تشخیص صحیح گروه خونی بیمار،چگونه میتواند از مرگ آن جلوگیری کند؟

تشخیص صحیح گروه خونی بیمار چگونه میتواند از مرگ آن جلوگیری کند؟ شاید در نگاه اول به این فکر کنید که: گروه خونی بیمار چه ربطی به مرگ آن شخص دارد؟! شاید شنیده باشید که  تشخیص ناصحیح گروه خونی بیمار و تزریق خون به فرد مذکور باعث مرگ فرد شده است. در اصل دانستن گروه خونی یکی از آزمایشات پایه ، قبل از پرداختن به انواع درمان های بالینی است و دانستن مطالب این مقاله برای تک تک ما ضروری است.

مطالبی که با حواندن این مقاله دستگیرمان میشود:

× ضرورت دانستن گروه خونی ABO و RH خود

× انواع گروه های خونی

× روش‌های معمول برای تست گروه خونی

× چگونه می‌توانیم گروه خونی خود را در خانه بدست آوریم؟

× آیا می‌توان گروه خونی را بدون گرفتن خون تعیین کرد؟

× ۵ روشی که با به کار گیری شان میتوانیم از گروه خونی خود مطلع شویم 

تست ABO(تشخیص گروه خونی)

مقدمه:

در سطح گلبول‌های قرمز خون(RBC) پروتئین‌های مختلفی وجود دارد و این پروئین‌ها از نظر سیستم ایمنی ما آنتی‌ژن محسوب می‌شوند.

در حالت نرمال، سیستم ایمنی، علیه آنتی‌ژن‌های سطح گلبول‌های قرمز خودمان، آنتی‌بادی تولید نمی‌کند.

ولی اگر خون فرد دیگری(که دارای آنتی‌ژن‌های متفاوتی در سطح گلبول‌هایش هست) را دریافت کنیم، بدن ما علیه این آنتی‌ژن‌ها واکنش نشان می‌دهد.

یعنی سیستم ایمنی، گلبول‌های قرمز وارد شده را به عنوان یک عامل بیگانه تلقی می‌کند ونسبت به آن ها واکنش نشان می دهد.

ممکن است آن قدر این واکنش شدید باشد که موجب شوک و حتی مرگ شود.

اما اگر آنتی‌ژن‌های سطح گلبول‌های قرمز دو فرد یکسان باشند؛ فرد گیرنده واکنشی نشان نمی‌دهد و یا به صورت بسیار خفیف واکنش می‌دهد.

به همین دلیل انجام تست گروه خونی دارای اهمیت فوق‌العاده‌ای می‌باشد.

آزمایش گروه خونی ‌که به صورت روتین در آزمایشگاه ها انجام می شود، تنها دو سیستم گروه خونی به نام ABO و Rh را مورد بررسی قرار می دهد.

ولی جالب است بدانید بیش از ۳۵ نوع گروه خونی وجود دارد.

در تحقیقاتی که صورت گرفته، مشخص شده است که بیش از 600 آنتی‌ژن دیگر به غیر از آنتی‌ژن‌های معروف A و B وجود دارند.

گروه خونی انسان‌ها بر اساس وجود پروتئین‌هایی خاص ( آنتی ژن ) بر روی گلبول‌های قرمز خون مشخص می‌شود.

سیستم گروه خونی ABO در آزمایش گروه خونی:

گروه خونی A، دارای آنتی‌ژن A می‌باشد.

گروه خونیB، دارای آنتی‌ژن B می‌باشد.

گروه خونیAB، دارای آنتی‌ژن A و هم B می‌باشد.

نوع O، نه آنتی‌ژن A و نه آنتی‌ژن B دارد.

سیستم Rh در آزمایش تشخیص گروه خونی:

سیستم Rh با بیش از 50 آنتی‌ژن، یکی از پلی‌مورفیک‌ترین سیستم‌های گروه خونی می‌باشد که پس از ABO به لحاظ بالینی بیشترین اهمیت را دارد.

شایع‌ترین آنتی‌ژن‌های این سیستم: D ،C ،E،c وe هستند.

Rh نیز یک پروتئین در سطح گلبول‌های قرمز خون است.

85% افراد این پروتئین را در سطح گلبول‌های قرمز خود دارند به عبارتی Rh مثبت هستند و تنها 15% افراد کل دنیا این پروتئین را ندارند و Rh منفی می‌باشند.

اگر خون Rh مثبت را به بدن اشخاص Rh منفی منتقل کنند؛ نوعی آنتی بادی در خونشان تولید می‌شود که سبب واکنش‌های شدید در بدن فرد گیرنده‌ی خون می‌شود.

حالا ممکنه براتون سوال پیش بیاید که: اگر مادر گروه خونی منفی داشته باشد ولی جنین گروه خونی مثبت، در اینصورت آیا بدن مادر بر علیه جنین آنتی کور تولید نمیکند؟ و این باعث به خطر افتادن مادر و جنین نمیشود؟

برای رسیدن به جواب سوالتان پیشنهاد میکنم مقاله زیر را بخوانید.

آمپول روگام و طریقه استفاده از آن

با درکنار هم  قرار دادن فاکتور‌های Rh و ABO، هشت نوع گروه خونی شایع را می‌توان شناسایی کرد:

A+, A-, B+, B-, AB+, AB-, O+, O-

چگونه آزمایش گروه خونی را به طور معمول انجام دهیم؟

یک متخصص فلبوتومیست(کسی که برای خون‌گیری آموزش دیده است.) از مطب پزشک، آزمایشگاه بالینی یا بیمارستان با استفاده از سرنگ، خون را از بازو و یا دست می‌گیرد.

روش‌های معمول برای تست گروه خونی:

1_  مدل FORWARD

2_ مدل REVERSE

1_مدل Forward:

طبق این مرحله سلول‌های خونی با آنتی‌بادی‌های علیه گروه خونی A و B مخلوط شده و نمونه بررسی می‌شود که آیا سلول‌های خونی به هم می‌چسبند.(آگلوتینه می‌شوند.)

اگر سلول‌های خونی به هم بچسبند؛ بدان معنی است که سلول‌های خونی با یکی از آنتی‌بادی‌ها واکنش نشان داده است.

به عنوان مثال: اگر سلول‌های خونی هنگام مخلوط شدن با آنتی‌بادی گروه خونی  B(آنتی‌بادی‌های ضد B) جمع شوند ( آگلوتینه شوند )؛ گروه خونی نوع B می‌باشد.

2_مدل Reverse:

این مرحله تایپ برگشت یا تایپ معکوس نام دارد.

قسمت‌های مایع خون بدون گلبول‌های قرمز(سرم) با سلول‌های خونی مخلوط می‌شود که به عنوان نوع A و B شناخته می‌شوند.

افرادی که دارای گروه خونی A می‌باشند؛ آنتی‌بادی علیه گروه خونی B(آنتی‌بادی‌های ضد گروه خونی B) در سرم خود دارند و کسانی که دارای گروه خونی B هستند در سرم خود آنتی بادی علیه گروه خونی A (آنتی‌بادی‌های ضد A) را دارا می باشند.

به عنوان مثال اگر آگلوتیناسیون هنگام مخلوط شدن سرم با سلول‌های خونی نوع B رخ دهد، گروه خونی فرد A می‌باشد.

گروه خونی O  حاوی آنتی بادی های ضد A وB است.

آزمایش ABO باید شامل هر دو تست Forward و Reverse باشد. چراکه پس از انجام تست Forward برای تعیین گروه خونی فرد، تست Reverse برای تأیید نتایج آزمایش انجام می‌شود.

در مرحله بعد باید خون فرد با یک سرم ضد Rh (دارای آنتی‌بادی علیه Rh) مخلوط شود. اگرسلول‌های خونی با هم آگلوتینه شوند، فرد Rh مثبت می‌باشد.

چگونه می‌توانیم گروه خونی خود را در خانه بدست آوریم؟

برای آزمایش گروه خونی در خانه، از شما خواسته می‌شود ابتدا انگشتتان را با یک لانچ سوراخ کنید سپس قطره‌هایی از خون خود را بر روی کارت مخصوص قرار دهید.

پس از قرار دادن خون روی کارت، می‌توانید مناطقی که در آن خون جمع می‌شود یا گسترش می‌یابد را مشاهده کنید و سپس واکنش‌ها را با راهنمای موجود مطابقت دهید.

در بعضی از کیت‌های آزمایش خانگی، در مقابل کارت، ویال مایعات برای خون شما وجود دارد.

آیا تشخیص گروه خونی بدون گرفتن خون نیز ممکن است؟

حدود 80% افراد، آنتی‌ژن‌های گروه خونی را در مایعات بدن مانند بزاق، مخاط و عرق ترشح می‌کنند. به همین دلیل از آن‌ها به عنوان ترشح کننده یاد می‌شود.

ترشح کنندگان می‌توانند گروه خونی خود را با آزمایش بزاق یا سایر مایعات بدن تعیین کنند.

کیت‌های تشخیص گروه خونی با استفاده از بزاق دهان به صورت آنلاین در دسترس می‌باشند. اما به طور معمول گران‌تر هستندـ

برای استفاده از این کیت‌ها، ابتدا باید بفهمید که یک فرد ترشح کننده می‌باشید یا خیر.

اگر شما این ویژگی را داشتید؛ قادر خواهید بود که گروه خونی ABO خود را تعیین کنید.

نتیجه :

شما می‌توانید به روش‌های مختلفی گروه خونی خود را تعیین کنید؛ از جمله:

🔼مراجعه به دکتر

🔼رفتن به بیمارستان یا آزمایشگاه‌های بالینی که خون را آزمایش می‌کنند.

🔼اهدای خون

🔼تهیه‌ی کیت تست در خانه

🔼اگر در دسته‌ی افرادی هستید که آنتی‌ژن گروه خونی را در مایعات بدن خود ترشح می‌کنند؛ ممکن است بدون خون گیری بتوانید از گروه خونی خود مطلع شوید.

گروه خونی شما چیست؟ با کدامیک از روش های فوق به گروه خونی خود پی برده اید؟

نویسنده: سپیده ماهرانی

منابع:

https://www.healthline.com/health/how-to-find-out-your-blood-type#blood-typing

https://www.anyazma.com/blood-type-test/