فهرست مطالب
ایمونولوژی با شاخه‌های گسترده، در بیشتر زمینه‌های بالینی دخالت داشته و یافته‌های آن به تشخیص، پیشگیری و درمان بسیاری از بیماری‌ها کمک می‌کند. این علم به بررسی انواع واکنش‌های ایمنی در بدن جانداران در برابر آنتی‌ژن‌های بیگانه و روند ایجاد مصونیت در برابر عوامل بیماریزا می‌پردازد.
اهداف ایجاد رشته ایمونولوژی
هدف از ایجاد این رشته تربیت افراد متعهد و کارآمد می‌باشد که توانایی‌های زیر را در حد استانداردهای روز داشته باشند:
1- کارشناسان و افراد زیر مجموعه کاری خود را آموزش دهند.
2- آزمایش‌های مرتبط با ایمونولوژی را طراحی، راه‌اندازی و بهینه‌سازی کنند.
3- در طراحی، اجرا و ارزشیابی پژوهش‌های بنیادی یا کاربردی ایمونولوژیک مشارکت کنند.
4- مهارت‌های کافی در انجام تکنیک‌های آزمایشگاهی در زمینه ایمونولوژی را کسب نمایند.
5- آزمایش‌های تشخیص طبی و تخصصی ایمونولوژی را انجام داده و با کنترل کیفی آنها آشنا باشند.
6- اطلاعات مرتبط با رشته تخصصی خود را یافته، خلاصه و جمع‌بندی کرده و آنها را در کار به کار گیرند.
7- به طراحی روش‌های نوین در تولید مواد ایمونولوژیک (آنتی بادی و….) و نیز مدیریت و راه‌اندازی خط تولید این گونه مواد در مراکز تولیدی کمک کنند.
تحصیل در رشته ایمونولوژی
در حال حاضر در کشور ما این رشته در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری در دانشگاه‌های تحت نظر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ارائه می‌گردد.
لیست رشته‌های مجاز برای شرکت در کنکورکارشناسی ارشد رشته ایمونولوژی سال 1402
|
ایمونولوژی |
کارشناسی ایمنی‌شناسی، انگل‌شناسی پزشکی، باکتری‌شناسی، بیوشیمی، بیوتکنولوژی، زیست‌شناسی (با گرایش جانوری، سلولی مولکولی، میکروبیولوژی، عمومی و یا ژنتیک)، میکروبیولوژی، علوم آزمایشگاهی، فیزیولوژی، ویروس‌شناسی |
دروس امتحانی و ضرایب مربوطه برای کنکور کارشناسی ارشد رشته ایمونولوژی سال 1402
| ایمنی‌شناسی | بیوشیمی | زیست‌شناسی سلولی مولکولی | خون‌شناسی و بانک خون | میکروب‌شناسی | زبان عمومی |
| 4 | 1 | 2 | 0 | 1 | 3 |
| درس | منابع |
| ایمنی‌شناسی | 1- دكتر محمد وجگاني، ايمنولوژي؛ آخرين ويرايش 2- دكتر پرويز پاكزاد، اصول و تفسير آزمايش‌هاي سرولوژي باليني
3- Abul K . Abass et al, Cellular & Molecular Immunology (و یا ترجمه فارسی آن) |
| بیوشیمی | 1- HARPER’s Illustrated Biochemistry; 31st edition- 2018
2- Lippincott Illustrated Reviews: Biochemistry; 8th edition- 2022 3- Textbook of Biochemistry with clinical correlation; Thomas M. Devlin 7th Edition- 2017 4- Lehninger Principles of Biochemistry; 8th edition- 2021 *استفاده از كتب فارسي تأليفي كه سرفصل آنها متناسب با رفرنس‌های فوق باشد بلامانع است. |
| زیست‌شناسی سلولی مولکولی | 1- H. Lodish & et al. Molecular cell biology. Last Edition |
| خون‌شناسی و بانک خون | 1- Davidson & Henry, Clinical Diagnosis
2- Daci practical haematology 3- Hematology Essential Hafbrand 4- Technical Manual aaBB |
| میکروب‌شناسی | 1- Jawetz & et al. Microbiology. 2021 (و ترجمه عباس بهادر. انتشارات حیدری)
2- Finegulld (Baily & scoit). Diagnostic Microbiology. Fourteenth Edition 2021. (ELSEVIER Practicia Tille) 3- Murray. Microbiology. 2021 (و ترجمه عباس بهادر. انتشارات حیدری) 4- .ميكروب‌شناسي و عفونت‌هاي ميكروبي تاپلي و ويلسون. ٢٠١٤ |
رتبه مورد نیاز برای قبولی در رشته ایمونولوژی سال 1400
| رتبه در سهمیه | ایمنی‌شناسی | بیوشیمی | زیست‌شناسی سلولی مولکولی | میکروب‌شناسی | زبان عمومی |
| 29 | 86.67 | 60 | 73.33 | 13.33 | 76.67 |
| 42 | 75.56 | 51.67 | 70 | 15 | 86.67 |
| 84 | 72.22 | 71.67 | 78.33 | 13.33 | 60.83 |
| 589 | 27.78 | 3.33 | 33.33 | 13.33 | 50.83 |
| 767 | 27.78 | 13.33 | 11.67 | 0 | 35 |
| 893 | 3.33 | 0 | 15 | 13.33 | 70 |
| 1109 | 14.44 | 0 | 21.67 | 0 | 20.83 |
| 1652 | 8.89 | 0 | 13.33 | 3.33- | 0.83 |
| 2254 | 7.78- | 13.33 | 5- | 11.67 | 3.33 |
دانشگاه‌های پذیرنده دانشجو و ظرفيت پذیرش آنها در رشته ایمونولوژی سال 1401
| دانشگاه | عادی (رایگان) | شهریه پرداز |
| اراک | 3 | 0 |
| اصفهان | 3 | 0 |
| اهواز | 3 | 0 |
| ایران | 3 | 0 |
| بابل | 3 | 0 |
| بیرجند | 3 | 0 |
| تبریز | 3 | 0 |
| تهران | 3 | 0 |
| رفسنجان | 3 | 0 |
| سمنان | 3 | 0 |
| شاهد | 3 | 0 |
| شهرکرد | 3 | 0 |
| شهید بهشتی | 3 | 0 |
| شیراز | 3 | 0 |
| کردستان | 3 | 0 |
| کرمان | 3 | 0 |
| کرمانشاه | 3 | 0 |
| مازندران | 3 | 0 |
| مشهد | 3 | 0 |
| همدان | 3 | 0 |
| یزد | 3 | 0 |
دروس مقطع ارشد رشته ایمونولوژی
تعداد کل واحدهای درسی
| نوع واحد | تعداد واحد |
| واحدهای اختصاصی اجباری | 20 |
| واحدهای اختصاصی اختیاری | 2 |
| واحدهای پایان نامه | 7 |
| جمع | 29 |
دانشجو موظف است با تشخیص گروه آموزشی و تایید شورای تحصیلات تکمیلی دانشگاه تمامی یا تعدادی از دروس کمبود یا جبرانی را بگذراند. در ضمن شرکت در کارگاه‌های آموزشی منتخب براساس ضوابط درج شده در جدول مربوطه الزامی است.
دروس کمبود یا جبرانی
| نام درس | تعداد واحد |
| سیستم‌های اطلاع‌رسانی پزشکی | 2 |
| آمار زیستی | 2 |
| مبانی آسیب‌شناسی پزشکی | 2 |
| زبان تخصصی | 2 |
| مقدمات روش‌های آزمایشگاهی در ایمونولوژی | 2 |
| بیولوژی سلولی | 1 |
| جمع | 11 |
دروس اختصاصی اجباری
| نام درس | تعداد واحد |
| مبانی ایمونولوژی پزشکی | 3 |
| ایمونولوژی بیماری‌های عفونی | 2 |
| ایمونوپاتولوژی | 2 |
| روش‌های آزمایشگاهی ایمونولوژی و ایمونوشیمی | 4 |
| حیوانات آزمایشگاهی | 1 |
| بیولوژی مولکولی و بیوانفورماتیک | 2 |
| ایمونوهماتولوژی و بانک خون | 2 |
| واکسیناسیون و ایمونوتراپی | 1 |
| روش تحقیق | 1 |
| سمینار | 1 |
| کارآموزی در آزمایشگاه‌های تشخیص طبی | 1 |
| پایان نامه | 7 |
| جمع | 27 |
دروس اختصاصی اختیاری
| نام درس | تعداد واحد |
| ایمونوفارماکولوژی | 1 |
| بیولوژی سیستمی | 1 |
| ایمونولوژی مقایسه‌ای | 1 |
| کارآموزی در صنایع مرتبط با ایمونولوژی | 1 |
| جمع | 4 |
دانشجو باید حداقل 2 واحد از دروس اختصاصی اختیاری را با موافقت استاد راهنما و تایید گروه آموزشی بگذراند.
کارگاه‌های آموزشی
| نام کارگاه | اجباری | اختیاری |
| اصول نگارش علمی پیشرفته و داوری محصولات علمی | + | |
| ایمنی زیستی | + | |
| آشنایی با اصول اخلاق در پژوهش و احتناب از سرقت علمی و ادبی | + | |
| آشنایی با نرم افزارهای بیولوژی مولکولی | + | |
| کارآفرینی | + | |
| کنترل کیفی روش‌های تشخیصی ایمونولوژیک | | + |
| کنترل و پیشگیری از عفونت | + | |
| آشنایی با پردازش تصویر و نرم افزارهای مربوط | + | |
| آشنایی با انتقال و تبادل دانش (KTE) | + | |
| تعامل علمی موثر در محیط‌های آکادمیک | + | |
| آشنایی با موکس و موکس ملی آرمان (سامانه آموزش رایانه‌ای ملی انبوه و نوین) | + | |
| آشنایی با نرم افزارهای طراحی تصاویر علمی و زیستی | + |
دانشجو ملزم به شرکت در همه کارگاه‌های آموزشی اجباری و حداقل 2 مورد از کارگاه‌های آموزشی اختیاری طبق صلاحدید گروه آموزشی است.
بازار کار رشته ایمونولوژی
به‌طور کلی فارغ‌التحصیلان این رشته بیشتر جذب آزمایشگاه‌های تشخیصی می‌شوند و در مقاطع بالاتر امکان تاسیس آزمایشگاه‌های ایمنولوژی نیز وجود دارد. بازار کار فارغ‌التحصیلان کارشناسی ارشد ایمونولوژی به چهار زمینه کلی تقسیم می‌شود:
الف) زمینه پژوهشی: 1- پژوهش در زمینه واکنش‌های نوترکیب، 2- پژوهش و توسعه در زمینه داروهای نو ترکیب، 3- پژوهش و توسعه در زمینه فراورده‌های کاربردی تشخیصی در جهت اکتشاف داروهای جدید
ب) زمینه آموزشی: 1- طراحی و تدوین برنامه‌های آموزشی در زمینه‌های مرتبط با ایمونولوژی، 2- آموزش در زمینه‌های مرتبط با ایمونولوژی، 3- طراحی آموزش مطلوب‌ترین روش‌های بهینه جهت آموزش به دانشجویان و انجام نوآوری و خلاقیت‌های لازم در این رابطه
ج) زمینه خدماتی: 1- کار در آزمایشگاه‌های تشخیص سرطان، 2- ارائه خدمات تخصصی در مراکز آسم و آلرژی، 3- ارائه مشاوره به محققان مراکز مرتبط
د) زمینه تولیدی: 1- تولید واکسن، سرم یا داروهای جدید
ادامه تحصیل در رشته ایمونولوژی
فارغ‌التحصیلان این رشته گزینه‌های انتخابی بسیار متنوعی برای ادامه تحصیل در مقطع دکتری در دو وزارتخانه علوم و بهداشت دارند.
وزارت علوم: دکترای زیست‌شناسی (کلیه گرایش‌ها)
وزارت بهداشت: دکترای ایمنی‌شناسی پزشکی، بیوتکنولوژی پزشکی، نانوفناوری پزشکی، ژنتیک پزشکی، پزشکی مولکولی، ویروس‌شناسی پزشکی، زیست پزشکی سامانه‌ای، انگل‌شناسی پزشکی، مهندسی بافت، هماتولوژی، توکسین‌های میکروبی، علوم سلولی کاربردی، بیولوژی تولید مثل، اپیدمیولوژی، سلامت در بلایا و فوریت‌ها، انفورماتیک پزشکی، سلامت و رفاه اجتماعی، مددکاری اجتماعی و گفتار درمانی
نویسنده: نگار اصغری
