فهرست مطالب
آزمایش ادرار 24 ساعته یا Urine 24h موضوعی است که میخواهیم در این مقاله مورد بررسی قرار دهیم. به نظر شما چه زمانی لازم است که این آزمایش را انجام دهیم؟نتایج به دست آمده از این آزمایش نشانگر چیست؟ طریقه تفسیر نتایج بدست آمده به چه صورت است؟ در این مقاله همراه ما باشید تا به پاسخ تمامی سوالاتی که در مورد این آزمایش دارید، برسید.
تیترهایی که در این مقاله بررسی شده اند،شامل:
×جمع آوری ادرار 24 ساعته چیست؟
×چرا ممکن است به جمع آوری ادرار 24 ساعته نیاز داشته باشم؟
×چه شرایطی میتواند باعث بیماری کلیه ای شود؟
×خطرات جمع آوری 24 ساعته ادرار چیست؟
×چگونه می‌توانم برای جمع آوری ادرار 24 ساعته آماده شوم؟
×در طی جمع آوری 24 ساعته ادرار چه اتفاقی می افتد؟
×بعد از جمع آوری 24 ساعته ادرار چه اتفاقی می افتد؟
×شرایط بیمار برای جمعآوری نمونه ادرار 24 ساعته جهت آزمایش VMA
×شرایط جمعآوری نمونه ادرار 24 ساعته و Random جهت آزمایش Oxalate ادرار
×شرایط جمعآوری نمونه ادرار 24 ساعته جهت آزمایش 5HIAA
×شرایط جمعآوری نمونه ادرار 24 ساعته جهت آزمایش Metanephrine
×آزمایش ادرار کراتین (آزمایش حجم ۲۴ ساعته ادرار)
×تفسیر نتایج یک آزمایش ادرار کراتین
×اندازه گیری مواد مختلف موجود در ادرار (پروتئین،میکروآلبومین،کلسیم،کلراید،سیترات،اگزالات،مس و…)
هدف از جمع آوري نمونه ادرار 24 ساعته اندازه‌گيري و ارزيابي ميزان دفع مواد مختلف ( مثل پروتئين، كراتينين، كلسيم و ….) در ادرار طي 24 ساعت شبانه روز مي‌باشد.
جمعآوری ادرار ۲۴ ساعته یک تست آزمایشگاهی ساده است که هر آنچه در داخل ادرار وجود دارد، اندازهگیری میکند.
برای این آزمایش شما باید ادرار خود را طی ۲۴ ساعت کامل در یک ظرف مخصوص جمعآوری کنید.
ظرف مذکور باید تا زمان تحویل به آزمایشگاه، خنک نگه داشته شود.
سوال مهم آن است که حجم ادرار ۲۴ ساعته چقدر باید باشد؟ در این ارتباط باید گفت محدوده‌ی طبیعی حجم ادرار ۲۴ ساعته با دریافت مایع حدود ۲ لیتر در ۲۴ ساعت، بین ۸۰۰ تا ۲۰۰۰ میلی‌لیتر است. این میزان برابر با میزان طبیعی ادرار در ۲۴ ساعت یا حجم طبیعی ادرار در ۲۴ ساعت است.
آزمایش ادرار 24 ساعته چیست؟
جمع آوری 24 ساعته ادرار یک آزمایش ساده است که میزان ادرار شما را اندازهگیری میکند.
این آزمایش برای بررسی عملکرد کلیه استفاده میشود.
جمع آوری 24 ساعته ادرار در یک ظرف مخصوص در مدت 24 ساعت کامل انجام میشود.
ظرف باید خنک نگه داشته شود تا ادرار به آزمایشگاه برگردانده شود.
ادرار از آب و مواد شیمیایی محلول مانند سدیم و پتاسیم تشکیل شدهاست. همچنین حاوی اوره میباشد.
این امر هنگام تجزیه پروتئین ساخته میشود. و حاوی کراتینین است که طی متابولیسم سلولهای عضلات ایجاد میشود.
به طور معمول، ادرار حاوی مقادیر خاصی از این مواد زائد است.
اگر این مقادیر در حد طبیعی نباشد، ممکن است نشانه بیماری یا بیماری خاصی باشد.
چرا ممکن است به آزمایش ادرار 24 ساعته نیاز داشته باشم؟
جمع آوری 24 ساعته ادرار به تشخیص مشکلات کلیوی کمک میکند.
این کار اغلب برای دیدن میزان پاک شدن کراتینین از طریق کلیه ها انجام میشود.
همچنین برای اندازهگیری پروتئین، هورمون ها، مواد معدنی و سایر ترکیبات شیمیایی انجام شدهاست.
چه شرایطی میتواند باعث بیماری کلیه ای شود؟
- وقتی کسی به دیابت کنترل نشده مبتلا باشد به نفروپاتی دیابتی دچار میشود که باعث ایجاد مقدار زیادی پروتئین (آلبومین) در ادرار خواهدشد و میتواند منجر به آسیب کلیه شود.
- فشار خون بالا میتواند منجر به آسیب کلیوی دائمی شود.
- لوپوس نوعی بیماری خود ایمنی است که سیستم ایمنی بدن به کلیه ها حمله کرده و به آنها آسیب می‌رساند.
- عفونت های مکرر دستگاه ادراری.
- انسداد طولانی مدت مجاری ادراری.
- سندرم آلپورت، این مشکل سلامتی باعث ایجاد مشکلات بینایی و شنوایی و همچنین ایجاد زخمهای پیشرونده در کلیهها میشود. این سندرم از طریق خانوادهها منتقل میشود.
- سندرم نفروتیک، این مشکل سلامتی چندین دلیل مختلف دارد: علائم شامل پروتئین در ادرار، پروتئین کم در خون، سطح کلسترول بالا و تورم بافتی است.
- بیماری کلیه پلیکیستیک، این مشکل باعث رشد بسیاری از کیستهای پر از مایع در کلیه ها میشود و باعث بزرگ‌تر شدن کلیه ها خواهدشد. همچنین با گذشت زمان، بافت کلیه که در حال کار است را میگیرد و از بین میبرد.
- نفریت بینابینی یا پیلونفریت، یک التهاب در ساختارهای کوچک کلیه است که اغلب توسط عفونت ایجاد میشود.
- غربالگری پره اکلامپسی در بارداری، پره اکلامپسی یک مشکل سلامتی خطرناک است که گاهی اوقات در بارداری اتفاق می‌افتد. باعث فشار خون بالا میشود و میتواند منجر به نارسایی عضو شود.
- سنگ کلیه (نفرولیتیاز)، سنگ کلیه به دلیل عدم تعادل مواد معدنی، نمک و آب در ادرار تشکیل میشود.
ممکن است دلایل دیگری نیز برای ارائهدهنده مراقبت های بهداشتی شما وجود داشته باشد که جمع آوری 24 ساعته ادرار را توصیه کنند.
بیشتر بخوانیم:
آزمایش مرتبط با کراتین کیناز (CK-MB)خون، اهمیت و علائم آن
آزمون عملکرد کبد ( آزمایش LFT )
آزمایش ادرار یا Urin Analaysis
خطرات آزمایش ادرار 24 ساعته ادرار چیست؟
جمع آوری 24 ساعته ادرار یک آزمایش آسان و بی خطر است. افراد می‌توانند به تنهایی ادرار جمع کنند.
برخی فاکتورها ممکن است بر دقت یک مجموعه ادرار 24 ساعته تأثیر بگذارند. این شامل:
- فراموش کردن جمعآوری مقداری از ادرار
- جمع آوری بیش از حد ادرار
- از دست دادن ادرار از ظرف نمونه با ریختن
- استرس حاد
- ورزش شدید
- غذاهای خاصی مانند قهوه، چای، کاکائو، موز، مرکبات و وانیل
- بسته به مشکلات خاص سلامتی شما ممکن است خطرات دیگری نیز وجود داشته باشد. قبل از جمع آوری، حتماً هرگونه نگرانی را با ارائه دهنده خدمات بهداشتی خود در میان بگذارید.
چگونه می‌توانم برای آزمایش ادرار 24 ساعته آماده شوم؟
ارائه دهنده خدمات بهداشتی شما روش کار را توضیح می‌دهد و میتوانید سوالاتی بپرسید.
اطمینان حاصل کنید که آیا هنگام جمع آوری ادرار باید از بعضی غذاها دوری کنید یا خیر.
به شما ظرفهای بزرگی برای ذخیره ادرار و ظرفی برای ادرار می‌دهند.
اطمینان حاصل کنید که نحوه استفاده از آنها را می‌دانید.
در هنگام جمع آوری ادرار ، یک مکان سرد برای ذخیره ادرار داشته باشید.
به عنوان مثال، یخچال یا خنک کننده روی یخ.
ممکن است به شما گفته شود که جمع آوری را در زمان مشخصی شروع کنید.
در صورت امکان، یک دوره 24 ساعته را که در خانه خواهید بود انتخاب کنید تا مجبور نشوید ادرار خود را حمل کنید.
اگر باردار هستید یا فکر میکنید باردار هستید، به ارائه دهنده خدمات بهداشتی خود بگویید.
اطمینان حاصل کنید که ارائه دهنده خدمات شما لیستی از تمام داروها (بدون نسخه)، گیاهان، ویتامین ها و مکمل هایی را که مصرف میکنید داشته باشد.
بر اساس وضعیت سلامتی شما، ارائه دهنده مراقبتهای بهداشتی شما ممکن است آمادگی خاص دیگری را درخواست کند.
در طی آزمایش ادرار 24 ساعته چه اتفاقی می افتد؟
آزمایش ادرار 24 ساعته ممکن است به صورت سرپایی انجام شود.
این یعنی شما همان روز به خانه میروید. یا ممکن است در طول مدت بستری در بیمارستان انجام شود.
بسته به شرایط شما و اقدامات ارائه دهنده خدمات بهداشتی، ممکن است روش‌ها متفاوت باشد.
به طور کلی، یک مجموعه ادرار 24 ساعته این روند را دنبال می کند:
به شما 1 یا چند ظرف برای جمع آوری و ذخیره ادرار داده میشود.
به طور معمول از یک ظرف پلاستیکی قهوهای استفاده میشود. ظرف مخصوصی که در توالت قرار میگیرد ممکن است برای جمع آوری ادرار استفاده شود.
شما باید ادرار را از ظرف جمع کننده به ظرف ذخیره‌سازی منتقل کنید.
جمع آوری 24 ساعته ممکن است در هر زمان از روز پس از ادرار کردن شما شروع شود.
اما ارائه دهنده خدمات بهداشتی درمانی شما ممکن است به شما بگوید که چه زمان را شروع کنید.
معمولاً شروع جمع آوری اولین چیز در صبح است. جمع آوری کلیه ادرارها در دوره 24 ساعته بعدی مهم است.
ادرار را در اولین دفع ادرار ذخیره نکنید. این اولین نمونه را شستشو دهید ، اما زمان آن را یادداشت کنید.
این زمان شروع مجموعه 24 ساعته است.
کلیه ادرار، پس از اولین نمونه شستشو داده شده ، ذخیره و سرد شود. این به این معنی است که آن را 24 ساعت دیگر روی یخ یا یخچال نگه دارید.
سعی کنید در همان زمان، 24 ساعت پس از زمان شروع، دوباره ادرار کنید تا روند جمع آوری به پایان برسد.
اگر در این زمان نمیتوانید ادرار کنید، مشکلی نیست.
پس از اتمام جمعآوری ادرار، ظروف ادرار باید در اسرع وقت به آزمایشگاه منتقل شوند.
اگر در خانه مشغول جمع آوری ادرار هستید، دستورالعمل‌هایی در مورد نحوه و مکان مصرف آن به شما داده میشود.
بسته به مشکل خاص سلامتی شما، ممکن است از شما خواسته شود مجموعه را طی چند روز تکرار کنید.
بعد از آزمایش ادرار 24 ساعته چه اتفاقی می افتد؟
بعد از آزمایش ادرار 24 ساعته، نوع خاصی از مراقبت وجود ندارد.
اما ارائه دهنده خدمات بهداشتی درمانی شما ممکن است بسته به شرایط خاص شما، دستورالعمل‌های دیگری پس از انجام این روش به شما بدهد.
مراحل بعدی:
قبل از اینکه با آزمایش یا روش موافقت کنید مطمئن شوید که:
- نام آزمون یا روش
- دلیل اینکه شما در حال انجام آزمایش یا روش هستید؟
- چه نتایجی باید انتظار داشت و معنی آنها چیست؟
- خطرات و مزایای آزمون یا روش؟
- عوارض جانبی یا عوارض احتمالی چیست؟
- چه موقع و کجا باید آزمایش یا روش انجام دهید؟
- چه کسی آزمون یا روش را انجام می دهد و شرایط آن شخص چیست؟
- اگر آزمایش یا رویه را انجام ندهید چه اتفاقی می افتد؟
- هر آزمایش یا روش جایگزین برای فکر کردن
- چه موقع و چگونه نتیجه خواهید گرفت؟
- اگر سوالاتی یا مشکلی دارید پس از آزمون یا روش با چه کسی تماس بگیرید
- چه مقدار باید برای آزمایش یا روش پرداخت کنید؟
شرایط بیمار برای جمعآوری نمونه ادرار 24 ساعته جهت آزمایش VMA
سه روز قبل از جمعآوری ادرار از مصرف قهوه، شکلات، موز، چای، کافئین، شربت سینه و وانیل خودداری شود.
سه روز قبل از جمعآوری ادرار از مصرف داروهایی که موجب تغییر آزمایش میشود (نظیر داروهای فشارخون) با نظر پزشک معالج خودداری شود.
شرایط جمعآوری نمونه ادرار 24 ساعته و Random جهت آزمایش Oxalate ادرار
دو الی سه روز قبل از آزمایش ادرار 24 ساعته و جمعآوری نمونه ادرار از مصرف زیاد مواد غذایی که دارای ویتامین C ازجمله مرکبات تازه (مانند لیموشیرین، پرتقال، گریپ‌فروت، لیموشیرین، اسفناج، توت‌فرنگی، گوجه‌فرنگی) خودداری کنید.
قرص ویتامین C، دو الی سه روز قبل از جمعآوری نمونه ادرار مصرف نشود.
شرایط جمعآوری نمونه ادرار 24 ساعته جهت آزمایش 5HIAA
48 الی 72 ساعت قبل از آزمایش ادرار 24 ساعته و جمعآوری نمونه از مصرف انبه، موز، طالبی، شکلات، خرما، بادمجان، گریپ‌فروت، گردو، کیوی، هندوانه، خربزه، آجیل، آناناس، بارهنگ، گوجه‌سبز و گوجه‌فرنگی خودداری شود.
48 الی 72 ساعت قبل از جمعآوری نمونه از مصرف داروهای استامینوفن، سالیسیلات، فناستین، شربت سرفه حاوی گلیکولات، گلیسرین، ناپروکسن، متوکاربامول، ایمی پرامین، ایزونیازید، متنامین، متیل دوپا، رزرپین و فنوتیازین ها خودداری شود.
شرایط جمعآوری نمونه ادرار 24 ساعته جهت آزمایش Metanephrine
24 ساعت قبل از جمعآوری نمونه از مصرف تمامی غذاهای حاوی متیل گزانتین خودداری شود.
آزمایش ادرار کراتین (آزمایش حجم ۲۴ ساعته ادرار):
یک آزمایش ادرار کراتین، مقدار کراتین در ادرار را اندازهگیری میکند.
این آزمایش میتواند به پزشک کمک کند تا عملکرد کلیهها را ارزیابی کند و برای تشخیص و پیشگیری بیماری کلیوی و دیگر شرایطی که بر کلیهها تاثیرگذارند، مفید است.
برای آزمایش کراتین، پزشک ممکن است از نمونه ادرار تصادفی استفاده کند.
با این حال، در اغلب مواردآن‌ها یک آزمایش ۲۴ ساعته ادرار را تجویز می‌کنند.
اگرچه یک نمونه ادرار میتواند برای کراتین مورد آزمایش قرار گیرد، جمع آوری ادرار به مدت یک روز کامل برای به دست آوردن این مقدار، دقیقتر است.
کراتین در ادرار میتواند براساس رژیم غذایی، ورزش و سطوح هیدراسیون متفاوت باشد، بنابراین بررسی نمونه‌ای به اندازه کافی مفید نیست.
همان طور که از نامش پیداست، آزمایش ادرار کراتین مقدار ادرار تولید شده در یک روز را اندازهگیری میکند.
این آزمایش دردناک نیست، و هیچ خطری در ارتباط با آن وجود ندارد.
تفسیر نتایج یک آزمایش ادرار کراتین
به واسطه سن و وزن بدن، تغییرات طبیعی در خروجی کراتین وجود دارد.
هرچه عضلات بیشتری داشته باشید، دامنه شما بالاتر است. همچنین لازم به ذکر است که همه آزمایشگاه‌ها از مقادیر یکسانی استفاده می کنند.
نتایج به مجموعه مناسبی از نمونه ادرار شما بستگی دارد.
برطبق گفته کلینیک Mayo، مقادیر کراتین ادرار طبیعی به طور کلی از ۹۵۵ تا ۲,۹۳۶ میلی گرم (mg) در هر ۲۴ ساعت برای مردان، و ۶۰۱ تا ۱,۶۸۹ میلی گرم در هر ۲۴ ساعت برای زنان، درنظر گرفته میشود.
مقادیر کراتینی که خارج از محدوده طبیعی قرار می‌گیرند ممکن است نشانه‌ای از موارد زیر باشند:
- بیماری کلیه
- عفونت کلیه
- نارسایی کلیه
- انسداد مجاری ادراری، مانند سنگ کلیه
- دیستروفی عضلانی دیررس
- میاستنی گراویس
مقادیر غیرطبیعی میتواند در افرادی رخ دهد که دیابت دارند یا رژیم های غذایی با مقدار زیادی گوشت یا دیگر پروتئین های بالا را مصرف می‌کنند.
ارزیابی نتایج آزمایش توسط خودتان بسیار دشوار است. باید نتایج را با پزشک خود در میان بگذارید.
بسته به نتایج، ممکن است پزشک یک آزمایش کراتین سرم را تجویز کند.
این آزمایش، نوعی آزمایش خون است که مقدار کراتین در خون را اندازه گیری میکند.
پزشک میتواند از این آزمایش برای تایید تشخیص خود استفاده کند.
بیشتر بدانیم:
آزمایش مرتبط با کراتین کیناز (CK-MB)خون، اهمیت و علائم آن
پروتئین ادرار (Protein, urine)
نوع نمونه قابل اندازهگیری: ادرار ۱۲ یا ۲۴ ساعته و تصادفی (Random)
شرایط نمونه‌گیری: بهترین نمونه برای این آزمایش پس از یک استراحت کامل و با پرهیز از فعالیت سنگین میباشد.
مقادیر طبیعی:
پروتئین توتال: ۱۵۰ میلیگرم در ۲۴ ساعت
تشخیص: در ارزیابی بیماری کلیوی و غربالگری گاماپاتی مونوکلونال به کار می‌رود.
- میزان پروتئین ادرار تحت شریط پاتولوژیک نظیر بیماری های کلیوی، بیماری های اتوایمیون و بیماری مولتیپل میلوما افزایش مییابد.
- در شرایط فیزیولوژیک و بدون بیماری مثل ورزش و تب هم دفع پروتئین در ادرار افزایش مییابد.
- صدمه گلومرولی (نظیر گلومرولونفریت یا سندرم نفروتیک)، اختلال در عمل بازجذب توبول ها (نفریت بینابینی)، غلظت بالای پروتئین پلاسما و التهاب دستگاه ادراری یا تومورها از عواملی هستند که سبب پروتئینوری می‌شوند.
- میزان طبیعی پروتئین ادرار۱۵۰-۱۰۰ میلی گرم در ۲۴ ساعت میباشد از این مقدار پروتئین حدود یک سوم آلبومین پلاسما، در حالیکه یک چهارم آن موکوپروتئین (Tamm- horsfall ) و بقیه گلبولین های پلاسما می‌باشند.
- افزایش سطح پروتئین ادراری ممکن است به علت آلودگی ادرار با خون قاعدگی، ترشحات پروستات و یا مایع منی باشد.
- پروتئینوری ممکن است در مقادیر کم در التهابات و فرایندهای نئوپلاسمی (بدخیمی) مجاری ادراری مشاهده شود.
- میزان پروتئین در ادرار در افراد سالم بعد از ورزش شدید ممکن است به ۳۰۰ میلی گرم در ۲۴ ساعت برسد.
- در ۳ تا ۵ درصد افراد به ظاهر سالم بالغ جوان پروتئینوری وضعیتی دیده میشود. در این افراد پروتئینوری طی روز ظاهر ولی در شب در حالت خوابیده مشاهده نمی‌شود. این پروتئینوری ممکن است در اثر نارسایی کلیه یا کم خونی باشد.
افزایش پروتئین توتال به بیش از ۵۰۰ میلی گرم در ۲۴ ساعت باید با روش ایمونوفیکساسیون بررسی گردد.
تا وجود زنجیره سبک ایمنوگلوبولین مونوکلونال مورد بررسی قرار گرفته و در صورت وجود نوع کاپا یا لامبدا آن تعیین گردد.
بهترین روش تشخیص پروتئین بنس جونز ادرار الکتروفورز پروتئین میباشد.
وجود گلوبولین بنس جونز را می توان با یک قله تند در ناحیه گلوبولین الکتروفورز پروتئین ادرار نشان داد.
میکروآلبومین ادرار در آزمایش ادرار 24 ساعته(Microalbumin, Urine)
نوع نمونه قابل اندازهگیری: ادرار ۲۴ ساعته و ادرار تصادفی (Random)
مقادیر طبیعی: کمتر از ۳۰ میلی گرم در ادرار ۲۴ ساعته
تشخیص: شناسایی مقادیر کم پروتئین خون (آلبومین) در ادرار
توجه:
- آلبومین یکی از اولین پروتئین‌هایی است که بعد از آسیب کلیوی وارد ادرار میشود.
- سنجش آلبومین ادرار برای افرادی که در معرض خطر بالای بیماری کلیوی هستند نظیرافراد مبتلا به نوع یک و دو و افراد با فشار خون بالا پیشنهاد میشود.
- مقدار آلبومین ۳۰۰-۳۰ میلیگرم نشاندهنده بیماری اولیه کلیوی (میکروآلبومین اوری) میباشد.
- مقدار آلبومین بیش از ۳۰۰ میلی گرم نشاندهنده بیماری کلیوی پیشرونده (ماکروآلبومین اوری) میباشد.
- عواملی نظیر خون در ادرار، بعضی از داروها، تب، ورزش شدید، عفونت اخیر دستگاه ادراریو سایر بیماری‌های کلیه می توانند موجب مثبت شدن پروتئین ادرار گردند.
کلسیم ادرار (Calcium, Urine)
نوع نمونه قابل اندازهگیری: ادرار ۲۴ ساعته، ۱۲ ساعته و تصادفی (Random)
- شرایط نمونه‌گیری: نیاز به نگهدارنده در زمان جمع آوری ادرار ۲۴ ساعته دارد.
- برای انجام این آزمایش بهتر است براساس دستور العمل کلسیم مصرف کنید مصرف خیلی زیاد و یا خیلی کم کلسیم بر نتایج تاثیر می‌گذارد.
- مصرف داروهایی مثل دیورتیک‌ها ( داروهای مدر وادرار آور) می تواند بر میزان کلسیم تاثیر گذارد.
مقادیر طبیعی:
مردان: کمتر از ۲۵۰ میلی گرم در ۲۴ ساعت
زنان: کمتر از ۲۰۰ میلی گرم در ۲۴ ساعت
تشخیص:
- ارزیابی خطر ایجاد سنگهای ادراری اگزالات کلسیم و فسفات کلسیم
- بررسی میزان دریافت کلسیم در رژیم غذایی و بررسی جذب آن توسط روده‌ها
- ارزیابی بیماری‌های استخوانی نظیر استئوپورز و استئومالاسی
- بررسی عملکرد کلیهها و غده پاراتیروئید
توجه:
- افزایش کلسیم در ادرار ممکن است به دلیل پرکاری تیروئید، بیماری پاژه، بی حرکت بودن طولانی افزایش میزان ویتامین D و بیماری‌های تخریب استخوان نظیر سرطان و مولتیپل میلوما روی دهد.
- کاهش کلسیم ادرار ممکن است ناشی از کمکاری غده پاراتیروئید، میزان پایین ویتامین D، اختلال در جذب مواد غذایی و اختلال در تنظیم کلسیم توسط کلیهها باشد.
کلراید ادرار در آزمایش ادرار 24 ساعته (Chloride, Urine)
نوع نمونه قابل اندازهگیری: ادرار ۲۴ ساعته و تصادفی (Random)
شرایط نمونه‌گیری: برای انجام این آزمایش بهتر است مصرف داروهایی نظیر استازولامید، کورتیکواستروئیدها، داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی و داروهای دیورتیک که نتایج آزمایش را تحت تاثیر قرار می‌دهند را به طور موقت متوقف نمایید.
مقادیر طبیعی:
۴۰-۲۲۴ میلی مول در ۲۴ ساعت
تشخیص:
- برای بررسی توازن مایعات و هموستاز اسید و باز بدن استفاده میشود.
- ترشح سدیم و کلر در ادرار انعکاسی از جذب سدیم کلراید در بدن میباشد.
- میزان پایین کلراید نشان دهنده بازجذب کلیوی مناسب این یون میباشد.
- میزان بالای کلراید نشان دهنده ترشح نامناسب این یون میباشد.
- میزان بالای یون های هالید (برمید، فلورید و یدید) منجر به افزایش کاذب سنجش یون کلرید می‌گردد.
- عملکرد پایین غدد آدرنال، التهاب کلیوی، پلی اوری و مصرف مقادیر زیاد نمک منجر به افزایش کلراید در ادرار میشود.
- مصرف کم نمک، سندرم کوشینگ و از دست دادن مایعات نظیر اسهال، استفراغ و عرق منجر به کاهش میزان کلراید می‌گردد.
سیترات ادرار (Citrate, Urine)
نوع نمونه قابل اندازهگیری: ادرار ۲۴ ساعته و نمونه تصادفی (Random)
مقادیر طبیعی:
۱۵۰-۴۳۴ میلی گرم در ۲۴ ساعت
تشخیص:
- برای بررسی عوامل خطر در بیماران با سنگهای کلسیم کلیوی استفاده میشود.
- ارزیابی نتایج درمان بیماران با سنگهای کلیوی
توجه:
- سیترات ادرار، مهارکننده اصلی تشکیل سنگهای کلیوی است. بنابراین میزان پایین سیترات به عنوان خطر تشکیل سنگهای کلیوی محسوب میشود.
- عوامل کاهش دهنده pH لوله های کلیوی یا pH داخل سلولی نظیر اسیدوز متابولیک، کاهش منیزیم و پتاسیم منجر به کاهش سیترات می‌شوند.
- میزان پایین سیترات (کمتر از ۱۵۰ میلی گرم در ۲۴ ساعت) بیانگر تشخیص احتمالی اسیدوز متابولیک میباشد.
- داروهای کاهشدهنده pH، پتاسیم و منیزیم که کاهش سیترات را به دنبال دارند در این افراد نباید استفاده شوند.
اگزالات ادرار (Oxalate, Urine)
نوع نمونه قابل اندازهگیری: ادرار ۲۴ ساعته
مقادیر طبیعی:
۴۰٫۵ – ۹٫۷ میلی گرم در ۲۴ ساعت
۰٫۴۶ – ۰٫۱۱ میلی مول در ۲۴ ساعت
تشخیص:
- ارزیابی درمان سنگهای کلیوی
- شناسایی افزایش میزان اگزالات ادرار به عنوان عاملی در تشکیل سنگهای کلیوی
- تشخیص اگزالوری اولیه و ثانویه
توجه:
- مصرف اسید اسکوربیک بیش از ۲ گرم در ۲۴ ساعت ممکن است سنجش اگزالات را به طور کاذب افزایش دهد.
- از جمعآوری ادرار در ظرف‌هایی با درپوش فلزی خودداری نمایید.
مس ادرار در آزمایش ادرار 24 ساعته(Copper, Urine)
نوع نمونه قابل اندازهگیری: ادرار ۲۴ ساعته و تصادفی (Random)
مقادیر طبیعی:
=< 60 میکرو گرم در ۲۴ ساعت
تشخیص:
- در بررسی بیماری ویلسون و بیماری انسداد کبدی به کار می‌رود.
- به طور معمول میزان دفع مس در ادرار در ۲۴ ساعت کمتر از ۶۰ میکرو گرم میباشد.
- افزایش میزان مس در ادرار در بیماری ویلسون، بیماری Menkes، تیروتوکسیکوز، عفونت‌های حاد، مزمن و بدخیمی ها نظیر سرطان، سیروز کبدی، مصرف مکمل های حاوی Zinc ، سندرم نفروتیک، در درمان با استروژن و بارداری روی می‌دهد.
- کاهش میزان مس در سوء تغذیه، کاهش میزان پروتئین، عدم جذب مناسب مشاهده می‌گردد.
منیزیم ادرار (Magnesium, Urine)
نوع نمونه قابل اندازهگیری: ادرار ۲۴ ساعته
مقادیر طبیعی:
۵۱-۲۶۹ میلی گرم در ۲۴ ساعت
تشخیص:
- ارزیابی علل مقادیر غیر معمول منیزیم سرم
- تعیین میزان مناسب منیزیم در رژیم غذایی
- محاسبه میزان حالت اشباع اگزالات کلسیم و فسفات کلسیم و ارزیابی خطر تشکیل سنگ کلیه
توجه:
- منیزیم مهارکننده تشکیل کریستال های کلسیم میباشد و با حالت اشباع اگزالات کلسیم و فسفات کلسیم ادراری مرتبط میباشد.
- کاهش میزان دفع ادراری منیزیم موجب افزایش حالت اشباع اگزالات کلسیم و فسفات کلسیم می‌گردد که این امر ممکن است با خطر تشکیل سنگ کلیوی مرتبط باشد.
سیستین ادرار (Cystine, Urine)
نوع نمونه قابل اندازهگیری: ادرار ۲۴ ساعته و تصادفی (Random)
مقادیر طبیعی:
۳-۱۵ ساله :۵۳ -۱۱ میکرو مول در ۲۴ ساعت
۱۶ ساله و بالاتر: ۱۱۵-۲۸ میکرو مول در ۲۴ ساعت
آزمایش نیتروپروساید سدیم (Sodium nitroprusside test)
آزمایش نیتروپروساید سدیم برای تعیین کیفی سیستین در ادرار استفاده میشود.
پروتئین‌ها با گروه SH آزاد (سیستئین) با نیتروپروساید سدیم رنگ قرمز تولید می‌نماید.
در این آزمایش گروه S-S سیس تین پروتئین را با عوامل احیا کننده مانند سیانید سدیم به سیستئین احیا و سپس گروه‌های آزاد سولفیدریل با نیتروپروساید واکنش می‌دهد.
در این آزمایش سیستئین، سیستین، هوموسیستئین ومواد ستونی واکنش مثبت می‌دهند.
شرایط نمونه‌گیری:
بهتر است برای جلوگیری از نتایج منفی کاذب، نمونه ادرار غلیظ صبحگاهی جمع آوری شود.
توجه:
- سنگهای سیس تین در بیماران با اختلال ارثی انتقال اسیدآمینه‌های سیس تین، اورنیتین، لیزین و آرژینین و سپس دفع مقادیر زیاد آن از ادرار تشکیل میشود.
- اندازهگیری سیس تین ادرار ۲۴ ساعته جهت تشکیل سنگ ضروری است و با پیدایش کریستال در نمونه ادرار تصادفی باید سنجش سیس تین را انجام داد.
متانفرین و نورمتانفرین (Metanephrine & Normetanephrine, Urine)
نوع نمونه قابل اندازهگیری: ادرار ۲۴ ساعته و ادرار تصادفی (Random)
مقادیر طبیعی:
متانفرین: تا ۳۵۰ طبیعی است.
نورمتانفرین: ۶۰۰ >
شرایط نمونه گیری:
- بهتر است برای سنجش کاتکولآمینها (متانفرین و نورمتانفرین) و وانیل مندلیک اسید از نمونه ادرار ۲۴ ساعت استفاده گردد زیرا ترشح کاتکول آمینها از تومور به طور متناوب صورت میگیرد.
- بسیاری از داروها موجب تداخل در نتایج آزمایش می‌شوند، لذا بهتر است در صورت مصرف دارو به آزمایشگاه اطلاع داده شود.
تشخیص:
- به عنوان آزمایش غربالگری اولیه و ثانویه برای تشخیص احتمالی تومورهای فئوکروموسایتوما و سایر تومورهای نوروآندوکرین مانند پاراگانگلیوما که تولید کننده غیر طبیعی کاتکول آمینها می‌باشند.
- تایید نتایج مثبت متانفرین پلاسما.
توجه:
- افزایش سطح متانفرین ونورمتانفرین در بیماران مبتلا به فئوکروموسیتوما و تومورهای مشتق از سلولهای تاج عصبی (Crest cells) یافت میشود.
- افزایش متانفرین‌های ادرار در بیماران مبتلا به فشار خون بالا (بدون فئوکروموسیتوما) مشاهده میشود.
- عواملی نظیر استرس، داروها، مصرف دخانیات و نوشیدنی‌های کافئین دار والکل منجر به نتایج مثبت کاذب در این آزمایش می‌شوند.
فسفر ادرار (Phosphorus, Urine)
نوع نمونه قابل اندازهگیری: ادرار ۲۴ ساعته
مقادیر طبیعی:
<1,100 mg/24 hours
تشخیص:
- ارزیابی وضعیت افزایش و کاهش فسفر
- ارزیابی بیماران با سنگهای کلیوی
توجه:
رژیم غذایی حاوی فسفر زیاد، هورمون پاراتیروئید، مصرف کم پتاسیم در رژیم غذایی، نقایص توبول‌های کلیه (سندرم فانکونی، هیپوفسفاتمی ارثی و استئومالاسی القا کننده تومور) موجب افزایش میزان فسفر می‌گردند.
رژیم غذایی حاوی فسفر کم، انسولین، مصرف رژیم غذایی حاوی پتاسیم زیاد و کاهش جذب رودهای فسفر (کاهش ویتامین D و سوء جذب) موجب کاهش میزان فسفر می‌شوند.
پتاسیم ادرار (Potassium, Urine)
نوع نمونه قابل اندازهگیری: ادرار ۲۴ ساعته و ادرار تصادفی (Random)
مقادیر طبیعی:
۷۷-۱۷ میلی مول در ۲۴ ساعت
تشخیص:
ارزیابی علت افزایش و کاهش پتاسیم
توجه:
- هیپو کالمی انعکاسی از کمبود پتاسیم در بدن میباشد که براساس میزان ترشح پتاسیم در ادرار به دو صورت کلیوی و غیر کلیوی طبقه بندی می‌گردد. در طی هیپوکالمی در صورتی که میزان ترشح پتاسیم کمتر از ۳۰ میلی اکی والان در ادرار۲۴ ساعت باشد، بازجذب کلیوی پتاسیم مناسب میباشد، در این صورت هیپوکالمی ممکن است به دلیل مصرف مواد غذایی حاوی پتاسیم پایین یا از دست دادن زیاد مایعات غنی از پتاسیم باشد. در صورتی که میزان ترشح پتاسیم بیشتر از ۳۰ میلی اکیوالان در ادرار ۲۴ ساعت باشد، بازجذب کلیوی پتاسیم نامناسب بوده و نشان دهنده این است که کلیه ها منبع اولیه از دست دادن پتاسیم هستند.
- کورتیکواستروئیدها، داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی، داروهای دیورتیک و مکمل های پتاسیم می‌توانند نتایج آزمایش را تحت تاثیر قرار دهند.
- اسیدوز دیابتی و اشکال مختلف اسیدوز متابولیک، مشکلات کلیوی، روزه داری و کمبود سطح منیزیم خون ممکن است موجب افزایش میزان پتاسیم ادرار شوند.
- داروهایی نظیر بلوکه کننده‌های بتا، لیتیم، تری متوپریم و داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی ممکن است موجب کاهش میزان پتاسیم ادرار گردند.
سدیم ادرار (Sodium, Urine)
نوع نمونه قابل اندازهگیری: ادرار ۲۴ ساعته و ادرار تصادفی (Random)
مقادیر طبیعی:
۴۱-۲۲۷ میلی مول در ۲۴ ساعت
تشخیص:
ارزیابی تعادل اسید و باز، تعادل آب، مسمومیت با آب و کم آبی
توجه:
- میزان سدیم ادرار بسته به میزان سدیم رژیم غذایی مصرفی متفاوت میباشد.
- عملکرد پایین غدد آدرنال، التهاب کلیه که منجر به از دست دادن نمک میشود، مصرف زیاد نمک و درمان با دیورتیک‌ها منجر به افزایش میزان سدیم میشود.
- نارسایی قلب، اسهال، هیپرآلدسترونیسم، کم آبی، مشکلات مزمن کلیوی موجب کاهش سطح سدیم ادرار می‌گردند.
اوره ادرار (Urea, Urine)
نوع نمونه قابل اندازهگیری: ادرار ۲۴ ساعته و ادرار تصادفی (Random)
مقادیر طبیعی:
۱۰-۳۵ گرم در ۲۴ ساعت
تشخیص: ارزیابی جذب پروتئین و یا تعادل نیتروژن
توجه:
- عوامل مختلفی نظیر سرعت فیلتراسیون گلومرولی، افزایش مصرف پروتئین در رژیم غذایی، میزان کاتابولیسم پروتئین و وضعیت دیورتیک آب می_توانند بطور مستقل برروی دفع اوره ادرار اثر گذار باشند، بنابراین این عوامل باید در هنگام تفسیر نتایج در نظر گرفته شوند.
- رژیم غذایی کم پروتئین، آسیب کلیوی و شرایط دهیدراتاسیون مقادیر اوره ادرار را می‌توانند کاهش دهند.
اسید اوریک ادرار در آزمایش ادرار 24 ساعته(Uric acid, Urine)
نوع نمونه قابل اندازهگیری: ادرار ۲۴ ساعته و ادرار تصادفی (Random)
مقادیر طبیعی:
مقدار اسید اوریک به رژیم غذایی بستگی دارد.
کمتر از ۷۵۰ میلی گرم در ۲۴ ساعت
تشخیص: ارزیابی و کنترل بیماران با سنگهای کلیوی به ویژه سنگ های اسید اوریک
توجه:
- میزان اسید اوریک ادرار انعکاسی از مقدار پورینها در رژیم غذایی و همچنین تجزیه اسیدهای نوکلئیک درونی می باشد.
- میزان اسید اوریک ادرار در حالتهای تولید بیش از حد اسید اوریک نظیر لوکمی، پلی سایتمی و بعد از خوردن غذای غنی از نوکلئوپروتئین افزایش مییابد.
- افزایش سطوح بیلی روبین و اسید اسکوربیک ممکن است با این آزمایش تداخل ایجاد نمایند.
آمیلاز ادرار (Amylase, Urine)
نوع نمونه قابل اندازهگیری: ادرار ۲۴ ساعته
مقادیر طبیعی:
مقدار مشخصی تعیین نشده است.
تشخیص:
- بررسی رد حاد پیوند پانکراس
- تشخیص پانکراتیت حاد
توجه:
- کاهش آمیلاز ادرار با بیش از ۳۰ تا ۵۰ درصد نسبت به حالت اولیه با رد حاد پیوند پانکراس مرتبط می باشد.
- میزان آمیلاز ادرار با اختصاصیت و حساسیت کمتر در پانکراتیت حاد افزایش می یابد.
زینک ادرار (Zinc, Urine)
نوع نمونه قابل اندازهگیری: ادرار ۲۴ ساعته
مقادیر طبیعی:
۲۰-۹۶۷ میکرو گرم در ادرار ۲۴ ساعته
تشخیص:
- شناسایی علت مقادیر غیر معمول روی در سرم با استفاده از غلظت آن در ادرار
- ارزیابی مسمومیت با روی
توجه:
- روی به طورعمده توسط مدفوع از بدن دفع می‌گردد و مقادیر کمی نیز از ادرار دفع میشود.
- میزان بالای روی در ادرار همراه با میزان پایین آن در سرم ممکن است با سیروز کبدی، بیماری نئوپلاستیک یا افزایش کاتابولیسم مرتبط باشد.
- مقدار بالای روی در ادرار به همراه میزان طبیعی یا بالای روی در سرم نشان دهنده منبع غنی حاوی روی در رژیم غذایی می باشد.
- میزان پایین روی در ادرار و سرم ممکن است به علت فقدان روی در مواد غذایییا از دست دادن از طریق ترشحات در بیماران با سوختگی و بیماران با مشکلات معده- روده ای روی دهد.
- میزان بالای باریم در سنجش اکثر آزمایشات فلزات اختلال ایجاد می کند. ظروف حاوی مقادیر باریم برای جمع آوری نمونه ادرار مناسب نمی باشند.
گردآورنده: یگانه مشایخ
منبع:
https://www.hopkinsmedicine.org/health/treatment-tests-and-therapies/24hour-urine-collection
https://parsteblab.com/laboratory-test-preparation/24h-test-urine/
یک نظر