تکنیک های آزمایشگاهی

تست CPK

بررسی تست ایزوآنزیم CPK

تست ایزوآنزیم CPK

آزمایش ایزوآنزیم های CPK چیست؟

آنزیم ها پروتئین های پیچیده ای هستند که تغییرات شیمیایی را در هر قسمت از بدن تسهیل می کنند. بدن شما برای عملکرد صحیح به آنزیم ها نیاز دارد. آنزیمی به نام کراتین فسفوکیناز (CPK) برای عملکرد صحیح عضلات مهم است؛ آزمایش ایزوآنزیم های CPK راهی برای اندازه گیری سطح این آنزیم در جریان خون شما است.

CPK را می توان به سه قسمت جداگانه تقسیم کرد:

CPK-1 موجود در مغز و ریه ها
CPK-2 موجود در عضله قلب
CPK-3 موجود در عضله اسکلتی

هنگامی که این ارگان های بدن شما به دلیل آسیب دیدگی یا بیماری آسیب می بینند، آنزیم های CPK می-توانند در جریان خون شما آزاد شوند. آزمایش ایزوآنزیم های CPK سطح این آنزیم ها را در خون شما بررسی می کند. این روند می تواند به پزشک کمک کند مناطقی از بدن شما را که آسیب دیده است شناسایی کند.

برای آزمایش CPK چه چیزی لازم است؟

آزمایش ایزوآنزیم های CPK یک آزمایش خون ساده است که شامل حداقل آماده سازی و هشدار است. نمونه خون برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه ارسال می شود و پزشک نتایج را برای شما توضیح می دهد.

آزمایش های مشابه CPK

از آزمون ایزوآنزیم های CPK ممکن است در بعضی موارد هنوز استفاده شود، اما در طول دهه گذشته،. این آزمایش اکثرا منسوخ شده است. در عوض، آزمایش تروپونین برای ارزیابی آسیب به عضله قلب انجام می شود. آزمایش تروپونین میزان پروتئین هایی به نام تروپونین T و تروپونین I را در خون اندازه گیری می کند. این پروتئین ها وقتی آسیب می بینند که عضله قلب شما به دلیل حمله قلبی یا بیماری جدی دیگر قلبی آسیب ببیند. روش آزمایش تروپونین مشابه آزمایش ایزوآنزیم های CPK است.

چرا آزمایش ایزوآنزیم های CPK انجام می شود؟

هنگامی که دچار ضعف عضلانی، دردهای عضلانی و یا ادرار تیره هستید و متخصص شما به آسیب عضلانی مشکوک است و یا گاهی اوقات برای کنترل یا کاهش قدرت آسیب عضلانی این تست انجام می شود.دهمچنین در صورت بروز علائم حمله قلبی، معمولاً تست CPK در اورژانس انجام می شود. پزشک شما ممکن است آزمایش خون CPK را برای شما انجام دهد؛ به دلیل:

  • به آنها کمک کند تا حمله قلبی را تشخیص دهند.
  • علت درد قفسه سینه شما را پیدا کنند.
  • میزان بافت قلب یا عضله آسیب دیده را تعیین کنند.

این تست همچنین می تواند تعیین کند که آیا شما ژن روشن دیستروفی عضلانی را دارا هستید یا خیر. دیستروفی عضلانی گروهی از بیماری ها است که به مرور زمان باعث از دست دادن و ضعف عضلات می شود.همچنین آزمایش ایزوآنزیم¬های CPK می¬تواند بیماری ها یا مشکلات مختلف عضلانی را تشخیص دهد؛ از جمله:

  1. درماتومیوزیت، که یک بیماری التهابی است که بر روی پوست و عضلات تأثیر می گذارد.
  2. پلی میوزیت، که یک بیماری التهابی است و باعث ضعف عضلات می شود.
  3. هایفوتراپی بدخیم، که یک بیماری ارثی است و باعث انقباضات عضلانی می شود.
  4. سایر شرایطی که ممکن است باعث از بین رفتن عضلات شود، مانند ورزش بیش از حد، داروهای خاص یا تشنج طولانی مدت.

چگونه می توانید برای تست CPK آماده شوید؟

تست ایزوآنزیم های CPK مشابه آزمایش های خون دیگر است و به هیچ گونه ناشتا بودن یا آمادگی خاصی احتیاج ندارد. قبل از اینکه آزمایش خون خود را انجام دهید، مهم است که چه دارویی از قبل مصرف می-کنید. برخی از داروها و مواد شیمیایی می¬توانند باعث افزایش CPK شوند؛ از جمله:

  • داروهایی که کلسترول را کاهش می دهند.
  • استروئیدها
  • داروهای بیهوشی
  • آمفوتریسینB که یک داروی ضد قارچ است.
  • الکل
  • کوکائین

سایر عواملی که ممکن است باعث افزایش نتیجه آزمایش شوند؛ از جمله:

  • ورزش شدید
  • جراحی اخیر
  • تزریقات عضلانی، مانند واکسن ها
  • کاتتریزاسیون قلبی، یعنی زمانی که کاتتر به داخل رگ بازو، کشاله ران یا گردن شما وارد می شود و به قلب شما متصل می شود.

اگر اخیراً یکی از این موارد را تجربه کرده¬اید، حتماً به پزشک خود بگویید.

در طی آزمون CPK چه انتظاری می توانید داشته باشید؟

آزمایش خون باید فقط چند دقیقه طول بکشد. یک فرد نمونه گیر از یک ضد عفونی کننده موضعی برای تمیز کردن ناحیه کوچکی از بازو، معمولاً در داخل آرنج یا پشت دست استفاده می¬کند. آنها یک نوار الاستیک (گارو) را به دور بازوی شما می بندند تا فشار ایجاد کند و رگ شما را راحت تر کند.

هنگامی که رگ شما را پیدا کردند، یک سوزن استریل وارد آن می کنند و خون شما را در یک ویال کوچک می کشند. با وارد شدن سوزن ممکن است احساس خراشیدگی جزئی داشته باشید، اما این آزمایش دردناک نیست. بعد از پر شدن ویال، سوزن و باند الاستیک برداشته می شود. سپس یک باند بر روی محل سوراخ قرار داده می شود. ویال برچسب گذاری شده و به آزمایشگاه ارسال می شود. نتایج آزمایش برای متخصص شما ارسال می شود، ایشان نتایج را برای شما توضیح می دهد.

در بعضی موارد، پزشک ممکن است بخواهد آزمایش را در چندین روز تکرار کند تا ببیند آیا سطح آنزیم شما تغییر می کند یا خیر. یافتن سطوح مختلف می تواند به تشخیص کمک کند.

cpk test

اثرات جانبی

بازوی شما ممکن است در جایی که سوزن وارد شده احساس درد کند. ممکن است در نزدیکی محل سوراخ کبودی خفیف و موقت داشته باشید. اگر فرد نمونه گیر در دسترسی به ورید مشکل داشته باشد و چندین سوراخ ایجاد شده باشد، احتمالا احساس ناراحتی و درد بیشتری خواهید داشت. اکثر افراد هیچگونه عارضه جانبی جدی یا پایداری ندارند.

عوارض نادر آزمایش خون عبارتند از:

  • خونریزی بیش از حد
  • سبکی سر
  • غش کردن
  • عفونت، که در هر زمانی که پوست شما سوراخ شود خطرناک است.

(در صورت مشاهده هر یک از این علائم بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید.)

نتایج عادی

مقادیر طبیعی CPK کل: 10 تا 120 میکروگرم در لیتر(میکروگرم در لیتر)

بازه ی مقادیر متوسط بین آزمایشگاه های مختلف ممکن است به طور نامحسوس متفاوت باشد. بعضی از آزمایشگاه ها از اندازه گیری های مختلف استفاده می کنند یا نمونه های مختلف را آزمایش می کنند. با متخصص نمونه گیر خود در مورد معنی نتایج آزمون خاص خود صحبت کنید.

نتایج غیر عادی

سطح CPK بالا ممکن است در افراد با این ویژگی ها دیده شود:
• آسیب مغزی یا سکته مغزی
• تشنج
• هذیان ترمنز
• درماتومیوزیت یا پلی میوزیت
• شوک الکتریکی
• حمله قلبی
• التهاب عضله قلب (میوکاردیت)
• مرگ بافت ریه (انفارکتوس ریوی)
• دیستروفی عضلانی
• میوپاتی
• رابدومیولیز

سایر شرایطی که ممکن است نتایج مثبت آزمایش را بدهد عبارتند از:
• کم کاری تیروئید
• پرکاری تیروئید
• پریکاردیت به دنبال حمله قلبی

در ادامه به طور گروه بندی شده و تخصصی به نتایج میپردازیم:

تجزیه و تحلیل نتایج

سطح CK در افرادی که توده عضلانی بیشتری دارند، از CK نرمال بالاتر است. به همین دلیل، مردان معمولا مقادیر بالاتری نسبت به زنان دارند. هر نوع آسیب عضلانی، از جمله عکس برداری یا تزریق، می تواند به طور موقت CK را افزایش دهد. سطح CK پایین ممکن است در اوایل بارداری دیده شود.

CPK-1

CPK-1 عمدتا در مغز و ریه های شما یافت می شود. افزایش سطح CPK-1 می تواند نشان از وجود موارد زیر باشد:

  • آسیب مغزی ناشی از سکته مغزی یا خونریزی در مغز
  • تشنج
  • سرطان مغز
  • انفارکتوس ریوی یا مرگ بافت ریه

CPK-2

CPK-2 بیشتر در قلب شما یافت می شود. افزایش سطح CPK-2 می¬تواند نتیجه موارد زیر باشد:

  • صدمه به قلب شما در اثر تصادف
  • التهاب عضله قلب شما، که معمولاً از ویروس است.
  • آسیب الکتریکی
  • حمله قلبی

افزایش سطح CPK-2 در خون همچنین می تواند پس از جراحی قلب باز و دفیبریلاسیون قلب رخ دهد، این یک روش پزشکی است که به قلب شما شوک می دهد. بعد از حمله قلبی، سطح CPK-2 در خون شما افزایش می یابد، اما معمولاً طی 48 ساعت دوباره کاهش می یابد.

CPK-3

CPK-3 در عضله اسکلتی شما یافت می شود. هنگامی که سطح CPK-3 افزایش یابد ممکن است عضلات شما:

  • در اثر آسیب له شده، که در صورت فشرده شدن یک قسمت از بدن بین دو جسم سنگین ایجاد می شود، آسیب دیده اند.
  • برای مدت طولانی بی حرکت بوده اند.
  • در اثر استفاده غیرقانونی از مواد مخدر آسیب دیده اند.
  • ملتهب هستند.

عوامل دیگری که باعث افزایش سطح CPK-3 می شوند عبارتند از:

  • دیستروفی عضلانی
  • تشنج
  • ضربه عضلانی، که می تواند از شرکت در ورزش های دارای تماس، سوختگی یا جراحی ناشی شود.

CPK test 1

الکترومیوگرافی که روشی است که عملکرد عصب و عضله را آزمایش می کند. مهم است که به یاد داشته باشید که بسته به آسیب ها و شرایط خاص، نتایج از فردی به فرد دیگر متفاوت خواهد بود. متخصص معنی نتایج شما را توضیح می دهد و گزینه های درمانی شما را توصیف می کند.

نویسنده: مهسا محمدهاشمی

منابع:

  1. https://www.healthline.com/health/cpk-isoenzymes-test#purpose
  2. https://www.mountsinai.org/health-library/tests/creatine-phosphokinase-test
  3. https://labtestsonline.org/tests/creatine-kinase-ck

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا