فهرست مطالب
anti-smooth muscle antibody (ASMA)
به چه دلیل آنتی¬بادی¬های SMA تولید شده توسط سیستم ایمنی، به ماهیچه صاف حمله می¬کنند؟
سیستم ایمنی¬بدن ما آنتی¬بادی¬هایی تولید می¬کند که معمولا اجسام
بیگانه را مورد هدف قرار می¬دهد. در واقع هر آنتی¬بادی فقط در برابر یک
آنتی¬ژن دفاع می¬کند. SMA، آنتی¬بادیست که اشتباها به بافت عضلانی
صاف به ویژه کبد حمله می¬کند و تاثیر می¬گذارد. هدف اکثر این
آنتی¬بادی¬ها در بیماری هپاتیت خود ایمنی پروتئینی به نام F-actin
است. برای انجام این آزمایش به نمونه خون احتیاج است که
آنتی¬بادی¬ها را تشخیص داده و مقدار آن¬ها را اندازه¬گیری می¬کند.
آنتی¬بادی¬های ضد ماهیچه صاف در چه بیماری¬های یافت می¬شود؟
وجود آنتی¬بادی¬های ضد ماهیچه صاف در خون نشان می¬دهد ممکن
است فرد مبتلا به بیماری¬های خودایمنی مانند کلانژیت صفراوی اولیه
(PBC) و هپاتیت خودایمنی (AIH) باشد. این آزمایش برای تعیین نوع
التهاب کبد که آیا خودایمنی است یا خیر کمک می¬کند همچنین برای
تشخیص اختلال نوع 1 یا نوع 2 بیماری هپاتیت نیز به کار می¬رود.
هپاتیت نوع 1، بسیار شایع تر از هپاتیت نوع 2 است و بیشتر افرادی که
اختلال خودایمنی دارند درگیر این نوع هپاتیت هستند.
هپاتیت خود ایمنی (AIH)
این بیماری زمانی که سیستم ایمنی بدن به سلول¬های کبدی حمله کند رخ
می¬دهد. با دارو¬های سرکوب کننده سیستم ایمنی، می¬توان این بیماری
را کنترل کرد اما برخی افراد علائمی ندارند یا علائم کمتری دارند در صورت
تشخیص دیر این اختلال ممکن است منجر به سیروز، سرطان کبد و در
نهایت نارسایی کبد شود. اغلب افراد مبتلا به این بیماری علاوه بر
آنتی¬بادی SMA شامل آنتی¬بادی ضد هسته¬ای، آنتی¬بادی آنتیاکتین و
… هستند.
هپاتیت خودایمنی می¬تواند همراه با هپاتیت ناشی از ویروس مانند
هپاتیت C یا B اتفاق بی¬افتد و با مصرف بیش از اندازه الکل شدت گیرد،
وراثت نیز در ابتلا به هپاتیت خود ایمنی نقش پر رنگی دارد.
دارو¬هایی که معمولا باعث هپاتیت خود ایمنی می¬شوند عبارتند از
مینوسیکیلین، هیدرالازین، متیل دو پا و … است.
علائم بیماری مزمن هپاتیت خود ایمنی چیست؟
در صورت بروز این علائم پزشک حتما تست آنتی¬بادی¬های ضد ماهیچه
صاف را تجویز می¬کند.
این علائم شامل :
. تورم شکم
. بزرگ شدن کبد
. ادرار تیره
. زردی پوست و چشم
. خستگی و از دست دادن اشتها
. حالت تهوع و استفراغ
. درد مفاصل
آیا آنتی¬بادی¬های SMA عضلات ماهیچه صاف همیشه در بدن خواهند ماند؟
اگر علل این اختلال، شرایط موقتی مانند مونونوکلئوز عفونی باشد ممکن
است پس از بهبود شرایط، به سطح مناسب برسد اما اگر در اثر بیماری
هپاتیت بوجود بیایند متاسفانه همواره وجود خواهند داشت اما سطح آن
در زمان¬ها مختلف، متفاوت خواهد بود.
آزمایش آنتی¬بادی SMA عضلات صاف چگونه انجام می¬شود؟
این آزمایش نیاز به نمونه خون دارد.
ابتدا نوار الاستیک را در بالای بازو می¬بندند در این صورت رگ¬ها بهتر
نمایان می¬شوند. قبل از رگ¬گیری محل قرار گرفتن سوزن را با
ضد¬عفونی تمیز می¬کنند سپس همانند آزمایش خون معمولی، پس از قرار
دادن سوزن مقدار خون در لوله¬ای جمع¬آوری می¬کند. در مرحله بعد
تکنیسین نوار الاستیک بر می¬دارد و گاز یا تکه پنبه در محل سوزن قرار
می¬دهد. حداقل حجم خون گرفته شده 0.3 است. این آزمایش کمتر از 5
دقیقه طول می¬کشد و نیاز به آمادگی قبل آزمایش نیست اما در صورت
استفاده از دارو¬های رقیق کننده خون یا مشکل لخته شدن حتما به
تکنیسین انجان آزمایش اطلاع بدهید.
دمای قرار¬گیری نمونه
دمای قرار¬گیری نمونه، دمای اتاق است اما اگر نیز باشد نمونه ذخیره شود
تا 5 روز در یخچال ( دمای 2=8 درجه سانتیگراد ) و تا یک سال در دمای
-20 درجه یا کمتر پتیدار است.
آیا انجام این آزمایش آنتی بادی های SMA خطری به همراه دارد؟
این تست خطر بسیار کمی به همراه دارد. در موارد نادر ممکن است دچار
التهاب ورید، تجمع خون در زیر پوست، عفونت در محل تزریق و خونریزی
بیش از حد شوید اما اکثر علائم به سرعت از بین خواهند رفت.
نتایج آزمایش در این آنتی بادی های SMA
نتیجه این آزمایش به صورت مثبت و منفی نشان داده می¬شود.
اگر نتیجه آزمایش منفی شود یعنی هیچ ASMA در خون شما وجود ندارد
و علائم کبدی دلایل دیگری دارد. محدوده طبیعی رقت کمتر از 1:20 در نظر
گرفته می¬شود.
اگر نتیجه آزمایش مثبت گزارش داده شود یعنی رقیق کننده مساوی و یا
بزرگتر از 1:40 است. در صورت مقدار زیاد این آنتی¬بادی در خون، احتمالا
بیمار به نوع 1 هپاتیت خود ایمنی مبتلا است و مقدار کمتر، مبتلا شدن به
نوع 2 هپاتیت خود ایمنی را مشخص می¬کند. البته در برخی از
سرطان¬ها نیز این آنتی¬بادی یافت می¬شود.
نتیجه این نوع آنتی بادی های SMA:
افزایش این نوع آنتی¬بادی در کودکان و افرادی که دارای سیستم ایمنی
ضعیفی هستند، کمتر رخ می¬دهد. وجود آنتی¬بادی¬های SMA نشان
دهنده هپاتیت خود ایمنی است اما ممکن است پزشک در صورت مثبت
شدن نتیجه آزمایش برای اطمینان از تشخیص هپاتیت خود ایمنی، بیوپسی
(biopsy) کبد را تجویز کند، بیوپسی به نمونه برداری از بافت مورد نظر
می¬گویند. همچنین این آزمایش می¬تواند به تشخیص لوپوس اریتماتوز
سیستمیک کمک کند.
نویسنده :
مطهره تقی پور
منابع:
https://labtestsonline.org/tests/smooth-muscle-antibody-sma-and-f-actin-antibody
https://www.healthline.com/health/anti-smooth-muscle-antibody#results
https://medlineplus.gov/lab-tests/smooth-muscle-antibody-sma-test/
https://www.medicalnewstoday.com/articles/323141
یک نظر