فهرست مطالب
گونه‌های حدواسط (Intermediate species)
فهرست مطالب
منظور از گونه‌های حدواسط چیست؟
گونه‌های حدواسط (Intermediate species) به گونه‌هایی اشاره دارد که در یک فرآیند تکاملی بین دو گونه اولیه قرار می‌گیرند. این گونه‌ها در طول زمان تکامل یافته‌اند و صفاتی از هر دو گونه اولیه را دارا می‌باشند.
گونه‌های حدواسط نشان‌دهنده گذر از یک گونه به گونه دیگر است و معمولاً در فرآیندهای تکثیری بین گونه‌ها مشاهده می‌شوند. این گونه‌ها می‌توانند نتیجه تلاقی و تولیدمثل بین دو گونه مختلف باشند و در نتیجه خصوصیاتی از هر دو گونه را به ارث ببرند.
مثالی از گونه‌های حدواسط می‌تواند در موارد هیبریدیزاسیون (تلاقی بین گونه‌های مختلف) دیده شود. به‌عنوان مثال می‌توان گربه‌ی پیشکسوت (Liger) را مثالی از یک گونه حدواسط دانست که از تلاقی یک پلنگ (پدر) و یک شیر (مادر) به دنیا می‌آید. این گونه حدواسط خصوصیاتی از هر دو گونه را دارا می‌باشد.
البته، در برخی موارد مفهوم گونه‌های حدواسط به‌صورت مبهم و غیر قطعی است و ممکن است مورد بحث و بررسی علمی قرار بگیرد.
انواع گونه‌های حدواسط
گونه‌های حدواسط می‌توانند در زمینه‌های مختلف و در نتیجه‌ی تلاقی گونه‌های مختلف به وجود آیند. در زیر چند نمونه از انواع گونه‌های حدواسط را می‌توانید بیابید:
1. هیبرید:
هیبرید‌ها گونه‌های حاصل از تلاقی بین دو گونه مختلف هستند. به‌عنوان مثال لئوپارد (Liger) که محصول تلاقی پلنگ و شیر است.
2. هیبرید طبیعی:
برخی از گونه‌های حدواسط به‌صورت طبیعی در طبیعت به وجود می‌آیند. مثلاً گوسفند دالاس (Dall’s sheep) که نتیجه تلاقی بین گونه‌های گوسفند کانادایی و گوسفند کناری است.
3. هیبرید انتقالی:
این نوع هیبرید‌ها نتیجه تلاقی بین گونه‌هایی هستند که به‌طور طبیعی در مناطق جغرافیایی متفاوت زندگی می‌کنند و تنها به دلیل انتقال یا مهاجرت فرد یا گروهی از یک منطقه به منطقه‌ای دیگر ایجاد می‌شوند. مثلاً تلاقی بین گونه‌های ماهیان دریایی در نتیجه انتقال انسانی از یک محیط آبی به محیط آبی دیگر.
4. هیبرید اصلاح‌شده:
در برخی موارد، تلاقی بین دو گونه به‌صورت اصلاح‌شده و توسط انسان صورت می‌گیرد. مثلاً در زمینه‌ی گیاه‌شناسی، هیبرید‌هایی از گیاهان مختلف با هدف بهبود صفات خاصی مانند مقاومت به بیماری‌ها یا عملکرد بهتر ایجاد می‌شود.
این فقط چند نمونه از انواع گونه‌های حدواسط هستند و در طبیعت و در حوزه‌های مختلف ممکن است نمونه‌های دیگری نیز وجود داشته باشند.
عوامل ایجادکننده گونه‌های حدواسط
گونه‌های حدواسط معمولاً نتیجه تلاقی بین دو گونه مختلف هستند که به وجود آمدن آن‌ها توسط عوامل مختلفی ممکن است. برخی از عوامل ایجادکننده گونه‌های حدواسط عبارتند از:
1. همزیستی در یک منطقه:
وجود دو گونه مختلف در یک منطقه ممکن است باعث تلاقی بین آن‌ها شود. این امر می‌تواند به دلیل شرایط زیستی مشابه، تغییرات جغرافیایی یا مهاجرت جمعیت‌ها باشد.
2. تغییرات زیست محیطی:
تغییرات در شرایط زیستی ممکن است منجربه تلاقی بین گونه‌ها شود. به‌عنوان مثال تغییرات در دما، آب و هوا، رطوبت و منابع غذایی می‌تواند باعث جلب گونه‌ها به مناطق جدید شود و در نتیجه تلاقی بین آن‌ها رخ دهد.
3. تداخل جدایی جمعیتی:
وقوع تداخل بین جمعیت‌ها می‌تواند به تلاقی و تولید گونه‌های حدواسط منجر شود. این تداخل می‌تواند به دلیل عوامل مختلفی مانند تغییرات جغرافیایی، تغییرات شرایط زیستی و مهاجرت جمعیت‌ها رخ دهد.
4. تداخل انسانی:
فعالیت‌های انسانی می‌تواند تلاقی بین گونه‌ها را تسهیل کند. به‌عنوان مثال انتقال و پرورش پوشش گیاهی و حیوانات، تغییرات زیستگاه‌ها و همچنین تداخل در توزیع جغرافیایی گونه‌ها می‌تواند منجربه تلاقی بین گونه‌ها شود.
این عوامل تنها برخی از عوامل ایجاد گونه‌های حدواسط هستند و باید توجه داشت که ایجاد گونه‌های حدواسط ممکن است در یک زمان طولانی و پیچیده رخ دهد و به وقوع عوامل متعددی نیاز داشته باشد.
تکامل گونه‌های حدواسط
تکامل گونه‌های حدواسط به وقوع ترکیب ژنتیکی و ادغام صفات بین دو گونه مختلف اشاره دارد. این فرایند می‌تواند به تولید گونه‌های جدید و با ویژگی‌ها و صفات میانی منجر شود. در واقع، تکامل گونه‌های حدواسط نتیجه ترکیب ژنتیکی بین دو گونه می‌باشد که می‌تواند به تکامل و تغییرات در طول زمان در گونه‌ها منجر شود.
این ترکیب ژنتیکی می‌تواند به ترکیب صفات و ویژگی‌های مختلف از هر دو گونه منجر شود. به عبارت دیگر صفات و ویژگی‌هایی که در هر یک از گونه‌ها وجود دارند، می‌توانند در گونه حدواسط ترکیب شوند. این ترکیب می‌تواند به تولید گونه‌های جدید با صفات و ویژگی‌های متوسط و میانی منجر شود.
تکامل گونه‌های حدواسط ممکن است به‌صورت تدریجی و در طول زمان رخ دهد. در ابتدا دو گونه مختلف در یک منطقه مشترک زندگی می‌کنند و در اثر تلاقی و ترکیب ژنتیکی، گونه حدواسط به وجود می‌آید. سپس این گونه حدواسط ممکن است تکامل کند و صفات و ویژگی‌های جدید را برای سازگاری با محیط زیست خود تثبیت کند. در نتیجه تکامل گونه حدواسط می‌تواند به تشکیل گونه‌های جدید و تغییرات در طول زمان منجر شود.
نحوه تکامل گونه‌های حدواسط
نحوه تکامل گونه‌های حدواسط ممکن است به شکل زیر رخ دهد:
1. تلاقی ژنوم:
وقوع تلاقی بین ژنوم‌ها دو گونه مختلف از طریق تولیدمثل‌های مختلف است. این تلاقی می‌تواند به وجود گونه‌های حدواسط با ترکیبی از صفات دو گونه اصلی منجر شود.
2. ترکیب و ادغام صفات:
در گونه‌های حدواسط، صفات مختلف دو گونه ممکن است ترکیب و تلفیق شوند. این ترکیب و ادغام صفات می‌تواند به تولید ویژگی‌های جدید و بهبودیافته در گونه‌های حدواسط منجر شود.
3. تنوع ژنتیکی:
تلاقی بین دو گونه باعث افزایش تنوع ژنتیکی در گونه‌های حدواسط می‌شود. این تنوع می‌تواند به تطور سریع‌تر و سازگاری با محیط زیست جدید منجر شود.
4. انتخاب طبیعی:
در طول زمان انتخاب طبیعی ممکن است بر صفات و ویژگی‌های گونه‌های حدواسط تأثیر بگذارد. این انتخاب می‌تواند به حفظ و تقویت صفات مفید و مناسب در محیط زیست جدید کمک کند.
5. جدایی و تشکیل گونه جدید:
در صورتی که تلاقی بین دو گونه به حدی پیچیده و دائمی شود، ممکن است گونه‌های حدواسط جدید شکل بگیرند و جدایی از گونه‌های اصلی را تجربه کنند. این جدایی می‌تواند به تشکیل گونه جدید و مستقل از گونه‌های اصلی منجر شود.
تکامل گونه‌های حدواسط فرآیندی پیچیده است و ممکن است نیاز به زمان و تغییرات چندگانه در گونه‌ها داشته باشد. همچنین عوامل محیطی و اکولوژیکی نیز می‌توانند بر تکامل این گونه‌ها تأثیرگذار باشند.
دسته‌بندی گونه‌های حدواسط
گونه‌های حدواسط می‌توانند براساس ویژگی‌های مشترک و شیوه تشکیل یا تکامل آن‌ها به دسته‌های مختلفی تقسیم شوند. در زیر، چندین دسته‌بندی معمول برای گونه‌های حدواسط آمده است:
1. گونه‌های حدواسط طبیعی:
این گونه‌ها وقتی رخ می‌دهند که دو گونه مختلف در منطقه یکدیگر قرار بگیرند و تلاقی ژنوم ایجاد شود. مثال‌هایی از این نوع گونه‌ها شامل لئوپارد (Liger) که نتیجه تلاقی بین پلنگ و شیر است و یا قاطر (Mule) که نتیجه تلاقی بین اسب و خر است می‌باشند.
2. گونه‌های حدواسط اصطلاحی:
این نوع گونه‌ها به مواردی اطلاق می‌شود که دو گونه مختلف تلاقی کنند، اما این تلاقی به‌صورت نادر و نامعمول رخ داده باشد و به‌عنوان نمونه‌ای استثنایی در مطالعات زیست‌شناسی مورد توجه قرار می‌گیرند.
3. گونه‌های حدواسط کوچک:
این دسته شامل گونه‌هایی است که به نظر می‌رسد به‌صورت مستقل و جداگانه تشکیل شده‌اند، اما صفات و ویژگی‌هایی از دو گونه اصلی را به ارث برده‌اند. این گونه‌ها معمولاً ظاهری میانی بین دو گونه اصلی دارند و می‌توانند به تدریج واکنش گونه‌ای به محیط زیست جدید خود را نشان دهند.
4. گونه‌های حدواسط ترازبندی:
در این دسته، تلاقی بین دو گونه مختلف منجربه تکامل گونه‌های جدید با تراز و ویژگی‌های مشابه با گونه‌های اصلی می‌شود. این گونه‌ها می‌توانند قدرت گسترش بیشتری نسبت به گونه‌های اصلی به خود بگیرند و در محیط زیست خاص خود گسترش یابند.
به هر حال دسته‌بندی گونه‌های حدواسط نسبت به تنوع زیستی و تاریخچه تکاملی آن‌ها بسیار پیچیده است و همچنین ممکن است نظرات مختلفی در مورد دسته‌بندی آن‌ها وجود داشته باشد.
وجود گونه‌های حدواسط
وجود گونه‌های حدواسط یک پدیده طبیعی است که در طول تاریخ زمین در موارد مختلف مشاهده شده‌است. این گونه‌ها معمولاً نتیجه تلاقی بین دو گونه مشابه یا نزدیک هستند و ویژگی‌هایی از هر دو گونه را به ارث می‌برند. گونه‌های حدواسط می‌توانند در محیط‌هایی که دو گونه مختلف در آن زندگی می‌کنند، شکل بگیرند. برخی مثال‌های معروف از گونه‌های حدواسط عبارتند از:
1. مرکبات:
مرکبات مانند نارنج و لیمو در واقع گونه‌های حدواسطی هستند که از تلاقی بین گونه‌های مختلف مانند پرتقال و لیمو ترش به وجود آمده‌اند.
2. گونه‌های حدواسط پرنده:
برخی گونه‌های پرنده مانند اردک‌میش (Mallard) و کوی (Mallard × Domestic Duck) نتیجه تلاقی بین گونه‌های مختلف پرنده هستند.
3. سگ‌ها:
بسیاری از نژادهای سگ نتیجه تلاقی بین گونه‌های مختلف سگ مانند گریت دین (Great Dane) که از تلاقی بین آری و دنمارکی نشأت گرفته است.
4. گونه‌های درختان:
در برخی موارد، گونه‌های درختان نتیجه تلاقی بین گونه‌های مختلف درختان است. به‌عنوان مثال دو گونه‌ی جنگلی و صنوبری می‌توانند با هم تلاقی کرده و گونه‌های حدواسطی را تشکیل دهند.
این فقط چند نمونه از وجود گونه‌های حدواسط است و در طبیعت بسیاری از این نوع گونه‌ها وجود دارند. این گونه‌ها نشان می‌دهند که تلاقی و ترکیب ژنوم‌ها می‌تواند به تنوع زیستی و تکامل جدید در جهان زنده منجر شود.
مثال‌هایی از گونه‌های حدواسط
1. آرکئوپتریکس:
آرکئوپتریکس یک گونه حدواسط است که به‌عنوان فسیل انتقالی در سال 1861 کشف شد و متعلق به دوره جوراسیک دیرینه می‌باشد که حدود 150 میلیون سال پیش بود. این یک دایناسور با بال است، اما ابتدا دانشمندان به آن به‌عنوان اورفوگل اشاره کردند که به معنی «نخستین پرنده» است، اما بعدها ویژگی‌های مشابهی با دایناسورها نیز پیدا کردند. پژوهشگران در مطالعات خود متوجه شدند که این گونه ممکن است یک گونه پیشگام یا نیاکان پرندگان مدرن باشد. این فسیل در حال حاضر در موزه تاریخ طبیعی لندن نگهداری می‌شود.
2. کیمرا (ماهی خرگوشی یا خرگوش ماهی):
این گونه از ماهیان یک پیوند بین ماهیان استخوانی و ماهیان غضروفی است. فک بالایی آن‌ها به جمجمه متصل شده‌است که به‌طور عمومی به‌عنوان ماهی خرگوشی یا خرگوش ماهی، ماهی روح و ماهی ترسناک شناخته می‌شوند.
3. کوئلیسانت‌ها این یک گونه نادر از ماهیان است که در نزدیکی اقیانوس هند غربی یافت می‌شود. کوئلیسانت‌ها به‌طور نزدیکی با ماهیان ریه‌دار و چهارپایان مرتبط هستند. قدیمی‌ترین فسیل‌های آن‌ها بیش از 410 میلیون سال قدمت دارند. بیشتر این گونه‌ها منقرض شده‌اند و برخی از آن‌ها برای مطالعات حفظ شده‌اند.
گردآوری: ستاره برارپور
منابع:
1. https://chatforai.com/
2. https://uofa.ru/fa/ligr-ligry—gibridy-lvov-i-tigrov-ligr-ves/
3. https://www.quora.com/What-are-some-examples-of-intermediate-species
4. https://lambdageeks.com/intermediate-species-examples/#google_vignette
