آزمایش رایت (wright)

مقدمه

بیماری بروسلوز یا تب مالت از مدتها قبل در ایران شیوع داشته و از اهمیت پزشکی و اقتصادی قابل توجهی برخوردار بودهاست. برای مدیریت به موقع و پیشگیری موثر از پیامدهای آن در انسان و حیوان، تشخیص به موقع لازم است. روشهای تشخیصی فعلی از نظر عملکرد روش تحلیلی چالشهای عجیبی را بوجود میآورند.

 این مطالعه مقایسه حساسیت تشخیصی، ویژگی، ارزش اطلاع دهنده مثبت (PVP) و همچنین پیش بینی منفی (PVN) برای واکنش زنجیرهای پلیمراز (PCR)، آزمایش آگلوتیناسیون رایت و کشت خون مورد استفاده در بیماران مشکوک به بروسلوز است. در 120 بیمار  بالینی مشکوک به بروسلوز و ارجاع توسط پزشکان به آزمایشگاه پزشکی  مرکزی یزد، برخی از اطلاعات دموگرافیک، شغلی، تغذی های و بالینی مربوطه جمع آوری شد.

همچنین، نمونه های خون وریدی برای تشخیص بروسلوز با استفاده از PCR گرفته شد که آزمایش آگلوتیناسیون رایت (wright) و تکنیکهای کشت خون در صدر این آزمایش ها قرار میگیرند. شایعترین علامت بیماران، آرترالژی بود (82 مورد ، 3/68 درصد) . PCR در 25 مورد (20.8٪)، تست مچ دست در 21 بیمار (5/17٪) و کشت خون در 6 مورد (5٪) مثبت بود. در 20 مورد از 21 مورد مثبت تست مچ دست، PCR مثبت بود و همه بیماران مثبت کشت، PCR مثبت داشتند.

پس از تحقیقات فراوان متخصصان به این نتیجه رسیدند که برای تشخیص بروسلوز تست رایت عملکرد تحلیلی بهتری نسبت به کشت خون دارد و برای تأیید موارد مثبت رایت مناسبترین گزینه است.

بیماری بروسلوز

همانطور که گفته شد بروسلوز (تب مالت) نوعی بیماری مشترک انسان و دام است که در اثر باکتری هایی از جنس بروسلا ایجاد میشود و در حیوانات مختلف وجود دارد و انسانها بطور تصادفی از طریق تماس با آن حیوانات و یا مصرف لبنیات آلوده به آن مبتلا میشوند. هر یک از گونه های بروسلا در برخی از مناطق جهان شیوع بیشتری دارد. در حال حاضر بیماری تب مالت انسانی از روسیه، آفریقا، هند، اروپا و آمریکا گزارش می شود. طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی، میزان بروز سالانه آن حدود 500000 است، B.melitensis شایعترین گونه است.

آزمایش رایت (wright) چگونه انجام میشود؟

محل شروع:
آزمون در حالت نشسته و سپس در حالت خوابیده انجام میشود.

روش:
آزمون در 2 مرحله انجام میشود:

گام اول:

سر را به جلو بچرخانید، در حالی که بازو به طور مستقل بدون چرخش سر و چرخش خارجی 90 درجه وارد میشود. آرنج بیش از 45 درجه خم نمیشود. بازو سپس به مدت 1 دقیقه نگه داشته می‌شود. متخصص نمونه گیر نبض شعاعی را اندازه گیری میکند و شروع علائم بیمار را کنترل میکند.

گام دوم:

تست کننده شروع علائم بیمار و کیفیت نبض شعاعی را کنترل میکند.

فواید آزمایش wright

منافع بالینی آزمایش سرولوژی رایت امکان تشخیص سرولوژیکی تب مالت را فراهم میکند. این آزمون در صورت ابتلا فرد به تب مالت غیر وخیم مثبت میشود. اما در دوره بروسلوز حاد، نتیجه تست به سرعت منفی میشود زیرا تشخیص میدهد IgM در بعضی از بیماران مبتلا به بروسلوز حاد و بیشتر مبتلایان به بروسلوز مزمن گاهی منفی است.

ابزار مورد نیاز آزمایش رایت

اصل این آزمایش بر اساس آگلوتیناسیون سوسپانسیون بروسلا است که توسط قرار گرفتن در معرض فرمالدئید و گرما کشته شده است.

• سانتریفیوژ
• دستگاه انکوباسیون
• آب فیزیولوژیکی
• برای اندازه گیری و توزیع 10 تا 1000 میکرولیتر و 1 ، 2 و 10 میلی لیتر، نیاز به پیپت یا چند پیپت به صورت خودکار یا نیمه اتوماتیک، قابل تنظیم یا از پیش تنظیم شده، می باشد.
• لوله‌های همولیز.

چه نکاتی حین انجام و خوانش تست رایت wright باید رعایت کنید؟

احتیاط: قابلیت اطمینان نتایج به اجرای صحیح آن بستگی دارد.

روشهای آزمایشگاهی خوب را دنبال کنید:

• اجازه دهید قبل از استفاده ، معرف ها به دمای اتاق (18 تا 30 درجه سانتی گراد) برسد.
• از معرف های تاریخ مصرف گذشته استفاده نکنید.
• از ظروف شیشه ای شسته شده (ترجیحا با آب مقطر) استفاده کنید.
• برای هر نمونه از سر سمپلر و سر پیپت جدید استفاده کنید.
• معرفهای برچسب آنتی ژن بروسلا رایت بروسلا برای تشخیص سرولوژیکی رایت را به همراه داشته باشید (یادآوری: تعلیق بروسلا در اثر قرار گرفتن در معرض گرما و 4 ‰ فرمالدئید صورت میگیرد)
• دستورالعمل های بهداشت و ایمنی هنگام دست زدن به معرفها را رعایت کرده و از دستکش یکبار مصرف استفاده کنید.
• از راه دهان با پیپت خودداری کنید.
• هر مادهای که مستقیما با نمونه ها در تماس باشد، به نظر میرسد توانایی انتقال بیماری عفونی را دارد پس از تماس مستقیم با آنها خودداری کنید .
• از ریختن نمونه ها خودداری کنید.

نمونه

سرم جمع شده روی لوله های خشک نوع نمونه پیشنهادی است . توصیه های پردازش و ذخیره نمونه های سرم با رعایت اقدامات احتیاطی معمول ، همه نمونه های سرم را جمع آوری کنید. اجازه دهید نمونه ها قبل از سانتریفیوژ کاملاً لخته شوند.لوله ها را همیشه متوقف کنید.

پس از سانتریفیوژ، سرم را جدا کرده و در یک درب محکم ذخیره کنید. اگر غربالگری در داخل انجام شود، نمونه ها میتوانند در دمای 2 تا 8 درجه سانتیگراد تا 24 ساعت ذخیره شوند. اگر سنجش ظرف بیشتر از 24 ساعت شود، نمونه ها باید در دمای 20- درجه سانتیگراد یا سردتر منجمد شوند. ترجیحا نمونه ها را فقط یکبار آب کنید.

نمونه های منجمد قبلی، قبل از آزمایش باید کاملاً مخلوط شود.تداخل ها به دلیل سطح بالای آلبومین یا بیلی روبین ناشناخته است. برای انجام آزمایش از نمونه های لیپمی یا همولیز استفاده نکنید.هنگام آب کردن نمونه ها، نمونه ها را گرم نکنید.

انکوباسیون

پس از آب بندی لوله ها به مدت 18 تا 24 ساعت در دستگاه انکوباسیون در دمای 37 درجه سانتیگراد انکوبه کنید. در صورت لزوم، میتوان انکوباسیون را با سانتریفیوژ به مدت 5 دقیقه در 250 گرم جایگزین کرد.

خواندن

لوله ها را بدون ایجاد مزاحمت در محتوای آنها ، در برابر یک سیاه و سفید بررسی کنید.پس زمینه ایجاد کنید: یک منبع نور در بالا و پشت لولهها قرار دهید.

ابتدا بررسی کنید که در لوله کنترل تیتراسیون آگلوتیناسیون وجود ندارد.

انواع مختلفی از آگلوتیناسیون رایت دیده میشود:

• آگلوتیناسیون کلوچه مانند در پایین لوله با یک ماده شفاف رویی (+++)
• در یک مایع کمی کدر، به طور واضح قابل مشاهده است (++)
• آگلوتین ها فقط در معاینه با آگلوتینوسکوپ قابل مشاهده هستند (+).
• عدم آگلوتیناسیون نشان دهنده منفی بودن آزمایش است (-).

تفسیر نتایج تست wright چگونه انجام میشود؟

تیتری معادل یا بزرگتر از 80/1 (120 IU / ml) نشان دهنده تب مالت فعال است. تیترهای پایین تر (1/40 یا حتی 1/20) نشان دهنده مشکوک بودن ابتلا به بروسلوز میباشد و آزمایش سرولوژیک باید چند روز بعد تکرار شود. نتایج منفی کاذب توسط شباهتهای آنتی ژنتیک میتواند منجر به نتایج مثبت کاذب شود که مسدود کردن آنتی بادی ها به طور مکرر، میتواند سبب آن باشد.

عملکرد یا کنترل کیفیت تست wright به چه گونه است؟

عملکرد بروسلا رایت با استفاده از کنترل سرم بروسلا کنترل میشود؛ این سرم کنترل مثبت واکنش آگلوتیناسیون با آنتی ژن را ایجاد می کند، در حالی که با سرم منفی همگن میماند (عدم آگلوتیناسیون).

محدودیت‌های تست wright شامل چه مواردی است؟

یک آزمایش منفی می تواند به دلیل وجود آنتی بادیهای مسدود کننده باشد (IgA ،IgG) ، که با افزودن 20 میکرولیتر کنترل مثبت بروسلا قابل تشخیص است. پس از انکوباسیون در دمای 37 درجه سانتیگراد به مدت 18 ساعت، عدم آگلوتیناسیون نشان دهنده وجود آنتی بادی های مسدود کننده است.

چه نکات دیگری در مورد تست رایت wright باید بدانید؟

آزمایش آگلوتیناسیون بروسلا در طی ده تا 15 روز اول منفی است؛ پس از بروز تب مالت، مراحل منفی طولانی تر میتواند در جوانان رخ دهد. تعداد کمی از بیماران کودک هرگز آنتی بادی جمع کننده ایجاد نمیکنند.

در طول بیماری تب مالت:

همانطور که گفته شد آزمایش گاهی اوقات در یک تیتر 20/1 (30 IU /ml) یا 1/40 (60 IU / ml) مثبت است.در افراد عاری از علائم که در مناطق بسیار بومی زندگی میکنند، و در بیماران با سابقه بروسلوز، آنتیبادی آگلوتین کننده تیترها در مواقع عفونت به همراه یرسینیا به طور موقت افزایش مییابند. اکثر موارد مشکوک را میتوان با تکرار تست آگلوتیناسیون آنتی‌بادی برطرف کرد.

نویسنده: مهسا محمدهاشمی

همچنین بخوانید: تست 2me

منابع:

1. https://www.physio-pedia.com/Wright_Test
2. https://scialert.net/fulltext/?doi=pjbs.2013.1589.1592
3. https://www.bio-rad.com/webroot/web/pdf/inserts/CDG/en/63241_881167_EN.pdf