تست لیپاز

تست لیپاز ، موضوعی است که در این مقاله به آن میپردازیم. لیپاز یکی از مهم‌ترین آنزیم‌های بدن می‌باشد که واکنش‌های حیاتی بسیاری را انجام می‌دهد. نقص این آنزیم منجر به بیماری‌های خطرناکی در انسان می‌شود به همین دلیل در آزمایش‌های بالینی قسمتی برای انجام آزمایش سطح لیپاز در بدن، وجود دارد که در متن زیر به طور کامل و جامع شرح داده شده است.

آنزیم لیپاز چیست؟

لیپاز در گروه آنزیم‌های تقسیم کننده‌ی چربی در خون، اسید معده، ترشحات لوزالمعده، ترشحات روده و بافت‌های چربی وجود دارد.

لیپازها، تری‌گلیسیریدها (چربی‌ها) را به مولکول‌های اسیدچرب و گلیسرول تقسیم می‌کنند.

بیشتر بخوانیم:

هلیکوباکتر پیلوری و ایجاد زخم معده

داروهای محافظت کننده از معده پاسخ آلرژیکی را فعال میکنند

هضم اولیه‌ی لیپاز در لومن روده‌ی کوچک رخ می‌دهد.

نمک‌های صفراوی کشش سطحی قطرات چربی را کاهش می‌دهند تا لیپازها بتوانند به مولکول‌های تری‌گلیسیرید حمله کنند.

اسیدهای‌چرب و مولکول‌های گلیسرول سپس به سلول‌های اپیتلیال که دیواره روده را پوشانده‌اند؛ وارد می‌شوند و در آنجا دوباره به تری‌گلیسیرید سنتز شده تا به عضلات و بافت‌های چربی منتقل شوند.

لیپازها در جریان خون، تری‌گلیسیریدها را هیدرولیز می‌کنند و اسیدهای‌چرب و گلیسرول حاصل، توسط سلول‌های این بافت‌ها جذب می‌شود.

در بافت‌های چربی تری‌گلیسیریدها برای ذخیره‌سازی، مجدداً تشکیل می‌شوند تا زمانی که در شرایط استرس یا ورزش، نیازهای فرد به انرژی افزایش‌یابد.

لیپازها در سلول‌های بافت‌های چربی باعث شکسته شدن تری‌گلیسیریدها می‌شوند در نتیجه اسیدهای چرب حاصل می‌توانند داخل جریان خون شده و به بافت‌هایی که نیازمند انرژی می‌باشند منتقل شوند.

تست لیپاز چیست؟

لوزالمعده آنزیمی به نام لیپاز ایجاد می‌کند که هنگام غذا خوردن، از در دستگاه گوارش آزاد می‌شود.

لیپاز به روده کمک می‌کند تا چربی‌های غذایی را که می‌خوریم تجزیه کند.

برای حفظ طبیعی فرآیند هضم و نیز عملکرد صحیح سلول به سطوح خاصی از لیپاز نیاز می‌باشد اما سطح غیر طبیعی و بالای آنزیم در خون می‌تواند نشان دهنده‌ی یک مشکل سلامتی باشد.

آزمایش لیپاز سرم، میزان لیپاز را در بدن اندازه گیری می‌کند. همچنین ممکن است پزشک آزمایش آمیلاز را هم‌زمان با آزمایش لیپاز تجویز کند.

از آزمایش آمیلاز برای تشخیص بیماری‌های لوزالمعده استفاده می‌شود اما به دلیل مشکلات دیگر ممکن است خیلی کم استفاده شود.

نتایج حاصل از این آزمایشات به طور معمول برای تشخیص و نظارت بر شرایط خاص بهداشتی استفاده می‌شود از جمله:

🔼پانکراتیت حاد که تورم ناگهانی پانکراس است.

🔼پانکراتیت مزمن که یک تورم مزمن یا عودکننده‌ی لوزالمعده است.

🔼بیماری سلیاک

🔼سرطان پانکراس

دلیل انجام آزمایش لیپاز چیست؟

آزمایش لیپاز معمولاً هنگامی انجام می‌شود که یکی از شرایط سلامتی ذکر شده در بالا را داشته باشید.

افزایش سطح لیپاز در خون ممکن است نشان‌دهنده‌‌ی بیماری باشد.

اگرچه از آزمایش لیپاز می‌توان برای نظارت بر برخی شرایط سلامتی استفاده کرد، این آزمایش معمولاً برای تشخیص اولیه استفاده می‌شود.

در صورت مشاهده‌ی علائم بالینی اختلال پانکراس، پزشک ممکن است این آزمایش را برای شما تجویز کند.

این موارد شامل:

🔼درد شدید بالای شکم و یا کمر درد

🔼تب

🔼مدفوع چرب

🔼از دست دادن اشتها

🔼کاهش وزن

🔼حالت تهوع با و یا بدون استفراغ

آمادگی برای تست لیپاز به چه صورت است؟

نیازی به غذا نخوردن قبل از آزمایش لیپاز نیست. با این حال ممکن است لازم باشد برخی از داروها یا مکمل‌های گیاهی را قبل از آزمایش قطع کنید.

این داروها ممکن است در نتایج آزمایش تداخل ایجاد کنند.

قبل از آزمایش حتماً با پزشک در مورد داروهایی که مصرف می‌کنید مشورت نمایید و سرخود مصرف هیچ یک از داروهای خود را قطع نکنید.

داروهای رایج که ممکن است نتایج آزمایش لیپاز را تحت تأثیر قرار دهند شامل موارد زیر می‌باشند:

🔼قرص‌های جلوگیری از بارداری

🔼کدئین

🔼مورفین

🔼داروهای ادرار آور تیازید

تست لیپاز چگونه انجام می‌شود؟

آزمایش لیپاز از طریق خونگیری انجام می‌شود.

یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی در یک محیط بالینی نمونه خون را از بازوی شما می‌گیرد سپس در یک لوله ریخته و برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه ارسال می‌شود.

به محض مشخص شدن نتیجه‌ی آزمایش، پزشک اطلاعات بیشتری در مورد نتایج و معنای آنها به شما می‌دهد.

خطرات تست لیپاز چیست؟

احتمال وجود خطر در آزمایش لیپاز بسیار کم می‌باشد و این خطرات در بیشتر آزمایشات خون معمول است.

ممکن است در هنگام گرفتن خون احساس ناراحتی کنید و همچنین امکان دارد سوزن منجر به درد در محلی شود که خون شما گرفته شده است.

پس از آزمایش نیز ممکن است در محل خونگیری مقداری درد یا ضربان داشته باشید.

بعد از پایان آزمایش امکان کبودی در محل خونگیری نیز وجود دارد.

دیگر خطرات احتمالی این آزمون شامل موارد زیر است:

🔼مشکل در به دست آوردن یک نمونه و منجرشدن به خونگیری‌های متعدد

🔼غش کردن ناشی از دیدن خون که به آن پاسخ وازوواگال گفته می‌شود.

🔼تجمع خون در زیر پوست که هماتوم نامیده می‌شود

🔼ایجاد عفونت در جایی که پوست توسط سوزن سوراخ شده است.

نتایج تست لیپاز به چه معناست؟

نتایج آزمایش لیپاز بر اساس آزمایشگاهی که در آن تست مربوطه انجام شده است  متفاوت خواهد بود.

طبق آزمایشگاه‌های پزشکی مایو، مقادیر مرجع برای افراد 16 ساله و بالاتر 10-73 واحد در لیتر (U / L) است. اگر نتایج شما برای شما طبیعی ارزیابی شود، پزشک توضیح لازم را برای شما می‌دهد.

اگر نتایج آزمایش لیپاز بالاتر از حد نرمال باشد ممکن است یک بیماری داشته باشید که جریان لیپاز را از لوزالمعده شما مسدود می‌کند. شرایط احتمالی عبارتند از:

🔼سنگ صفرا

🔼انسداد روده

🔼بیماری سلیاک

🔼کولسیستیت

🔼زخم

🔼ورم معده و روده

🔼پانکراتیت

🔼سرطان پانکراس

آزمایش‌ لیپاز که در آن سطح پایین آنزیم لیپاز یا مقادیر زیر 10 U / L را نشان می‌دهد ممکن است به دلیل وجود سایر مشکلات سلامتی باشد که می‌تواند بر لوزالمعده‌ی شما تأثیر بگذارد.

در موارد خاص، کاهش سطح لیپاز ممکن است وجود فیبروز کیستیک یا پانکراتیت مزمن را نشان دهد.

نتیجه

آزمایش لیپاز می‌تواند اطلاعات مهمی از سلامتی را مشخص کند.

به همین دلیل اگر پزشک نگران پانکراس یا اختلال گوارشی باشد، احتمالاً این آزمایش را تجویز می‌کند.

گردآورنده: سپیده ماهرانی

منابع:

https://www.britannica.com/science/lipase

https://www.healthline.com/health/lipase-test#risks