فهرست مطالب
ساکارومایسس سرویزیه (Saccharomyces cerevisiae) مخمری است که در صنعت از آن برای تولید نان و برخی داروها استفاده می‌شود. میزان آنتی‌بادی ضد ساکارومایسس سرویزیه (ASCA) با بیماری التهاب روده ارتباط دارد.
(Anti-Saccharomyces cerevisiae Antibody) یا (ASCA) پروتئین‌های ایمنی هستند که اغلب در افرادی که به بیماری التهابی روده (IBD) مبتلا هستند، وجود دارد. IBD گروهی از اختلالات مزمن است که به‌دلیل یک روند خودایمنی ایجاد می‌شود. این اختلال با بافت‌های متورم و آسیب‌دیده در پوشش مجرای روده، مشخص می‌شود. علائم و شدت IBD در افراد مختلف متفاوت است و ممکن است با گذشت زمان نوسان داشته باشد. بسیاری از مبتلایان دچار عود بیماری و به دنبال آن دوره‌های کاهش علائم شده یا حتی بهبود می‌یابند.
انواع IBD :
دو نوع شایع IBD، بیماری کرون (Crohn disease) و کولیت اولسراتیو (ulcerative colitis) است. بیماری کرون می‌تواند بر روی هر قسمت از مجرای روده، از دهان تا مقعد، تأثیر بگذارد؛ اما در درجه اول در روده‌ی کوچک و یا در روده‌ی بزرگ دیده می‌شود، در حالی‌که کولیت اولسراتیو در روده بزرگ رخ می‌دهد.
تشخیص بیماری کرون و کولیت اولسراتیو به‌طور معمول براساس آزمایش آندوسکوپی و بررسی نمونه‌های برداشت شده (بیوپسی) از روده انجام می‌شود. از آنجا که هر دو این بیماری‌ها را می‌توان در روده بزرگ یافت، حتی با استفاده از بیوپسی نیز گاهی اوقات تشخیص این دو مشکل است. هنگامی که این اتفاق می‌افتد، آزمایش ASCA ممکن است مثبت باشد، زیرا ASCA بیشتر در افراد مبتلا به بیماری کرون دیده می‌شود تا در بیماران مبتلا به کولیت اولسراتیو.
آنتی‌بادی‌های ساکارومایسس سرویزیه:
دو گروه از آنتی‌بادی‌های ساکارومایسس سرویزیه تولید شده توسط بدن وجود دارد: ASCA IgG و ASCA IgA. آزمایش ASCA اغلب شامل هر دو کلاس است. ASCA IgG ممکن است شدت بیماری و نیاز به جراحی را به‌عنوان یک گزینه درمانی پیش‌بینی کند.
چه زمانی آزمایش انجام می‌شود؟
آزمایش ASCA برای کمک به تشخیص بین بیماری کرون (CD) و کولیت اولسراتیو (UC)، همچنین به‌عنوان آزمایش تکمیلی برای سایر آزمایش‌های مرتبط با IBD، استفاده می‌شود.
علائم و نشانه‌های IBD ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- درد و گرفتگی شکم
- اسهال
- خون‌ریزی از رکتوم
- تب
- خستگی
- علائم مربوط به مفصل، پوست، استخوان و اعضای بدن
- تأخیر در رشد کودکان
چگونگی انجام آزمایش
- ناحیه‌ای از دست که از رگ‌های آن قرار است خون گرفته شود، باید با الکل تمیز و ضدعفونی شود.
- یک باند لاستیکی را به بالای ناحیه خون‌گیری می‌بندند تا به بهتر دیده‌شدن رگ‌های دست کمک کند.
- یک سوزن متصل به یک لوله را به آرامی درون رگ قرار داده و خون‌گیری انجام می‌شود.
- پس از دریافت میزان خون مورد نیاز برای آزمایش، سوزن را از روی پوست برداشته و باند لاستیکی را از روی بازوی باز می‌کنند.
- محل خون‌گیری را با یک باند یا پنبه تمیز کرده و پانسمان می‌کنند.
نمونه خون 2 ساعت پس از نمونه‌گیری سانتریفیوژ می‌گردد. همچنین نمونه بالافاصله بعد از جداسازی در یخچال (8-2 درجه سانتیگراد) قرار می‌گیرد.
نتیجه آزمایش:
همراه آزمایش ASCA به‌طور معمول آزمایش p-ANCA نیز درخواست می‌شود. اگر آزمایش ASCA مثبت ولی آزمایش p-ANCA منفی شود، نشان از بیماری کرون دارد. اگر آزمایش ASCA منفی ولی آزمایش p-ANCA مثبت شود نشان‌دهنده‌ی بیماری کولیت اولسراتیو است. یک نتیجه منفی برای هر دو آزمایش ASCA و p-ANCA لزوما IBD را رد نمی‌کند. ممکن است فردی که دارای نتایج آزمایش منفی است، دارای بیماری کرون، کولیت اولسراتیو، یا بیماری التهابی روده از نوع دیگری باشد. وجود آنتی‌بادی‌های متعدد (ASCA ، anti-CBir1 ، anti-Omp C) ممکن است احتمال یک بیماری تهاجمی‌تر را نشان دهد، اما نتایج منفی، بیماری تهاجمی را رد نمی‌کنند.
عوامل مداخله‌گر در نتایج آزمایش:
ممکن است واکنش تداخلی (Cross Reaction) در بعضی از کیت‌ها با آنتی‌بادی بر علیه کاندیدا آلبیکانس وجود داشته باشد. نمونه همولیز شدید و یا لیپمیک شدید نیز در نتایج آزمون تداخل ایجاد می‌کند.
نتیجه‌گیری:
در پنل سرولوژی IBD ، نمونه سرم در تشخیص بیماری کرون و کولیت اولسراتیو مفید است اما نمی‌توان به‌عنوان نمونه انحصاری در افتراق دو بیماری به آن اتکا کرد. در سرم برخی از بیماران کرون، آنتی‌بادی اختصاصی نوتروفیل (NSA) قابل شناسایی است و همچنین در برخی از بیماران کولیت اولسراتیو، سطوح افزایش‌یافته آنتی‌بادی‌های IgG و IgA ساکارومیسس سرویزیه (ASCA) مشاهده می‌شود. اندازه گیری ASCA و NSA برای تعیین شدت بیماری در بیماران مبتلا به بیماری التهابی روده و یا به‌منظور تعیین پاسخ به درمان خاص بیماری از جمله جراحی روده بیمار، مفید نیست.
زهرا سروآزاد
منابع:
یک نظر