK به‌طور کلی در التهاب پوست نقش دارد.
تیم او اکنون در حال بررسی نقش TWEAK در درماتیت آتوپیک است، که اگزما نیز نامیده می‌شود؛ اگزما یک نوع بسیار شایع التهاب پوست، به‌ویژه در نوزادان و کودکان خردسال است. کرافت در ادامه می‌گوید: «در حالی که پسوریازیس و درماتیت آتوپیک بیماری‌های متمایزی هستند، اما چند وجه مشترک دارند و درمان‌های خوبی برای درماتیت آتوپیک وجود ندارد. به‌یقین در درمان بیماران درماتیت آتوپیک جای زیادی برای پیشرفت و بهبود وجود دارد».
این مطالعه، “عملکرد TWEAK با TNF و IL-17 روی کراتینوسیت‌ها، یک هدف بالقوه برای درمان پسوریازیس است” که توسط موسسه ملی بهداشت (Grant AR072640) پشتیبانی شد.
نتیجه‌گیری:
پسوریازیس یک اختلال پوستی است که باعث می‌شود سلول‌های پوست تا 10 برابر سریع‌تر از حد طبیعی تکثیر شوند. این سبب می‌شود پوست به‌صورت تکه‌های قرمز ناهموار پوشیده شده با فلس‌های سفید تشکیل شود. آنها می‌توانند در هر جایی رشد کنند، اما بیشتر روی پوست سر، آرنج، زانو و کمر ظاهر می‌شوند. پسوریازیس نمی‌تواند از فردی به فرد دیگر منتقل شود. پسوریازیس معمولاٌ در اوایل بزرگسالی ظاهر می‌شود. برای اکثر افراد، این بیماری فقط بر چند ناحیه تأثیر می‌گذارد. در موارد شدید، پسوریازیس می‌تواند قسمت‌های بزرگی از بدن را بپوشاند. لکه‌ها می‌توانند بهبود یابند و در طول زندگی فرد برگردند. دانشمندان کشف کرده‌اند که چگونه یک پروتئین کلیدی به‌نام TWEAK به سلول‌های پوست در بیماران پسوریازیس آسیب می‌رساند. یافته‌های آنها در موش‌ها و سلول‌های پوست انسان نشان می‌دهد که هدف قرار دادن TWEAK ممکن است به کنترل بیماری کمک کند. و امید است راه درمانی برای این بیماری پیدا شود.
نویسنده: زهرا موحدی‌نسب
ویراستار: رضا ولی‌پور پرچنکی
منبع:
