توضیح تست پروژسترون و موارد استفاده آن

آزمایش پروژسترون چیست؟

این آزمایش سطح پروژسترون را در خون اندازه­ گیری می­کند؛ پروژسترون هورمونی است که توسط تخمدان­ های زن ساخته می­شود. این هورمون نقش مهمی در بارداری دارد.

این امر به آماده شدن رحم برای حمایت از تخمک بارور کمک می­کند. پروژسترون همچنین منجر به فعال شدن غدد شیری مادر نیز می­شود، میزان پروژسترون در دوران قاعدگی زنان متفاوت است.

سطح پایین شروع می­شود، سپس پس از آزاد شدن تخمک توسط تخمدان­ ها افزایش می ­یابد. در صورت باردار شدن، سطح پروژسترون همچنان افزایش می­ یابد زیرا بدن شما آماده حمایت از نوزاد در حال رشد می­شود.

اگر شما باردار نشوید (تخمک شما بارور نشده است)، سطح پروژسترون شما کاهش می­ یابد و قاعدگی شما شروع می­شود. میزان پروژسترون در زنان باردار حدود 10 برابر بیشتر از زنانی است که باردار نیستند.

مردان نیز پروژسترون تولید می­کنند، اما در مقادیر بسیار کمتر. در مردان، پروژسترون توسط غدد فوق کلیه و بیضه ­ها ساخته می­شود.

موارد استفاده از تست پروژسترون

پزشک ممکن است از این تست برای موارد زیر استفاده کند:

• در هنگام تلاش متوجه شوید که چرا باردار نمی­شوید
• بررسی کنید که آیا و چه زمانی تخمک گذاری دارید
• بررسی کنید که آیا در معرض سقط جنین در دوران بارداری هستید یا خیر
• حاملگی پرخطر را زیر نظر داشته باشید
• هنگامی که یک تخم بارور در خارج از رحم شما کاشته می­شود، حاملگی خارج رحمی را تشخیص دهید

همچنین بخوانید: آزمایش LH چیست؟

علت استفاده از آزمایش پروژسترون

اگر در بارداری مشکل دارید ممکن است به این آزمایش نیاز داشته باشید، این آزمایش می­تواند به ارائه دهنده خدمات درمانی شما کمک کند تا تشخیص دهد که آیا تخمک گذاری شما در حالت عادی است یا خیر.

اگر باردار هستید، ممکن است برای بررسی سلامت بارداری خود به این آزمایش نیاز داشته باشید.

اگر شما در خطر سقط جنین یا سایر عوارض بارداری هستید، ممکن است آزمایش پروژسترون را ارائه دهد.

اگر علائمی مانند گرفتگی شکم یا خونریزی و یا سابقه قبلی سقط داشته باشید، ممکن است بارداری شما در خطر باشد.

اتفاقاتی که در طول آزمایش پروژسترون می ­افتد

یک پزشک با استفاده از یک سوزن کوچک نمونه خون را از رگ بازوی شما می­گیرد، پس از وارد کردن سوزن، مقدار کمی خون در لوله آزمایش یا ویال جمع­آوری می­شود. وقتی سوزن داخل یا بیرون می رود ممکن است کمی احساس سوزش کنید. این معمولاً کمتر از پنج دقیقه طول می­کشد.

آیا با انجام این آزمایش خطری شما را تهدید می­کند؟

خطر بسیار کمی برای انجام آزمایش خون وجود دارد، ممکن است در نقطه ای که سوزن در آن قرار داده شده اند احساس درد یا کبودی کمی داشته باشید اما اکثر علائم به سرعت از بین می­روند.

نتایج حاصل از این آزمایش به چه معناست؟

نتایج شما ممکن است یکی از این موارد باشد: سطح پروژسترون اغلب در مرحله اول (مرحله فولیکولار) چرخه قاعدگی شما پایین است.

تخمک­ گذاری زمانی است که تخمک در لوله فالوپ آزاد می­شود؛ پس از تخمک­ گذاری ، سطح پروژسترون حدود 5 روز قبل از بازگشت مجدد بالا می­رود.

اگر بارداری رخ دهد، سطح پروژسترون شما به آرامی از هفته نهم بارداری تا هفته 32 افزایش می­یابد.

جفت پس از 12 هفته شروع به تولید پروژسترون می­کند تا به سلامت بارداری شما کمک کند.

سطح پروژسترون با توجه به مرحله چرخه قاعدگی و مرحله بارداری تغییر می­کند؛ بنابراین ممکن است این آزمایش خون بارها تکرار شود.

بسیاری از موارد ممکن است بر نتایج آزمایشگاه شما تأثیر بگذارد، این­ها شامل روشی است که هر آزمایشگاه برای انجام آزمایش استفاده می­کند؛ حتی اگر نتایج آزمایش شما با مقدار معمولی متفاوت باشد، ممکن است مشکلی نداشته باشید.

نتایج آزمایش بسته به سن، جنسیت، سابقه سلامتی، روش مورد استفاده برای آزمایش و موارد دیگر ممکن است متفاوت باشد.

نتایج آزمایش شما ممکن است به این معنی نباشد که مشکلی دارید، از ارائه دهنده خدمات درمانی خود بپرسید که نتایج آزمایش شما برای شما چه معنایی دارد.

میزان پروژسترون بر اساس زمان انجام چرخه قاعدگی و یائسگی متفاوت است. پروژسترون بر حسب نانوگرم بر میلی لیتر (ng/ml) اندازه­گیری می­شود و در زیر محدوده­ هایی که طبیعی تلقی می شوند آورده شده است:

• 1/0 تا 3/0 نانوگرم/ میلی لیتر برای دختران قبل از بلوغ
• 1/0تا 7/0 نانوگرم/ میلی لیتر در مرحله فولیکولی چرخه قاعدگی
• 2 تا 25 نانوگرم/ میلی لیتر در مرحله لوتئال چرخه قاعدگی
• 10 تا 44 نانوگرم/ میلی لیتر در سه ماهه اول بارداری
• 5/19 تا 5/82 نانوگرم/ میلی لیتر در سه ماهه دوم بارداری
• 65 تا 290 نانوگرم/ میلی لیتر در سه ماهه سوم بارداری

 اگر سطح پروژسترون شما بالاتر از حد طبیعی است، ممکن است به این معنی باشد که ممکن است:

• باردار باشید
• کیست روی تخمدان خود داشته باشید
• بارداری مولار داشته باشید(یک رشد در شکم که باعث علائم بارداری می شود)
• اختلال در غدد فوق کلیوی داشته باشد
• سرطان تخمدان داشته باشید

اگر باردار دو یا چند نوزاد هستید، ممکن است سطح پروژسترون شما حتی بیشتر باشد.

اگر سطح پروژسترون شما پایین تر از حد طبیعی است، ممکن است به این معنی باشد که ممکن است:

• بارداری خارج رحمی داشته باشید
• سقط داشته اید
• تخمک گذاری طبیعی ندارید، که می­تواند مشکلات باروری ایجاد کند.

سطح پروژسترون در حد نرمال: سطح پروژسترون در محدوده خاصی می­تواند نشانه تخمک­گذاری شما باشد. این آزمایش باید 18 تا 24 روز پس از اولین روز قاعدگی یا 7 روز قبل از قاعدگی بعدی شما انجام شود.

آزمایشات مربوطه

اگر پزشک آزمایش پروژسترون را تجویز کند، ممکن است موارد زیر را نیز دریافت کنید:

• سایر آزمایشات خون برای بررسی توانایی شما برای باردار شدن
• آزمایشات ادرار خانگی که به محصولات جانبی پروژسترون به عنوان شاخص تخمک گذاری نگاه می­کنند
• سونوگرافی برای اندازه­ گیری ضخامت پوشش داخلی رحم

چه چیزی ممکن است بر نتایج آزمایش  تأثیر بگذارد؟

 برخی از داروها، مانند قرص­ های ضد بارداری یا استروئیدها، ممکن است بر نتایج شما تأثیر بگذارند.

 چگونه برای این آزمون آماده شوم؟

 به پزشک خود تاریخ آخرین قاعدگی خود را اطلاع دهید. اطمینان حاصل کنید که ارائه دهنده شما از همه داروها، گیاهان، ویتامین­ها و مکمل­هایی که مصرف می­کنید مطلع است. این شامل داروهایی است که نیازی به نسخه ندارند و داروهای غیرقانونی که ممکن است استفاده کنید.

آیا چیز دیگری وجود دارد که باید در مورد این آزمایش بدانم؟

از آنجا که سطح پروژسترون در دوران بارداری و چرخه قاعدگی شما تغییر می­کند، ممکن است لازم باشد چندین بار آزمایش شوید.

همچنین بخوانید: آزمایش آنتی مولرین

نتیجه ­گیری

پروژسترون یکی از هورمون­ های اصلی جنسی است که توسط زنان تولید می­شود و نقش مهمی در آماده­ سازی بدن شما برای بارداری احتمالی بعد از تخمک­ گذاری ایفا می­کند.

آزمایش خون پروژسترون سطح این هورمون شما را در زمان خاصی از چرخه شما بررسی می­کند، که می­تواند به شما بگوید تخمک ­گذاری کرده ­اید یا خیر.

تخمدان­ های شما بعد از تخمک­ گذاری پروژسترون تولید می­کنند، مهم­ترین نقش آن این است که رحم را آماده کند تا بتواند یک تخمک بارور شده را در دوران بارداری دریافت، کاشته و حمایت کند.

از آزمایش پروژسترون برای کمک به تعیین علت ناباروری، بررسی روند تخمک­ گذاری، کمک به تشخیص حاملگی خارج رحمی یا نارسایی­، نظارت بر سلامت بارداری، نظارت بر درمان جایگزینی پروژسترون یا کمک به تشخیص علت خونریزی غیر­طبیعی رحم استفاده می­شود.

از این آزمایش در زمان­ های مشخص در طول چرخه قاعدگی یک زن برای تعیین اینکه زمان تخمک­ گذاری (آزاد شدن تخمک از تخمدان) چه زمانی است، استفاده می­شود.

گردآورنده:

شعله جاهدی

منابع:

https://medlineplus.gov/lab-tests/progesterone-test/

https://www.webmd.com/women/guide/progesterone-test

https://thriva.co/hub/womens-health/ovulation-blood-test-progesterone

https://www.urmc.rochester.edu/encyclopedia/content.aspx?ContentTypeID=167&ContentID=progesterone