Total iron-binding capacity (TIBC)

آهن عنصری شیمیایی است که جهت تولید گلبول‌های قرمز، بعضی پروتئین‌ها و آنزیم‌ها در بدن ضروری است. همچنین، آهن بخش مهمی از هموگلوبین موجود در گلبول‌های قرمز را تشکیل می‌دهد. پزشک برای اینکه تشخیص دهد کم‌ خونی ناشی از نقص آهن است یا بیماری‌های مزمن، آزمایش‌هایی مثل TIBC درخواست می‌کند.

غلظت آهن سرم بیانگر Fe³⁺ متصل به ترانسفرین است. به‌طور طبیعی تنها حدود یک سوم محل­های اتصال آهن توسط Fe³⁺ اشغال می‌‌شوند. در نتیجه ترانسفرین سرم، ظرفیت ذخیره‌ای قابل‌توجهی برای اتصال آهن دارد. حداکثر میزان آهنی که می‌تواند به ترانسفرین اتصال یابد، ظرفیت کلی اتصال به آهن (TIBC) نامیده می‌‌شود. اشباع ترانسفرین هم، نسبت آهن پلاسما به TIBC می‌باشد. آهن سرم در کم‌‌خونی‌‌های سیدروبلاستیک، هپاتیت، نکروز حاد کبد، هموسیدروز، کم‌خونی‌های همولیتیک (به‌خصوص تالاسمی)، هموکروماتوز و درمان نامناسب با آهن افزایش پیدا می‌کند.

آزمایش TIBC:

ظرفیت اتصال کل آهن (TIBC)، یک آزمایش خون برای بررسی مقدار آهن در خون است. آهن از طریق خون متصل به پروتئینی به نام ترانسفرین حرکت می‌کند. این آزمایش به پزشک کمک می‌کند تا بداند آن پروتئین چقدر می‌تواند آهن را در خون حمل کند.

چگونگی انجام آزمایش:

پزشک به‌طور معمول در ابتدا یک تورنیکت اطراف بازو قرار می‌دهد.

ورید را پیدا کرده و محل را با پد الکلی ضدعفونی می‌کند.

سوزن را در ورید قرار می‌دهد.

خون در سرنگ جمع‌آوری می‌شود.

خطرات احتمالی آزمایش:

هنگامی که سوزن برای خون‌گیری وارد می‌شود، برخی افراد درد متوسطی را احساس می‌کنند. دیگران فقط احساس سوزش یا سوزش می‌کنند. پس از آن، ممکن است مقداری ضربان یا کبودی خفیف وجود داشته باشد که این موارد زود از بین می‌رود. سایر خطرات مرتبط با خون‌گیری اندک است، اما ممکن است شامل موارد زیر باشد:

خون‌ریزی بیش‌از حد

غش یا احساس سبکی سر

سوراخ‌های متعدد برای تعیین محل رگ‌ها

هماتوم (جمع شدن خون در زیر پوست)

عفونت

چگونه برای آزمون آماده شویم:

12 ساعت قبل از انجام آزمایش فرد نباید چیزی بخورد یا بنوشد.

نتایج عادی آزمایش:

محدوده مقدار نرمال عبارت است از:

آهن: 60 تا 170 میکروگرم در دسی‌لیتر (mcg/dL) یا 74/10 تا 43/30 میکرومول در لیتر (micromol/L)

TIBC: 240 تا 450 میکروگرم در دسی‌لیتر (mcg/dL) یا 96/42 تا55/80 میکرومول در لیتر (micromol/L)

اشباع ترانسفرین: 20 تا 50 درصد

دلایل افزایش مقدار اندازه‌گیری:

بارداری (اواخر)، پلی سایتمی ورا، آنمی فقر آهن و درمان با استروژن می‌توانند سبب افزایش سطوح TIBC شوند.

دلایل کاهش مقدار اندازه‌گیری:

بیماری‌های کبدی، مانند سیروز، سوء تغذیه، بیماری‌های التهابی، هایپوپروتئینمی (سطح پروتئین کمتر از حد طبیعی در خون)، کم خونی ناشی از تخریب سریع گلبول های قرمز (کم‌خونی همولیتیک)، کاهش گلبول‌های قرمز از روده‌ها که ویتامین B₁₂ را به‌خوبی جذب نمی‌کنند (کم خونی خطرناک) و کم خونی داسی شکل می‌توانند سبب کاهش مقادیر TIBC شوند.

داروها و عوامل مداخله‌گر

برخی داروها ممکن است بر نتیجه این آزمایش تأثیر بگذارند. مانند:

هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک (ACTH)

قرص های ضد بارداری

کلرامفنیکل

فلوراید

نتیجه‌گیری:

اعداد نشان داده شده، مقدار اندازه‌گیری‌های رایج برای نتایج این آزمایش‌ها هستند. بازه‌ی مقادیر متوسط ​​بین آزمایشگاه‌های مختلف ممکن است به‌طور نامحسوس متفاوت باشد. برخی از آزمایشگاه‌ها از اندازه‌گیری‌های مختلفی استفاده می‌کنند یا نمونه‌های مختلفی را آزمایش می‌کنند.  در نتیجه بهتر است در رابطه با نتایج آزمایش با پزشک خود مشورت کنید.

منابع:

ucsfhealth

medlineplus

همچنین بخوانید: ارزیابی پروتئین‌های انتقال‌دهنده هورمون‌های تیروئید (Thyroglobulin)