فهرست مطالب
بازار رو به رشد و پتانسیل تجاری پزشکی بازساختی
پزشکی بازساختی شاخه‌ای از پزشکی است که روش‌هایی را برای ترمیم، رشد مجدد یا جایگزینی اندام‌های مختلف پیشنهاد می‌کند. اندازه بازار جهانی داروهای بازساختی در سال 2021 به 23.65 میلیارد دلار رسید و پیش‌بینی می‌شود که از 24.24 میلیارد دلار در سال 2022 به 100.95 میلیارد دلار در سال 2029 افزایش یابد. در این مقاله از بایوکن به عوامل رشد این بازار، موانع و محدودیت‌ها و همچنین به معرفی برخی از شرکت‌های تاثیرگذار خواهیم پرداخت.
محرک‌های بازار پزشکی بازساختی (Market Drivers of Regenerative Medicine )
- تطبیق‌پذیری بالای فناوری سلول‌های بنیادی
درمان با سلول‌های بنیادی یکی از انقلابی‌ترین کاربردهای پزشکی بازساختی در دنیای مداخلات بالینی است. درمان با سلول‌های بنیادی، با استفاده از خود سلول‌ها یا محصولات جانبی آن‌ها، ترمیم بافت آسیب‌دیده یا ناکارآمد را ممکن می‌سازد. استفاده از سلول‌ها به جای اندام‌های اهدایی، جهش بزرگ بعدی در درمان‌های پیوند عضو است. دانشمندان سلول‌های بنیادی را در آزمایشگاه کشت می‌دهند. سپس این سلول‌های بنیادی تحت تاثیر عواملی به سلول‌های خاص مانند سلول‌های خونی، عضله قلب یا سلول‌های عصبی تبدیل می‌شوند.
- کاربرد نوظهور نانوتکنولوژی
نانوتکنولوژی کاربردهای نوظهوری در مهندسی بافت پیدا کرده است. این مواد دارای ابعاد کمتر از 100 نانومتر هستند. نانومواد، مانند داربست‌های نانوالیافی و سیستم‌های تحویل دارو، به‌عنوان داروهای ترمیمی زیست‌سازگار و زیست‌تخریب‌پذیر نوظهور شناخته می‌شوند. نانوالیاف افزوده‌ای ارزشمند به مهندسی بافت و فناوری پزشکی بازساختی ایجاد کرده‌اند و انتظار می‌رود در آینده این بازار را تقویت کنند. یکی دیگر از ویژگی‌های خاص نانومواد جلوگیری از پاسخ‌های ایمنی بدن در طول پیوند است.
- نیاز روزافزون به پزشکی بازساختی در پیوند اعضا
طبق گزارش اداره منابع و خدمات بهداشتی ایالات متحده (HRSA)، تا مارس 2022، بیش از 106.005 بیمار نیازمند پیوند عضو هستند که تخمین زده می‌شود که از این تعداد، روزانه 17 نفر به دلیل کمبود عضو پیوندی جان خود را از دست می‌دهند. پیوند کلیه بیشترین سهم را در این آمار دارد و 80 درصد از لیست انتظار شامل بیمارانی است که به کلیه نیاز دارند.
مهندسی بافت و پزشکی بازساختی پتانسیل زیادی برای تامین نیاز به اعضای پیوندی در سطح جهان دارد. با این حال، چالش‌های عمده، مانند عروق و سیگنال‌دهی بافتی، برای تقلید از عملکرد ارگان‌های اصلی هنوز در مرحله توسعه هستند. امکان بیشتری برای تولید موفقیت‌آمیز بافت‌های پیچیده و اندام‌های کامل برای رفع این نیاز به پیوند اعضا وجود دارد. با توجه به تعداد زیاد محصولات که در مراحل مختلف آزمایشات بالینی قرار دارند و انتظار می‌رود در آینده تجاری شوند، فرصت‌های زیادی برای تجاری‌سازی محصولات پزشکی بازساختی وجود دارد.
محدودیت‌های بازار پزشکی بازساختی (Market Restraints of Regenerative Medicine)
- مشکلات فنی
ناکارآمدی‌های عملیاتی متعددی در بازار مهندسی بافت و پزشکی بازساختی وجود دارد که مانع رشد بازار می‌شود. در طی مراحل ترمیم بافت، چسبندگی بین سلولی سست می‌شود و یکپارچگی بافت را تهدید می‌کند. عدم وجود عروق داخلی یکی دیگر از مشکلات اصلی در مهندسی بافت است. کشت دادن بافت‌هایی که بیش از 100-200 میکرومتر قطر دارند، بدون تامین رگ‌های خونی جداگانه برای مواد مغذی و اکسیژن، رشد بافت امکان‌پذیر نیست.
جدای از ناکارآمدی‌های داخلی فوق، برخی عوامل خارجی در مسیر مهندسی بافت قرار دارند. این عوامل شامل شرایط محیطی خارجی و تکنیک‌های جداسازی است. روش‌های ناکارآمد جداسازی سلولی و کشت سلولی منجربه شکست در رشد بافت خواهند شد. علاوه بر این، سایر عوامل خارجی مانند هورمون‌ها و متابولیت‌های خاص، می‌توانند رشد و تمایز سلول‌های اندوتلیال و… را مختل می‌کنند.
- درمان پر هزینه مرتبط با پزشکی بازساختی
هزینه بالای مهندسی بافت و پزشکی بازساختی مانع از رشد بازار می‌شود. صنعت نوظهور مهندسی بافت به دلیل محیط انحصاری و حجم پایین خدمات آن نسبت به سایر درمان‌های متداول، با چالش‌های اقتصادی و رقابتی مواجه است. در ایالات متحده، نقص و نارسایی عضو بیش از 400 میلیارد دلار در سال هزینه روی دست شهروندان می‌گذارد که متاسفانه در حال حاضر پزشکی بازساختی نقش چندان پر رنگی در این بازار ندارد. همینطور، بازار مهندسی بافت و پزشکی بازساختی در اقتصادهای در حال توسعه به دلیل هزینه بالای درمان، شاهد روند نزولی بوده است که نیاز به بررسی بیشتر دارد.
- کمبود نیروی انسانی ماهر
با رشد بازار داروهای ترمیمی، افزایش متناسبی در نیروی کار ماهر پیش‌بینی می‌شد. با این حال، شکافی که در بخش آموزش افراد متخصص وجود دارد روز به روز بیشتر نمایان شده و رسیدگی به این موضوع را ضروری می‌کند.
ملاحظات اخلاقی پزشکی بازساختی (Ethical Hurdles of Regenerative Medicine)
وقتی صحبت از پزشکی بازساختی و بازار سلول‌های بنیادی می‌شود، چندین مانع اخلاقی وجود دارد که باید در نظر گرفته شوند. یک نگرانی اخلاقی حول محور استفاده از سلول‌های بنیادی جنینی است، زیرا استخراج آن‌ها معمولاً شامل تخریب جنین انسان می‌شود. این امر سؤالات اخلاقی را در مورد آغاز زندگی و وضعیت اخلاقی جنین ایجاد می‌کند. نکته دیگر اطمینان از رضایت آگاهانه و اجتناب از استثمار افراد آسیب‌پذیر است. لازم است از بیماران در برابر بازار سیاه، استفاده غیرمجاز از سلول‌های آن‌ها یا ادعاهای بازاریابی فریبنده محافظت شود.
پزشکی بازساختی و درمان با سلول‌های بنیادی می‌تواند پر هزینه باشد و این نگرانی در مورد دسترسی عادلانه بسیار معقول است. تجربه‌های قبلی ثابت کرده است که حضور بدون نظارت درمان‌های گران قیمت باعث تشدید نابرابری‌های موجود در مراقبت‌های بهداشتی می‌شود.
موضوع بعدی اطمینان از ایمنی و اثربخشی درمان‌های پزشکی بازساختی است. نگرانی‌های اخلاقی زمانی به وجود می‌آیند که درمان‌ها بدون شواهد علمی کافی به بازار عرضه می‌شوند و به‌طور بالقوه بیماران را در معرض خطر قرار می‌دهند یا امید کاذب به آن‌ها می‌دهند. تدوین مقررات مناسب برای نظارت بر این حوزه بسیار مهم است. ملاحظات اخلاقی شامل اجرای استانداردها برای آزمایشات بالینی، اطمینان از گزارش شفاف نتایج و نظارت بر ادعاهای بازاریابی ارائه‌شده توسط کلینیک‌ها یا شرکت‌های فعال در این فضا است.
توجه به این نکته مهم است که چشم‌انداز اخلاقی به‌طور مداوم در حال تغییر است و بحث‌های پیرامون این موضوعات ادامه دارد.
نگاهی دقیق‌تر به بخش‌های مختلف بازار پزشکی بازساختی (Segment Insights of Regenerative Medicine market)
- بخش مهندسی بافت در سال 2022 بیشترین سهم از بازار را به خود اختصاص داد.
بخش مهندسی بافت در سال 2022 سهم عمده‌ای در بازار جهان پزشکی بازساختی به ثبت رساند. دلیل اصلی این موضوع، مزایای متعددی مانند توانایی جایگزینی ساختارهای معیوب با ساختاری کاملاً زنده و پتانسیل در توسعه درمان‌هایی برای شرایط غیرقابل درمان قبلی است. علاوه بر این، انتظار می‌رود سرمایه‌گذاری زیادی در تحقیق و توسعه برای توسعه درمان‌های موثر و راه‌اندازی مداوم محصولات جدید و موثر، باعث افزایش تقاضا در بخش مهندسی بافت شود. از طرفی انتظار می‌رود بخش سلول درمانی در آینده‌ی نه چندان دور رونق بیشتری بگیرد. این موضوع به دلیل تنوع بالا و انعطاف‌پذیری بسیار در درمان‌های سلول‌های بنیادی است.
- آمریکای شمالی بزرگ‌ترین بازار پزشکی بازساختی را دارد.
بازار پزشکی بازساختی را می‌توان براساس توزیع جغرافیایی مراکز تحقیقاتی آن، در دسترس بودن بودجه توسط سازمان‌های دولتی و خصوصی و هزینه‌های مراقبت‌های بهداشتی تحلیل کرد. رشد بازار بستگی زیادی به در دسترس بودن بودجه دولتی و خصوصی برای توسعه دارد. طبیعی است که توسعه بیشتر روی تجاری شدن و در دسترس قرار گرفتن درمان‌ها تاثیر مثبت داشته باشد.
در سال 2022، منطقه آمریکای شمالی با داشتن سهم 32 درصدی بر بازار داروهای ترمیمی تسلط یافت. در میان کشورهای آمریکای شمالی، ایالات متحده بزرگ‌ترین مشارکت‌کننده در فرایند رشد است، کانادا و مکزیک نیز به نوبه خود دارای زیر ساخت تحقیقاتی خوبی هستند.
انتظار می‌رود پس از آمریکای شمالی، منطقه آسیا و اقیانوسیه شاهد افزایش نرخ رشد باشد. این را موضوع را می‌توان به افزایش هزینه‌های مراقبت‌های بهداشتی و سرمایه‌گذاری رو به رشد تولیدکنندگان بزرگ برای عرضه محصولات جدید نسبت داد. در این منطقه، ژاپن پیشتاز بازار و پس از آن چین است. استرالیا با توجه به افزایش جمعیت سالمند خود هزینه‌های مراقبت‌های بهداشتی بیشتری دارد. در این منطقه، ژاپن و پس از آن چین پیشتاز بازاراند. استرالیا با توجه به افزایش جمعیت سالمند خود هزینه‌های مراقبت‌های بهداشتی بیشتری دارد.
- پزشکی بازساختی در ایران
محققین و کارآفرینان ایرانی در دهه‌های گذشته، به‌طور مستمر تلاش کردند تا به دنیای وسیع این رشته ورود کرده و فعالیت کنند. از موسسات پیشگام توسعه پزشکی بازساختی در ایران، موسسه رویان را می‌توان معرفی کرد. این مرکز ابتدا روی درمان ناباروری متمرکز بود اما بعدا در حوزه‌ی مطالعات سلول‌های بنیادی نیز شروع به فعالیت کرد. مرکز رویان در سال‌های گذشته چندین محصول تجاری را به بازار محصولات پزشکی بازساختی در ایران معرفی کرده است و چندین داروی دیگر نیز در دست توسعه قرار دارند.
- برخی از شرکت‌های برتر رقابت‌کننده در بازار
شرکت AstraZeneca: یکی از شرکت‌هایی است که مرزهای علم را در زمینه پزشکی بازساختی جا به جا می‌کند. آن‌ها در حال ایجاد نسل بعدی درمان‌های مبتنی‌بر سلول هستند و این کار را از طریق سرمایه‌گذاری در سلول درمانی و تعهد خود به مطالعه مکانیسم‌های ترمیم و بازسازی انجام می‌دهند.
شرکت Hoffmann-La Roche: یک شرکت چند ملیتی که اصالتا در سوئیس تاسیس شده‌است. خدمات این شرکت به دو بخش اصلی تولید دارو و تشخیص بیماری‌ها تقسیم می‌شود. آن‌ها پنجمین شرکت بزرگ داروسازی در جهان از نظر درآمد بوده و ارائه‌دهنده پیشرو در درمان سرطان در سطح جهان هستند.
شرکت Merck: یک شرکت داروسازی چند ملیتی است که در آلمان تاسیس شده و اکنون در ایالات متحده قرار دارد. این شرکت داروها، واکسن‌ها، درمان‌های بیولوژیک و محصولات بهداشتی حیوانات تولید می‌کند و یکی از سرمایه‌گذاران بزرگ در زمینه درمان‌های نوین همچون ژن درمانی و سلول درمانی به شمار می‌رود.
نویسنده: سینا جعفری
منابع:
- https://www.precedenceresearch.com/regenerative-medicine-market
- https://www.custommarketinsights.com/report/regenerative-medicine-market/
