تست کراتینین ،چه چیزی از این ازمایش میدانید ؟

تست کراتینین چیست ؟چگونه انجام میشود؟ چه مواقع باید در خواس این تست را دهیم؟ چگونه این تست را تفسیر کنیم؟

مقدمه 

کراتینین یک محصول کاتابولیک از کراتینین فسفات است، که در انقباض عضله اسکلتی به کار می رود. تولید روزانه کراتین و متعاقب آن کراتینین، به توده عضلانی بستگی دارد که نوسان آن کم است.
دفع این ماده تماما توسط سیستم کلیوی می باشد، بنابراین شاخص خوبی از میزان فعالیت آن است. پس اگر فعالیت سیستم کلیوی طبیعی باشد میزان دفع کراتینین هم ثابت خواهد ماند.

هر کلیه در بدن ما حاوی میلیون ها واحد فیلتر کننده خون می باشند که به آنها نفرون می گویند؛ هر نفرون حاوی خوشه های بسیار زیادی از مویرگ های خونی هستند که مواد دفعی را از خون جدا کرده و بصورت ادرار به مثانه منتقل  میکنند.کراتینین نیز یکی از این مواد دفعی می باشد.

چه موقع   درخواست این تست را  می دهند؟
الف) خستگی یا اختلال در خواب
ب) کاهش اشتها
ج) حالت تهوع و استفراغ
د) افزایش فشار خون
ه) درد در ناحیه کلیه ها

BUNچیست ؟!

این کلمه در واقع شاخص میزان نیتروژن اوره خون می باشد. 

چگونه تفسیر کنیم ؟!

کراتینین به همراه میزان نیتروژن اوره خون برای سنجش فعالیت کلیوی استفاده می شوند.
اهمیت دارد ولی دیرتر افزایش مییابد.سطح سرمی کراتینین به اندازه BUN    اهمیت دارد ولی دیرتر افزایش میابد.
بنابراین افزایش کراتینین نشان دهنده مزمن بودن بیماری است.
بطور کلی افزایش دوبرابری کراتینین سرم نشان دهنده کاهش پنجاه درصدی نسبت فیلتراسیون گلومرولی است.
در نتیجه نسبت BUN به میزان کراتیننین سنجش خوبی از فعالیت کبد و کلیه میباشد.
● میزان طبیعی این نسبت 6 تا 25 بوده و عدد 5/15 میزان ایده آل آن در بالغین است.
با وجود اینکه کراتینین سرم شایع ترین مولفه بیوشیمیایی برای تخمین میزان فیلتراسیون گلومرولی در آزمایشات روزمره است، ولی نقطه ضعف هایی نیز دارد.
عواملی مثل توده عضلانی و پروتئین دریافتی ، روی میزان  سرم اثر می گذارد؛ که باعث عدم دقت در تخمین میزان فیلتراسیون گلومرولی می شود.

نکاتی درمورد انجام تست کراتینین

این تست معمولا ریسک خطر پایینی دارد و یک تست خونی ساده است، ولی علائم زیر در بعضی افراد دیده شده است:
درد، عفونت، قرمزی در مرحل نمونه گیری،

● احتیاجی به ناشتا بودن نیست.
● نمونه خون وریدی را در لوله با درپوش قرمز قرار دهید.
● در کودکان معمولا از پاشنه پا خونگیری می شود.

یافته های غیر طبیعی در تست کراتینین

موارد زیر یافته های غیر طبیعی در تست کراتینین هستند :

مقادیر افزایش یافته : گلومرولونفریت، پیلونفریت، نکروز حاد توبولی، انسداد مجاری ادراری، کاهش جریان خون کلیه( مثلا شوک، دهیدراتاسیون، نارسایی احتقانی قلب، آترواسکلروز)، نفروپاتی دیابتی، نفریت و …

مقادیر کاهش یافته:  ناتوانی، کاهش توده عضلانی( مثلا میاستنی گراویس، دیستروفی عضلانی)

عوامل مداخله کننده: مصرف بعضی داروها موجب افزایش سطح کراتین سرم می شوند مانند :
آمینوگلیکوزید ها / داروهای شیمی درمانی حاوی فلزات سنگین (مثل سیس پلاتین) / داروهای نفروتوکسیک مانند سفالوسپورین ها

یافته های طبیعی :

یافته ها در تست کراتینین :
زن: 44 تا 97 میکرومول در هر لیتر یا 0.5 تا 1 میلی گرم در هر دسیلیتر
مرد: 53 تا 106 میکرومول در هر لیتر یا 0.6تا1.2 میلی گرم در هردسی لیتر
مسن: کاهش توده عضلانی ممکن است مقادیر کاهش یافته ایجاد کند.
نوجوان: 0.5 تا 1 میلی گرم در هر دسی لیتر
کودک: 0.3 تا 0.7 میلی گرم در هر دسی لیتر
شیرخوار: 0.2 تا 0.4 میلی گرم در هر دسی لیتر
نوزاد: 0.3 تا 1.2 میلی گرم در هر دسی لیتر

نویسنده :امین قلاوند

منابع :

Mosby’s diagnostics and laboratory test reference