آزمایش Antibody سیتوپلاسمی آنتی نوتروفیل (ANCA)

ANCA یا آنتی بادی‌ها پروتئین‌هایی هستند که سیستم ایمنی بدن شما برای مبارزه با مواد خارجی

مانند ویروس‌ها و باکتری‌ها می‌سازد. اما ANCAها به اشتباه به سلول‌های سالم موسوم به نوتروفیل

(نوعی گلبول سفید خون) حمله می‌کنند. این می‌تواند منجر به اختلالی شود

که به واسکولیت خودایمنی معروف است. واسکولیت خود ایمنی باعث التهاب و تورم عروق خونی می‌شود.

رگ های خونی خون را از قلب شما به اندام‌ها، بافت‌ها و سایر سیستم‌ها منتقل می‌کنند

و سپس دوباره به قلب برمی گردند. انواع رگ های خونی شامل شریان‌ها، وریدها و مویرگ‌ها است.

التهاب در رگ های خونی می‌تواند مشکلات جدی برای سلامتی ایجاد کند. بسته به نوع رگ های خونی و سیستم‌های بدن، مشکلات متفاوت است.

انواع ANCA

دو نوع اصلی ANCA وجود دارد. هر کدام پروتئین خاصی را در داخل گلبول‌های سفید هدف قرار می‌دهند:

pANCA

pANCA پروتئینی به نام MPO(میلوپراکسیداز) را هدف قرار می‌دهد

cANCA

cANCA پروتئینی به نام PR3(پروتئیناز 3) را هدف قرار می‌دهد

این آزمایش می‌تواند نشان دهد که آیا شما یک یا هر دو نوع آنتی بادی

دارید یا نه. این می‌تواند به پزشک شما در تشخیص و درمان اختلال شما کمک کند.

نام‌های دیگر: آنتی بادی‌های ANCA  cANCA pANCA، آنتی بادی‌های

نوتروفیل سیتوپلاسمی، سرم، آنتی بادی‌های ضد سیتوپلاسمی

آزمایش ANCA در چه مواری استفاده می‌شود؟

آزمایش آنتی بادی‌های سیتوپلاسمی آنتی نوتروفیل(ANCA) ممکن است برای موارد زیر استفاده شود:

به تشخیص اشکال خاصی از واسکولیت خودایمنی،

از جمله گرانولوماتوز همراه با پلی آنژیت(گرانولوماتوز وگنر)، پلیانژیت میکروسکوپی و گرانولوماتوز ائوزینوفیلیک

با پلیانژیت(سندرم چرگ اشتراوس) کمک کند. گاهی اوقات این آزمایش ممکن است برای نظارت بر درمان و یا تشخیص عود این شرایط نیز مورد استفاده قرار گیرد.

همچنین می‌تواند به تشخیص کولیت اولسروز (UC) و بیماری کرون (CD)، دو نوع شایع بیماری التهابی روده(IBD) کمک کند.

برخی از آزمایشگاه‌ها هر سه آزمایش ANCA، MPOو PR3 را به صورت پانل انجام می‌دهند

و برخی دیگر تنها در صورت مثبت بودن تست اولیه ANCA MPO و PR3 را انجام می‌دهند.

چرا به آزمایش ANCA نیاز دارم؟

در صورت وجود علائم واسکولیت خودایمنی، پزشک شما ممکن است آزمایش آنتی بادی‌های سیتوپلاسمی آنتی نوتروفیل (ANCA) را تجویز کند. این علائم عبارتند از:

• تب
• خستگی
• کاهش وزن
• دردهای عضلانی و یا مفصلی

علائم شما همچنین ممکن است بر یک یا چند اندام خاص در بدن شما تأثیر بگذارد.

اندام‌های شایع آسیب دیده و علائم ایجاد شده شامل موارد زیر است:

چشم‌ها

• سرخی
• تاری دید
• از دست دادن بینایی

گوش‌ها

• وزوز گوش
• از دست دادن شنوایی

سینوس‌ها

• درد سینوس
• آبریزش بینی
• خونریزی بینی

پوست

• جوش‌ها
• زخم، نوعی زخم عمیق که بهبودی آن کند است و/یا مدام برمی گردد

ریه‌ها

• سرفه کردن
• مشکل در تنفس
• درد قفسه سینه

کلیه‌ها

• وجود خون در ادرار
• ادرار کف آلود که ناشی از پروتئین موجود در ادرار است

سیستم عصبی

• بی حسی و سوزن سوزن شدن در قسمت‌های مختلف بدن

نتیجه آزمایش ANCA چه چیزی را نشان می‌دهد؟

نتایج آزمایش ANCA باید با در نظر گرفتن عوامل متعددی با دقت تفسیر شود.

یک پزشک علائم و نشانه‌های شما را علاوه بر نتایج

آزمایش‌های آزمایشگاهی و انواع دیگر آزمایش‌ها، مانند مطالعات تصویربرداری، در نظر می‌گیرد.

واسکولیت

نتایج مثبت آزمایش ANCA ،PR3 و یا MPO به تشخیص واسکولیت خود ایمنی سیستمیک کمک می‌کند

و بین انواع مختلف واسکولیت تمایز قائل می‌شود. با این حال، برای تأیید تشخیص، بیوپسی محل آسیب دیده اغلب مورد نیاز است.

نتایج منفی آزمایش ANCA به این معنی است که بعید است علائم شما به دلیل واسکولیت خود ایمنی باشد.

برای نتیجه مثبت در روش میکروسکوپ ایمونوفلورسانس غیر مستقیم، الگوهای مختلف ANCA ممکن است مشاهده شود:

Perinuclear (pANCA)

بیشتر فلورسانس در نزدیکی هسته رخ می‌دهد.

حدود 90 درصد از نمونه‌های دارای الگوی pANCA دارای آنتی بادی MPO خواهند بود.

سیتوپلاسمی (cANCA)

فلورسانس در سراسر سیتوپلاسم سلول رخ می‌دهد. حدود 85٪ نمونه‌ها با الگوی cANCA دارای آنتی بادی PR3 خواهند بود.

ANCA غیر معمول

رنگ آمیزی فلورسانس مثبت وجود دارد اما شبیه الگوی pANCA یا CANCA نیست.

ANCA منفی

فلورسانس بسیار کم یا بدون فلورسانس.

اگر نتیجه آزمایش ANCA مثبت باشد،

ممکن است یک مرحله اضافی برای تعیین میزان آنتی بادی موجود انجام شود.

به این می‌گویند تیتر. برای تعیین تیتر، یک نمونه سرم به صورت مرحله ای رقیق شده و هر رقت از نظر وجود آنتی بادی آزمایش می‌شود.

بزرگ‌ترین رقیق کننده ای که می‌توان آنتی بادی را تشخیص داد،

تیتر است. به عنوان مثال، اگر یک سرم بعد از 64 برابر رقیق شدن مثبت شود،

تیتر آن 1:64 است. هرچه تیتر بالاتر باشد، آنتی بادی بیشتری در خون وجود دارد.

سطوح ANCA می‌تواند در طول زمان تغییر کند و گاهی اوقات ممکن است

به طور کلی برای نظارت بر فعالیت بیماری و یا پاسخ به درمان مورد استفاده قرار گیرد.

با این حال، در بسیاری از افراد، سطح تیتر ممکن است با میزان فعالیت بیماری ارتباط نداشته باشد.

نتایج مثبت آزمایش آنتی بادی‌های PR3 و cANCA یا pANCA

در بیش از 80٪ از بیماران مبتلا به گرانولوماتوز فعال با پلی آنژیت(گرانولوماتوز وگنر) مشاهده می شود.

نتایج مثبت آزمایش برای آنتی بادی MPO و pANCA با پلیانژیت میکروسکوپی،

گلومرولونفریت، گرانولوماتوز ائوزینوفیلیک همراه با پلی آنژیت(سندرم چرگ اشتراوس) و سندرم Goodpasture مطابقت دارد.

MPO و pANCA همچنین ممکن است در سایر اختلالات خود ایمنی

مانند لوپوس اریتماتوز سیستمیک، آرتریت روماتوئید و سندرم شوگرن وجود داشته باشد.

در طول آزمایش ANCA چه اتفاقی می‌افتد؟

یک متخصص با استفاده از یک سوزن کوچک نمونه خون را از رگ بازوی شما می گیرد.

پس از قرار دادن سوزن، مقدار کمی خون در لوله آزمایش یا ویال جمع آوری می شود.

وقتی سوزن داخل یا بیرون می‌رود ممکن است کمی احساس سوزش کنید. این آزمایش معمولاً کمتر از پنج دقیقه طول می‌کشد.

آیا آزمایش خطری دارد؟

خطر بسیار کمی برای انجام آزمایش خون وجود دارد.

ممکن است در نقطه ای که سوزن در آن قرار داده شده اند

احساس درد یا کبودی کمی داشته باشید، اما اکثر علائم به سرعت از بین می‌روند.

نتیجه گیری

اگر نتایج ANCA شما نشان می‌دهد که شما واسکولیت خود ایمنی دارید،

راه‌هایی برای درمان و مدیریت این بیماری وجود دارد. درمان‌ها ممکن است

شامل دارو و یا درمان‌هایی باشد که به طور موقت ANCA را از خون شما خارج می‌کند. جراحی نیز یکی از راه‌های درمان این بیماری می‌باشد.

نویسنده: نگار تورانی

منابع:

https://labtestsonline.org/tests/antineutrophil-cytoplasmic-antibodies-anca-mpo-pr3

https://medlineplus.gov/lab-tests/antineutrophil-cytoplasmic-antibodies-anca-test/

https://www.mayocliniclabs.com/test-catalog/Clinical+and+Interpretive/9441