فهرست مطالب
آزمون عملکرد کبد (آزمایش LFT) در چه صورت لازم است انجام شود؟ این آزمایش چه اطلاعاتی را در اختیار ما قرار میدهد؟ چه مواقعی لازم است این آزمایش تکرار شود؟ برای رسیدن به پاسخ این سوالات، پیشنهاد میکنم این مقاله را حتما بخوانید. مطالبی که در این مقاله به آنها پرداختیم، شامل:
- آزمون عملکرد کبد ( آزمایش LFT ) چه نوع آزمایشی است؟ و چه زمانی لازم است انجام شود ؟
- علائم اختلال کبدی کدامند؟
- تست های عملکرد کبد اغلب در چه شرایطی توصیه می شوند؟
- آزمون عملکرد کبد (آزمایش LFT) چه مواردی را در بدن مورد بررسی قرار میدهد؟
- رایج ترین تست های عملکرد کبد کدامند؟
- چرا به تست های عملکرد کبد نیاز داریم؟ و چگونه میتوانیم برای این آزمایش آماده شویم؟
- آزمایش عملکرد کبد چگونه انجام میشود؟ و خطرات این آزمایش کدامند؟
آزمون عملکرد کبد (آزمایش LFT)
آزمون عملکرد کبد ( آزمایش LFT )گروهی از آزمایشهای خونی هستند که اطلاعات مفیدی در مورد وضعیت و عملکرد کبد بیمار ارائه میکنند. این آزمایشها شامل اندازهگیری سطح ترانسآمینازهای کبدی ایالتی و ایاستی (یا OT/PT)٬ زمان پروترومبین (پیتی خون و ایانآر)٬ آلبومین و بیلی روبین (مستقیم و غیرمستقیم) هستند. تست هاي کارکرد کبدي، آزمايش هاي خون هستند که این آزمایشها میتوانند در تشخیص وجود بیماری کبدی، تشخیص نوع بیماری کبدی، ارزیابی میزان آسیب کبدی و پاسخ به درمان مورد نیاز باشند.
گونهای یا همه این آزمایشها همچنین در حدود دو بار در سال در بیماران مصرفکننده برخی داروها، مانند داروهای ضد تشنج، برای اطمینان از سلامت کبد در این بیماران انجام میشود براي کمک به تشخيص و ارزيابي بر بيماري يا آسيب کبدي بکار مي رود. تست اندازه گيري سطح آنزيم ها و پروتئين هاي مخصوص در خون شما هستند که پيش از آزمايش کارکرد کبد (LFTs) ناميده مي شد، يک دسته از آزمايش خون هستند که التهاب و آسيب به کبد را تشخيص مي دهد.
در مورد کبد بیشتر بخوانیم:
مستی خود به خودی در کبد چرب غیر الکلی
تولید بافت سه بعدی کبدی با استفاده از سلول های بنیادی
علائم
بیشتر بیماریهای کبدی در ابتدا دارای نشانه و علائمی ملایم هستند که باید زود تشخیص داده شوند. مشکلات کبدی در برخی بیماریها از اهمیت ویژهای برخوردارند. برخی از آزمایشها مانند میزان آلبومین به کارکرد کبد، برخی مانند ترانسآمینازها به یکپارچگی یاختههای کبدی و برخی نیز مانند آلکالینفسفاتاز مرتبط با دستگاه صفراوی هستند.
علائم اختلال کبدی شامل موارد زیر است:
- ضعف
- خستگی یا از دست دادن انرژی
- کاهش وزن
- زردی (زردی پوست و چشم)
- تجمع مایعات در شکم، که به آسیت معروف هستند.
- ترشحات بد رنگ بدن (ادرار تیره یا مدفوع روشن)
- حالت تهوع
- استفراغ
- اسهال
- درد شکم
- کبودی یا خونریزی غیرطبیعی
زمان انجام تست های عملکرد کبد
تست های عملکرد کبد اغلب در شرایط زیر توصیه میشود:
- برای بررسی آسیبهای ناشی از عفونتهای کبدی، مانند هپاتیت B و هپاتیت C
- برای نظارت بر عوارض جانبی برخی از داروها که بر کبد تأثیر میگذارند.
- اگر قبلاً به بیماری کبد مبتلا شده اید، برای کنترل بیماری و میزان کارایی یک درمان خاص.
- اگر علائم اختلال کبدی را دارید.
- اگر بیماریهای خاصی مانند تری گلیسیرید بالا، دیابت، فشار خون یا کم خونی دارید.
- اگر زیاد الکل مینوشید.
- اگر به بیماری کیسه صفرا مبتلا هستید.
موارد مورد بررسی در آزمون عملکرد کبد
آزمون عملکرد کبد (آزمایش LFT)،آزمایشهایی هستند که موارد زیر را بررسی میکنند:
- ترانس آمیناز آلانین (ALT)
- آسپارتات آمینوترانسفراز (AST)
- آلکالن فسفاتاز (ALP)
- آلبومین
- بیلی روبین
انواع سلولهای نوروگلیا و ویژگیهایشانMacroprolactin
آزمایشهای ALT و AST آنزیمهایی را که کبد شما در پاسخ به آسیب یا بیماری آزاد میکند، اندازهگیری میکند. تست آلبومین میزان ایجاد آلبومین در کبد را اندازه گیری میکند.در حالی که آزمایش بیلیروبین میزان دفع بیلیروبین را اندازه گیری میکند. میتوان از ALP برای ارزیابی سیستم مجاری صفراوی کبد استفاده کرد. داشتن نتایج غیرعادی در هر یک از این آزمایشهای کبدی معمولاً نیاز به پیگیری دارد تا علت ناهنجاریها مشخص شود. حتی نتایجی که شامل مقادیر نسبتا بالا باشد، میتواند با بیماری کبد همراه باشد. با این حال، این آنزیمها علاوه بر کبد، در مکانهای دیگر نیز یافت میشود.
رایج ترین تست های عملکرد کبد کدامند
آزمون های عملکرد کبد (آزمایش LFT) برای اندازهگیری آنزیمها و پروتئینهای خاص در خون شما استفاده میشود. بسته به نوع آزمایش، سطح بالاتر یا پایین تر از حد طبیعی این آنزیمها یا پروتئینها میتواند نشان دهنده مشکلی در کبد شما باشد. برخی از معمولترین تست های عملکرد کبد عبارتند از:
آزمون عملکرد کبد رایجی که یک آنزیم را مورد بررسی قرار می دهند:
۱) آزمایش آلانین ترانس آمیناز (ALT)
آلانین ترانس آمیناز (ALT) برای متابولیزه کردن پروتئین توسط بدن شما استفاده میشود. اگر کبد آسیب دیده باشد یا به درستی کار نکند، ALT میتواند در خون آزاد شود. این امر باعث میشود که سطح ALT افزایش یابد. نتیجه بالاتر از حد طبیعی در این آزمایش میتواند نشانه آسیب کبدی باشد. طبق تحقیقات کالج دستگاه گوارش آمریکا، ALT بالاتر از 25 IU/L (واحد بین المللی در هر لیتر) در زنان و 33 IU/L در مردان به طور معمول نیاز به آزمایش و ارزیابی بیشتر دارد.
۲) تست آسپارتات آمینوترانسفراز (AST)
آسپارتات آمینوترانسفراز (AST) آنزیمی است که در چندین قسمت از بدن از جمله قلب، کبد و عضلات یافت میشود. از آنجا که سطح AST به اندازه ALT برای آسیب کبدی خاص نیست، معمولاً برای بررسی مشکلات کبدی همراه با ALT بررسی میشود. هنگامی که کبد آسیب ببیند، AST میتواند در جریان خون آزاد شود. نتیجه زیاد در آزمایش AST ممکن است نشان دهنده مشکلی در کبد یا عضلات باشد. دامنه طبیعی AST در بزرگسالان تا حداکثر IU / L 40 است و ممکن است در نوزادان و کودکان کم سن بیشتر باشد.
۳) تست آلکالین فسفاتاز (ALP)
آلکالن فسفاتاز (ALP) آنزیمی است که در استخوانها، مجاری صفراوی و کبد یافت میشود. یک تست ALP به طور معمول در ترکیب با چندین تست دیگر تجویز میشود. مقادیر زیاد ALP ممکن است التهاب کبد، انسداد مجاری صفراوی یا بیماری استخوان را نشان دهد. کودکان و نوجوانان ممکن است از سطح ALP بالایی برخوردار باشند. زیرا استخوانهای آنها در حال رشد است. بارداری نیز میتواند سطح ALP را افزایش دهد. دامنه طبیعی برای ALP در بزرگسالان معمولاً تا 120 IU/L است.
آزمایش عملکرد کبد رایجی که یک پروتئین را مورد بررسی قرار می دهند:
۴) تست آلبومین آلبومین
پروتئین اصلی ساخته شده توسط کبد است. آلبومین بسیاری از عملکردهای مهم بدن را انجام میدهد. به عنوان مثال، آلبومین:
- خروج مایعات از رگهای خونی شما را متوقف میکند.
- بافتهای شما را تغذیه میکند.
- هورمونها، ویتامینها و سایر مواد را به بدن منتقل میکند.
آزمایش آلبومین کیفیت ساخت این پروتئین خاص را توسط کبد اندازهگیری میکند. نتیجه کم در این آزمایش میتواند نشان دهد که کبد شما به درستی کار نمیکند. دامنه طبیعی آلبومین 3.5-5.0 گرم در دسی لیتر (g / dL) است. با این حال، آلبومین کم نیز میتواند در نتیجه تغذیه نامناسب، بیماری کلیوی، عفونت و التهاب ایجاد گردد.
آزمون عملکرد کبد رایجی که یک ماده زائد بدن را مورد بررسی قرار می دهند:
۵) آزمایش بیلی روبین بیلی روبین
یک ماده زائد حاصل از تجزیه گلبولهای قرمز خون است. به طور معمول توسط کبد پردازش میشود. بیلی روبین قبل از اینکه از طریق مدفوع دفع شود، از کبد عبور میکند. کبد آسیب دیده نمی تواند بیلی روبین را به درستی پردازش کند. این امر منجر به سطح غیر طبیعی بیلیروبین در خون میشود. نتیجه آزمایش بیلی روبین بالا، ممکن است نشاندهنده مشکل در عملکرد صحیح کبد باشد. محدوده طبیعی بیلی روبین کلی به طور معمول 0.1-1.2 میلیگرم در دسی لیتر است (میلی گرم / دسی لیتر). بیماریهای ارثی خاصی وجود دارد که سطح بیلی روبین را افزایش می دهد، اما عملکرد کبد طبیعی است.
چرا به تست های عملکرد کبد نیاز داریم؟
آزمایش عملکرد کبد میتواند به شما کمک کند تا تشخیص دهید کبد شما به درستی کار میکند یا خیر. کبد تعدادی از عملکردهای حیاتی بدن را انجام میدهد، مانند:
- آلایندهها را از خون خود خارج میکند.
- تبدیل مواد مغذی از غذاهایی که مصرف میکنید.
- ذخیره مواد معدنی و ویتامینها
- تنظیم لخته شدن خون
- تولید کلسترول، پروتئین، آنزیم و صفرا
- ایجاد عواملی که با عفونت مقابله می کنند.
- از بین بردن باکتریها از خون شما
- فرآوری موادی که میتوانند به بدن شما آسیب برسانند.
- حفظ تعادل هورمونها
- تنظیم سطح قند خون
مشکلات مربوط به کبد میتواند فرد را بسیار بیمار کند و حتی میتواند زندگی او را تهدید نماید.
چگونه میتوان برای آزمون عملکرد کبد آماده شد؟
پزشک دستورالعملهای کاملی در مورد چگونگی آمادگی برای گرفتن نمونه خون به شما میدهد. برخی از داروها و غذاها ممکن است روی سطح آنزیمها و پروتئینهای موجود در خون تأثیر بگذارند. ممکن است پزشک از شما بخواهد از برخی انواع داروها خودداری کنید، یا ممکن است از شما بخواهد که برای مدتی قبل از آزمایش از خوردن هر چیزی پرهیز کنید. قبل از آزمایش حتماً آب به اندازه کافی مصرف کنید. همچنین ممکن است بخواهید پیراهن آستینداری بپوشید که به راحتی قابل جمع شدن است تا گرفتن نمونه خون راحتتر شود.
آزمایش عملکرد کبد چگونه انجام میشود؟
ممکن است در بیمارستان یا یک مرکز آزمایش تخصصی از شما خون گرفته شود. برای انجام آزمایش:
- ارائه دهنده خدمات بهداشتی قبل از آزمایش پوست شما را تمیز می کند تا احتمال وجود هرگونه میکروارگانیسم را روی پوست که باعث ایجاد عفونت شود، کاهش دهد.
- ارائه دهنده خدمات بهداشتی احتمالاً یک بند الاستیک روی بازوی شما میبندد. این به دیده شدن رگهای شما کمک میکند. وی از سوزن برای برداشتن نمونه خون از بازوی شما استفاده میکند.
- پس از خونگیری، ارائه دهنده خدمات بهداشتی مقداری گاز و باند بر روی محل ورود سوزن قرار میدهد. سپس نمونه خون را برای آزمایش به آزمایشگاه میفرستد.احتتر شود.
خطرات آزمایش عملکرد کبد
گرفتن خون از روشهای معمول آزمایش به شمار میآید و به ندرت عوارض جانبی جدی ایجاد میکند. با این حال، خطرات دادن نمونه خون میتواند شامل موارد زیر باشد:
- خونریزی در زیر پوست یا هماتوم
- خونریزی بیش از حد
- غش کردن
- عفونت
بعد از آزمایش، معمولاً میتوانید طبق معمول به زندگی خود ادامه دهید. با این حال، اگر هنگام خونگیری احساس ضعف یا سبکی سر می کنید، باید قبل از ترک آزمایشگاه اندکی استراحت کنید.
یک نظر