تکنیک های آزمایشگاهی

اتوآنالایزر Mindray Bs-600

اتوآنالایزر دستگاهی برای اندازه‌­گیری سرم یا نمونه ادرار است. برای درک بیشتر این مطلب توضیحی درباره­‌ی این دستگاه ارائه می­‌دهیم.

اتوآنالایزر بیوشیمی چیست؟

دستگاه اتوآنالایزر بیوشیمی ابزاری است که از سرم خون یا نمونه ادرار، برای اندازه‌گیری اجزای مختلف مانند:

قند، کلسترول، پروتئین، آنزیم‌ها و غیره استفاده می‌کند. این دستگاه مورد استفاده مراکز درمانی و بهداشتی یا بیمارستان‌ها قرار می‌گیرد تا با بررسی‌های مبتنی بر نتایج داده‌های عینی، موجب تشخیص زودهنگام بیماری­‌ها و به تبع آن، بهبود فرایند درمان و حتی پیش آگهی از بعضی بیماری‌ها می‌گردد. علاوه‌­بر­این، با توجه به افزایش هزینه‌های پزشکی، انتظار می­‌رود که تجهیزات پزشکی جدید، به لحاظ اقتصادی نیز کارآمدتر از گذشته طراحی گردند. این دستگاه‌ها با استفاده از حجم بسیار کم نمونه و مواد واکنش‌­دهنده و همچنین با سرعت بسیار بالا و پردازش فوق دقیق که ویژگی منحصر به فرد آن­‌هاست انواع تركیبات داخل خون را آنالیز و اندازه­‌گیری می‌نمایند.

تاریخچه اتوآنالایزر

اتوآنالایزر بیوشیمی، یک آنالایزر خودکار و تمام اتوماتیک است که با استفاده از تکنیک آنالیز سیال پیوسته یا( (Continuous Flow Analysis CFA  کار می‌کند که اولین بار توسط شرکت تکنیکون ساخته شده‌­است. این ابزار در سال 1957 توسط پروفسور لئونارد اسکگس اختراع شد. پس از آن توسط شرکت تکنیکون جک وایتهد، تجاری­‌سازی و تولید انبوه شد. اول تنها به وسیله‌­ای برای تجزیه و تحلیل بالینی بود، اما روش­‌های تحلیل صنعتی به زودی به آن اضافه شد. طراحی فنی این محصول، بر اساس جداسازی با استفاده از جریان مستمر حباب‌های هوا است.

اساس کار اتوآنلایزر

اتوآنالایزر، ابزاری برای انجام آزمایش‌های بیوشیمیایی است. این دستگاه می‌تواند بیش از ۱۰۰ نوع از ترکیبات داخل خون را اندازه‌گیری نماید. اصل کلی که اندازه‌گیری مذکور بر آن استوار است به زبان ساده شبیه به آزمایش ید-نشاسته­‌ای است که از زمان کلاس‌های علوم مدرسه به یاد دارید. اگر خاطرتان باشد، زمانی‌ که شما محلول ید را به محلول نشاسته اضافه می‌کردید محلول فورا به رنگ آبی تغییر رنگ می‌داد و وجود نشاسته تایید می­‌شد. به‌­علاوه، شاید یادتان مانده باشد که اگر بزاق دهان، به این محلول اضافه شود، رنگ آبی آن، ناپدید خواهد شد که این خود به دلیل وجود آنزیمی به نام آمیلاز در بزاق دهان است که باعث حل شدن نشاسته می‌شود.

اتوآنالایزرهای بیوشیمی نیز، از این نوع واكنش بهره می‌برند. و مقداری از یك ماده ویژه در خون را به همان مقدار رنگ، برای اندازه‌گیری تبدیل می‌كنند. این روش كالری­‌متریك یا رنگ‌سنجی نام دارد. روشی کاملا قدیمی که سایه‌ای از رنگ‌ها تولید می‌شوند که با چشم غیر­مسلح هم دیده می‌شود. اساس ارزیابی در واقع همان است که در زمان کیمیاگری باستان کاربرد داشته‌­است اما اتوآنالیزرهای بیوشیمی جدید، با نوآوری و فناوری، همان فرآیند اندازه‌گیری و انجام کار را به جای روش دستی و اسپکتروفتومتر، به شکل تمام اتوماتیک و بدون دخالت دست انجام می‌دهند.

دستورالعمل فنی اتوآنالایزر

نمونه‌های لازم برای کار کردن با دستگاه اتوآنالایزر بیوشیمی، در واقع همان قسمت مایع زرد رنگ بالای خون سانتریفیوژ شده‌­است که سرم نام دارد. همچنین می­‌توان از ادرار هم استفاده کرد. یک حجم دقیق از نمونه (به طور معمول ۳۰ میكرولیتر) با استفاده از یک پیپت (پروب سمپلر) جمع­‌آوری می‌شود و با آب مقطر رقیق می‌شود. از این نمونه رقیق شده، یک مقدار دقیق از ۲ تا ۲۵ میکرولیتر برای هر مورد تست برداشت شده و به یک سلول واکنش (كووت) منتقل می‌شود. این سلول واکنش حاوی ریجنتی (معرف) است که قبلا از بطری معرف توسط پروب ریجنت برداشت شده و به سلول واكنش اضافه شده‌­است.

دما در این سلول واكنش ۳۷درجه سانتی­گراد  اگر یک واکنش رنگی رخ ندهد، ممکن است معرف دوم یا سوم اضافه شود. پس از اجازه دادن به واکنش برای یک زمان معین (به طور معمول ۱۰ دقیقه)، تراکم رنگ با استفاده از یک رنگ­‌سنج (چند سنجش چند طول موج) اندازه‌گیری می‌شود. مکانیسم رنگ­‌سنجی این است که یک نور را از كووت واكنش عبور می‌کند سپس مقدار طول موج خروجی اندازه‌­گیری می‌شود. داده‌های اندازه‌گیری شده با استفاده از مبدل­‌های A / D (مبدل آنالوگ → دیجیتال) توسط CPU محاسبه می‌شوند و نتایج استخراج می­‌شود.

انواع اتوآنالایزر بیوشیمی

اتوآنالایزرها بر اساس برنامه نرم­‌افزاری شرکت سازنده و به لحاظ نوع مواد مصرفی به دو دسته کلی تقسیم می­‌شوند:

اتوآنالایزر بیوشیمی

مزیت این نوع سیستم­‌ها بیشتر در دادن این امکان به آزمایشگاه است که از هر نوع کیت و از هر شرکت تولید کننده با توجه به توان مالی خرید نماید. زیرا اپراتور دستگاه می­‌تواند پارامترهای مربوط به هر کیت را بر­اساس کیت خریداری شده تغییر دهد. در این حالت آزمایشگاه می­‌تواند کیت­‌های ارزان­‌تری خریداری نماید. هیچ محدودیتی در خرید انواع کیت مصرفی نخواهد داشت. بدین ترتیب آزمایشگاه قادر است با توجه به شرایط اقتصادی تصمیم به خرید نماید و هزینه­‌های هر تست را کاهش دهد.

همچنین در اتوآنالایزرهای ماژولار، این امکان جالب وجود دارد تا برخی از قسمت­‌ها جابه­‌جا گردد. در واقع این دستگاه­‌ها حالت یکپارچه یا integrated نداشته و از چیدمان قسمت‌های مختلف در کنار یکدیگر درست شده‌­اند. به عنوان مثال می­‌توان قسمت الکترود انتخابی یون (Ion selective electrode) را که تست­‌های سدیم، پتاسیم و کلر را انجام می­‌دهد، بعدا به دستگاه اضافه نمود.

اتوآنالایزر بیوشیمی

اما در این نوع سیستم‌­ها، آزمایشگاه مجبور است تا مواد مصرفی و کیت­‌های آن­‌را از همان شرکت سازنده دستگاه خریداری نماید. سایر کیت‌­ها که توسط دیگر شرکت­‌ها تولید شده، برای دستگاه مذکور قابل قبول نیست و دستگاه قادر به کار با سایر کیت­‌ها نخواهد بود. بنابراین آزمایشگاه، در صورت افزایش هزینه تهیه مواد مصرفی از برند اصلی، قادر به کاهش هزینه­‌های خود نخواهد بود.

همچنین از آنجا که ریجن­‌ها و مواد مصرفی در ظروف مخصوص و ویژه‌­ای با یک فرمت و قالب خاص تهیه می­‌شود. بنابراین این هزینه­‌ها به قیمت هر تست نیز اضافه می­‌کند. البته قابل کتمان نیست که اغلب سیستم­‌های بسته، درجه بالاتری از کیفیت را ارائه می‌­دهند.

سیستم‌­هایCLOSE  به دو دسته اصلی تقسیم می­‌شوند:

  1. Modular system  سیستم­‌های ماژولار
  2. Integrated system  سیستم‌­های یکپارچه

انواع اتوآنالایزرشیمیایی از لحاظ نوع خوانش

اتوآنالایزر از لحاظ نوع خوانش

در این اتوآنالایزر قرائت به صورت تست به تست انجام شده و نتایج نیز به همین صورت نشان داده می‌­شود. سرعت قرائت تست­‌ها در این نوع آنالایزرها بین ۴۰ الی ۸۰ تست در ساعت است.

اتوآنالایزر از لحاظ نوع خوانش

در این اتوآنالایزرها قرائت در حالت عادی به صورت تست به تست انجام می­‌شود ولی امکان تعریف اجرای چند تست مختلف برای یک نمونه و به صورت متوالی نیز وجود دارد که در این صورت باید از قسمت اورژانس یا برنامه Stat دستگاه استفاده کرد. همچنین در این اتوآنالایزرها دستیابی به نتایج به هردو صورت یعنی تست به تست یا بیمار به بیمار امکان پذیر است. سرعت این اتوآنالایزرها معمولا بین ۸۰ الی ۲۴۰ تست در ساعت است.

اتوآنلایزر از لحاظ نوع خوانش

در این اتوآنالایزرها می­توان در هر زمان و برای نمونه، تست مورد نظر را انتخاب و اجرا کرد. حال آن­که رعایت هیچ­‌گونه ترتیبی اجباری نیست. سرعت این اتوآنالایزرها بین ۱۰۰ الی ۶۰۰ تست در ساعت است.

نتیجه

در اتوآنالایزر دتکتورها وسنسورها نتایج فعل‌وانفعالات شیمیایی یا فیزیکی را ثبت کرده و به پردازش‌گر یا مغز الکترونیک دستگاه می‌فرستند. داده‌های خام توسط تعاریف و فرمول‌های قبلی دستگاه یا کاربرکه در حافظه سیستم ثبت شده، پردازش شده و نتیجه نهایی توسط یک سیستم خروجی که شامل مانیتور یا صفحه LCD است، به کاربر نشان داده می‌شود.

امکانات دستگاه

 

نویسنده: یگانه مشایخ

منابع:

  1. https://www.mindray.com/en/product/BS-600.html
  2. https://www.indiamart.com/proddetail/mindray-bs-600-chemistry-analyzer-22295198130.html
  3. https://mindrayindia.com/Product/ProductDetails/BS_600

 

بیشتر بخوانید:

دستگاه mindray bs 480

دستگاه اتوآنالایزر BT3000

 

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا