فهرست مطالب
مقدمه
واکسن‌های سنتی حاوی اشکال ضعیف یا غیرفعال ویروس‌ها یا باکتری‌ها هستند. آن‌ها سیستم ایمنی بدن شما را تحریک می‌کنند تا به ماده‌ی ایجاد کننده بیماری پاسخ دهند و اگر در آینده در معرض آن قرار بگیرید از شما محافظت می‌شود. اخیرا دانشمندان واکسن‌هایی ساخته‌اند که از مواد ژنتیکی ویروس‌ها یا باکتری‌ها مانند RNA یا DNA برای تقویت دفاع و کمک به بدن شما استفاده می‌کنند.
واکسن‌های mRNA در حال حاضر علیه ویروسی که باعث COVID-19 می‌شود استفاده می‌شود. اکنون دانشمندان به‌دنبال استفاده از واکسن DNA به‌عنوان گزینه دیگری برای مبارزه با COVID-19 و سایر بیماری‌های عفونی هستند.
واکسن DNA
DNA (دئوکسی ریبونوکلئیک اسید) ماده‌ی ژنتیکی است که در داخل سلول‌های هر موجود زنده یافت می‌شود. شما می‌توانید آن را به‌عنوان یک دستورالعمل برای چگونگی تولید‌مثل سلول‌ها در بدن در نظر بگیرید. از دهه‌ی 1990، کارشناسان در مورد چگونگی استفاده از DNA برای ساخت واکسن تحقیق کردند.
واکسن DNA چگونه کار می‌کند؟
هنگامی که واکسن DNA دریافت می‌کنید، سلول‌های شما ذره‌ی ژنی را از ویروس یا باکتری به پروتئینی تبدیل می‌کنند که بدن شما آن را به‌عنوان یک عنصر خارجی می‌شناسد. سپس سیستم ایمنی بدن شما آنتی‌بادی‌هایی ایجاد می‌کند که با این پروتئین‌های خاص مبارزه می‌کنند و مانع از اتصال آن‌ها به سلول‌های شما می‌شوند، در نهایت آن‌ها را از بین می‌برند. واکسن‌ها به بدن شما می‌آموزند که این پروتئین‌ها را بشناسند تا از عفونت‌های بعدی جلوگیری کنند.
واکسن DNA چه تفاوتی با واکسن های سنتی دارد؟
واکسن‌های سنتی با استفاده از ویروس‌ها یا باکتری‌های کامل یا بخش‌هایی از آن‌ها مانند پروتئین یا قند ساخته می‌شوند.
هر دو واکسن RNA و DNA از مواد ژنتیکی ویروس یا باکتری استفاده می‌کنند. این ماده به بدن شما دستور می‌دهد تا پروتئین‌های خارجی خاصی بسازد و به بدن شما می‌آموزد که این پروتئین‌ها را به‌عنوان یک تهدید بشناسد و با آن‌ها مبارزه کند.
واکسن های DNA چه تفاوتی با واکسن های mRNA دارند؟
این دو واکسن به روشی مشابه عمل می‌کنند. اما یکی دستورات ساخت پروتئین را به صورت DNA می‌فرستد و دیگری آن‌ها را به‌عنوان RNA پیام رسان می‌فرستد.
یک واکسن mRNA یا یک DNA ژن های موجود شما را به هیچ وجه تغییر نمی‌دهد و هیچکدام نمی‌توانند شما را به بیماری مبتلا کنند.
مزایای واکسن DNA چیست؟
واکسن‌های DNA چندین مزیت بالقوه نسبت به واکسن‌های سنتی و حتی mRNA دارند:
• آن‌ها را می‌توان به سرعت توسعه داد
• تولید مقادیر زیادی ژن آسان تر از ساختن پروتئین یا رشد باکتری یا ویروس است. زمانی که ویروس ها یا باکتری های عامل بیماری در حال جهش و گسترش سریع هستند، سرعت ضروری است.
• حمل و نقل و نگهداری آن‌ها آسان است. DNA پایدار است و نیازی به نگهداری در دمای پایین مانند واکسن‌های mRNA نیست.
• ساخت آن‌ها ارزان‌تر است. ساخت و خالص سازی مقادیر زیادی DNA از ویروس‌ها یا باکتری‌ها نسبت به ساخت واکسن های سنتی هزینه کمتری دارد.
واکسن DNA و COVID-19 در سپتامبر 2021 ، هند مجوز اضطراری را به اولین واکسن DNA در جهان برای استفاده انسانی داد. این واکسن که ZyCoV-D نام دارد توسط شرکت داروسازی Zydus Cadila ساخته شده‌است، برای استفاده اضطراری در بزرگسالان و کودکان 12 سال و بالاتر تایید شده‌است.
برخلاف واکسن‌های mRNA برای COVID-19 مانند Pfizer-BioNtech یا Moderna که به دو دوز نیاز دارند؛ واکسن‌های DNA ZyCoV-D به سه دوز با فاصله ۲۸ روزه نیاز دارند. به‌جای سوزن، آن را با دستگاهی تزریق می‌کنند که جریانی از واکسن را وارد پوست شما می‌کند. مطالعه‌ای که شامل 28000 داوطلب بود نشان داد که واکسن ZyCoV-D ، 67درصد در پیشگیری از بیماری‌های جدی ناشی از COVID-19 مؤثر است.
چالش های واکسن ها DNA
فناوری واکسن DNA به سرعت در حال بهبود است. محققان در حال مطالعه واکسن‌های DNA برای مبارزه با HIV و برخی سرطان‌ها هستند. اما از سپتامبر 2021، FDA واکسن DNA را فقط برای استفاده در برخی بیماری‌های حیوانی، مانند ویروس نیل غربی در اسب‌ها و ملانوم در سگ‌ها تأیید کرده‌است.
نتیجه‌گیری
ما به تحقیقات بیشتری در مورد استفاده از واکسن‌های DNA در برابر COVID-19 و سایر بیماری‌های ناشی از ویروس‌ها یا باکتری‌ها نیاز داریم. دانشمندان هنوز پاسخ ایمنی ناشی از واکسن‌های DNA را به درستی درک نمی‌کنند و ما اطلاعات محدودی در مورد ایمنی، عوارض جانبی احتمالی و اثربخشی آن‌ها داریم.
نویسنده: فاطمه گودرزی
ویراستار: فاطمه رحیمی
منابع:
- https://www-pei-de.translate.goog/EN/newsroom/hp-news/2020/200709-who-guideline-dna-vaccines.html?_x_tr_sl=en&_x_tr_tl=fa&_x_tr_hl=fa&_x_tr_pto=sc
- https://www-pei-de.translate.goog/EN/newsroom/hp-news/2020/200709-who-guideline-dna-vaccines.html?_x_tr_sl=en&_x_tr_tl=fa&_x_tr_hl=fa&_x_tr_pto=sc
- https://www-who-int.translate.goog/teams/health-product-policy-and-standards/standards-and-specifications/vaccines-quality/dna?_x_tr_sl=en&_x_tr_tl=fa&_x_tr_hl=fa&_x_tr_pto=sc
یک نظر